Трансляция генетикалық информацияны іс жүзіне асырудың екінші этапы

БАРЛЫҚ ТІРІ АҒЗАЛАРДЫҢ ЖАСУШАЛАРЫНДА АҚУЫЗ СИНТЕЗІ РИБОСОМАДА ЖҮРЕДІ. РИБОСОМА ҮЛКЕН МАКРОМОЛЕКУЛА, ҚҰРЫЛЫСЫ АСИММЕТРИЯЛЫ КҮРДЕЛІ, ҚҰРАМЫНА Р-РНҚ-НЫҢ 4 ТҮРІ ЖӘНЕ КӨПТЕГЕН АҚУЫЗ КІРЕДІ. АҚУЫЗДАР МЕН Р-РНҚ ҚОСЫЛЫП, РИБОСОМАНЫҢ КІШІ ЖӘНЕ ҮЛКЕН СУББӨЛШЕКТЕРІН ҚҰРАЙДЫ. АЛ, РНҚ-ЛАРДЫҢ СЕДИМЕНТАЦИЯЛЫҚ КОНСТАНТТАРЫ БОЙЫНША АЙЫРМАШЫЛЫҚТАРЫ БАР, СОҒАН СӘЙКЕС ОЛАРДЫҢ АРНАЙЫ БЕЛГІЛЕРІ БОЛАДЫ.

РИБОСОМАЛАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ

КІШІ ЖӘНЕ ҮЛКЕН СУББӨЛШЕКТЕРДІҢ АССОЦИАЦИЯСЫНАН ҚҰРАЛҒАН РИБОСОМА СУРЕТТЕРІ

• Эукариоттар рибосомасының пішіні 80 S

• Прокариоттар рибосомасының пішіні 70 S

• Үлкен суббөлшек

• Кіші суббөлшек

СЕДИМЕНТАЦИЯЛЫҚ КОЭФФИЦИЕНТІ 80S ӘРБІР РИБОСОМАНЫҢ ҚҰРАМЫНА КІШІ 40S ЖӘНЕ ҮЛКЕН 60S СУББӨЛШЕКТЕР КІРЕДІ. КІШІ СУББӨЛШЕКТІҢ ҚҰРАМЫНА 18 S ТҰРАТЫН Р РНҚ-НЫҢ 1 МОЛЕКУЛАСЫ МЕН 30 ЖУЫҚ АҚУЫЗДЫҢ ӘРТҮРЛІ МОЛЕКУЛАЛАРЫ КІРЕДІ. ҮЛКЕН СУББӨЛШЕКТІҢ ҚҰРАМЫНА 28 S - Р РНҚ, 5,8 S - Р РНҚ, 5 S - Р РНҚ ТҰРАТЫН Р РНҚ-НЫҢ 3 МОЛЕКУЛАСЫ МЕН 45 ЖУЫҚ АҚУЫЗДЫҢ ӘРТҮРЛІ МОЛЕКУЛАЛАРЫ КІРЕДІ. РИБОСОМАНЫҢ ӘР СУББӨЛШЕГІ – ОРАТЫЛҒАН РИБОНУКЛЕОПРОТЕИДТІ ДЕНЕШІК.

• Эукариоттардағы рибосоманың құрылысы

• Кіші суббөлшек
• 40 S

• Үлкен суббөлшек
• 60 S

• 80 S рибосома

• Контакт жүретін беткейлік

• 30 жуық ақуыз

• 45 жуық ақуыз

Рибосома трансляция кезінде, ақуыз синтезіне қатысушылардың бір-бірімен дұрыс байланысуын қамтамасыз ететін молекулалық машина рөлін атқарады.

• Рибосома трансляция кезінде, ақуыз синтезіне қатысушылардың бір-бірімен дұрыс байланысуын қамтамасыз ететін молекулалық машина рөлін атқарады.
• Рибосомаға катализдік функция тән, сондықтан амин қышқылдары арасындағы пептидтік байланыстың түзілуіне және полипептидті тізбектегі полимеризацияның жүруіне жауапты.

АҚУЫЗДЫҢ ҚҰРАМЫНА КІРЕТІН БАСТАПҚЫ МАТЕРИАЛДАР АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ. БІРАҚ, ЦИТОПЛАЗМАДАҒЫ БОС АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫН РИБОСОМА ҚОЛДАНБАЙДЫ. РИБОСОМАДАҒЫ ТҮЗІЛІП ЖАТҚАН ПОЛИПЕПТИДТІ ТІЗБЕККЕ ҚОСЫЛУ ҮШІН, АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ АКТИВТЕНІП, АМИНОАЦИЛ-Т-РНҚ-СИНТЕТАЗА ФЕРМЕНТІНІҢ КӨМЕГІМЕН КОВАЛЕНТТІ БАЙЛАНЫС АРҚЫЛЫ АРНАЙЫ Т-РНҚ ҚОСЫЛАДЫ. СОНЫҢ НӘТИЖЕСІНДЕ АМИНОАЦИЛ-Т-РНҚ ТҮЗІЛЕДІ, ОНЫ ҚЫСҚАША АА-Т-РНҚ ДЕП БЕЛГІЛЕЙДІ.

АҚУЫЗ СИНТЕЗІ ЖҮРУ ҮШІН ПАЙДА БОЛҒАН АМИНОАЦИЛ-Т-РНҚ РИБОСОМАҒА ТҮСЕДІ. РИБОСОМАДА ПЕПТИДТІ БАЙЛАНЫСТАРДЫ ТҮЗУ ҮШІН, Т-РНҚ МЕН АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ АРАСЫНДАҒЫ ХИМИЯЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫҢ ЭНЕРГИЯСЫ ҚОЛДАНЫЛАДЫ. СОНЫМЕНЕН, АМИНОАЦИЛ-Т-РНҚ МЕН АКТИВТЕНГЕН АМИН ҚЫШҚЫЛДАРЫ РИБОСОМАДАҒЫ АҚУЫЗДЫҢ СИНТЕЗІНЕ ҚАЖЕТ ЭНЕРГИЯНЫ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДАРДЫ РИБОСОМАҒА ЖЕТКІЗІП ОТЫРАДЫ.