Трансляция генетикалық информацияны іс жүзіне асырудың екінші этапы

КОНТАКТІГЕ ТҮСЕТІН БЕТКЕЙЛІКТЕ БІРНЕШЕ ОРТАЛЫҚТАР БАР, ОЛАР ПЕПТИДТІК БАЙЛАНЫСТЫҢ ТҮЗІЛУІН КАТАЛИЗДЕЙДІ ЖӘНЕ АРНҚ-НЫҢ БОЙЫМЕН РИБОСОМАНЫҢ БІРТІНДЕП ЖЫЛЖУЫН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕДІ. ҚАЛЫПТАСҚАН РИБОСОМА - СУПЕРФЕРМЕНТ ЖӘНЕ КЕЛЕСІ ФУНКЦИЯЛАРДЫ АТҚАРАДЫ: 1. ТРАНСЛЯЦИЯ ПРОЦЕСІНЕ ҚАТЫСАТЫНДАРҒА ДҰРЫС БАҒЫТ КӨРСЕТЕДІ; 2. ОЛАРДЫҢ АРАСЫНДАҒЫ РЕАКЦИЯЛАРДЫ КАТАЛИЗДЕЙДІ.

• Рибосоманың қызмет атқаруы оның функционалдік орталықтарына байланысты. Оның бірнеше түрі бар:
• 1. М – орталық, рибосоманың 18 S р-РНҚ бөлігінен қалыптасқан, а РНҚ-мен байланысады (оның 5‘-ұшындағы трансляция жүрмейтін бөлігіндегі 5-9 нуклеотидтерге комплементарлы болып келеді).
• 2. П - пептидилді орталық Трансляция процесінің бастапқы кезінде П – орталықпен инициациялық аа-т-РНҚ байланысады.

• Рибосомалар

• Рибосоманың кіші суббірлігінде екі функционалдық орталық орналасқан (РФО):
• Р – пептидильді
• А – аминоцильді.
• РФО-да а-РНҚ-ның 6 нуклеотиді орналасады,
• 3-і пептидильді, ал 3-і аминоцильді орталықтарда.

ЭУКАРИОТТАРДА ИНИЦИАЦИЯЛЫҚ КОДОН БАРЛЫҚ А-РНҚ ӘРДАЙЫМ МЕТИОНИНДІ (АУГ) АНЫҚТАЙДЫ. ТРАНСЛЯЦИЯНЫҢ КЕЛЕСІ САТЫСЫНДА П-ОРТАЛЫҚТА ПЕПТИДТІ ТІЗБЕКТІҢ СИНТЕЗДЕЛГЕН БӨЛІГІ БАР ПЕПТИДИЛ-Т-РНҚ ОРНАЛАСАДЫ. 3. АМИН ҚЫШҚЫЛЫ ОРТАЛЫҒЫ (А-ОРТАЛЫҚ): КЕЛЕСІ АА-Т-РНҚ-НЫ БАЙЛАНЫСТЫРАТЫН ОРТАЛЫҚ 4. ПЕПТИДИЛТРАНСФЕРАЗАЛЫҚ ОРТАЛЫҚТА (ПТФ-ОРТАЛЫҚ): ПЕПТИДТІ БАЙЛАНЫС ТҮЗІЛЕДІ, СОНЫҢ НӘТИЖЕСІНДЕ ПЕПТИДИЛ БІР АМИН ҚЫШҚЫЛЫНА ҰЗАРАДЫ.

4 НЕГІЗГІ ОРТАЛЫҚТЫҢ РИБОСОМАНЫҢ СУББӨЛШЕКТЕРІНДЕ ОРНАЛАСУЫ :

• Кіші суббөлшекте:
• М-орталық, А-орталықтың басым бөлігі, П-орталықтың кіші бөлігі орналасқан.
• Үлкен суббөлшекте:
• ПТФ-орталық, П-орталықтың басым бөлігі, А-орталықтың кіші бөлігі – амин қышқылы радикалдарымен акцепторлық ілгіш аа-т-РНҚ байланыстыратын бөлік.

РИБОСОМАНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДІ ОРТАЛЫҚТАРЫ

• Рибосома суббөлшектеріндегі функционалді орталықтардың орналасуы

• М-орталық

• А-орталық

• П-орталық

• ПТФ-орталық

• Кіші суббірлік

• Үлкен суббірлік

• ПТФ-
• пептидилтрансферазалық орталық

• А – амин қышқылдық орталық

• П- пептидилдік-орталық

• М – орталық М-РНҚ- мен байланысады

жүктеу/скачать 7,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: