Әлсіз  немесе  осал  байланған    су  –

тҥйірлер  бетінде  сҧйық  сумен  жҧғысқан  жағдайда  су  молекулаларын 

қосымша  (МГ-ға  қоса)  сіңіруден  пайда  болады,  жылжымалығы  шамалы, 

ӛсімдіктерге тиімсіз. 

байланысы  жоқ  және  капиллярлық  (қылтҥтікті)  және  гравитациялық 

кҥштермен  жылжиды,  екі  тҥрге  бӛлінеді:  капиллярлық  нем  есе  қылтҥтіктік 

және гравитациялық. 

ӛсімдіктерге  тиімді,  ең  қолайлы  ылғал.  Бҧл  ылғалдың  екі  тҥрі  бар: 

капиллярлы-ілінген  және  капиллярлы-тірелген.  Капиллярлы-ілінген  ылғал 

топырақты  ҥстінен  ылғалдандырғанда,  ал  капиллярлы-тірелген  жер  асты 

 

47 

суларымен  ылғалданғанда  немесе  грунттық  сулар  кӛтерілгенде    пайда 

болады.  

Капиллярлық су заттарды еріту қабілеті бар, жылжымалы. 

Капиллярлы-тірелген  судың  грунттық  сулар  жақын  болғанда  артық  су 

аққаннан  кейін  қалған  максималды  мӛлшерін  төменгі  немесе  ең  аз  су 

сиымдылығы  (НВ).  НВ  топырақтың  механикалық  қҧрамы,  гумустылығы, 

қҧрылымдылығы  және  жайласуына  (сложение)  байланысты  болады. 

Топырақтың оптималды ылғалдылығы НВ-ның 70-100%-на сәйкесті. 

НВ  мен  топырақтың  нақтылы  ылғалдылығының  айырмасын  ылғал 

тапшылығы (дефицит) деп атайды. 

жүктеу/скачать 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: