АҚУЫЗ ФОЛДИНГІСІ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК ФОЛДИНГ – ПЕПТИДТІ ТІЗБЕКТІҢ КЕҢІСТІКТЕ ОРАТЫЛУЫ

АҚУЫЗ ФОЛДИНГІСІ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК ФОЛДИНГ – ПЕПТИДТІ ТІЗБЕКТІҢ КЕҢІСТІКТЕ ОРАТЫЛУЫ

• аРНҚ трансляциясы пептидтік тізбекте амин қышқылдарының қатаң түрде рет-ретімен орналасуын қамтамасыз етеді.
• Одан кейін ақуыздың қалыптасуы - фолдинг жүреді, немесе пептидті тізбектердің үшінші реттік құрылысы түзіледі.
• Егер ақуыз бірнеше суббірліктен тұрса, онда фолдинг оны бір макромолекулаға айналдырады.
• Фолдингтің қосымша факторлары : а) Фолдазалар – активті катализдеуші ақуыздар: протеиндисульфидизомераза - дисульфидті байланыстардың ақуызда жылжуын катализдейді. пептидилпролизомераза – радикалдардың өтуін катализдейді. б) Молекулалық шаперондар. Оларға әсер ету механизмдері әртүрлі болатын ақуыздар жатады.

ШАПЕРОННЫҢ ФУНКЦИЯЛАРЫ: 1) ЖАҢАДАН ТҮЗІЛГЕН АҚУЫЗДАРДА ФОЛДИНГТІҢ ДҰРЫС ЖҮРУІН ҚАДАҒАЛАЙДЫ. 2) РЕФОЛДИНГТІҢ ЖҮРУІН БАҚЫЛАЙДЫ. 3) ЖАСУША ІШІЛІК КЕЙБІР АҚУЫЗДАРДЫҢ ТРАНСПОРТЫНА ҚАТЫСАДЫ (ЛИЗОСОМАДАҒЫ ЖӘНЕ МИТОХОНДРИЯДАҒЫ). 4) БІРҚАТАР АҚУЫЗДАРДЫ ФОЛДИНГ АЯҚТАЛМАҒАН ЖАҒДАЙДА БЕЛГІЛІ БІР КОНФОРМАЦИЯДА ҰСТАП ТҰРАДЫ.

КЕРІ БАЙЛАНЫС 1. Т-РНҚ-НЫҢ АКТИВТІ ОРТАЛЫҚТАРЫН АТАҢЫЗДАР. 2. ПРОКАРИОТТАР МЕН ЭУКАРИОТТАР РИБОСОМАСЫНЫҢ СЕДИМЕТАЦИЯЛЫҚ МӨЛШЕРІН АТАҢЫЗДАР. 3. РИБОСОМАНЫҢ ФУКНКЦИОНАЛДЫҚ ОРТАЛЫҚТАРЫН АТАҢЫЗДАР. 4. ТЕРМИНАЦИЯЛЫҚ КОДОНДАРДЫ АТАҢЫЗДАР. 5. ФОЛДИНГ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?