Транзисторлар

Үлкен тарату металл құрылымының дала транзисторларының негiзiнде интегралды схемаларды алды - (МОП - транзисторлар) тотық. Моптың маңызды ерекшелiктерi - транзисторлар биiк бөгеуiлге шыдамдылықтың жанында электр энергиясының аз тұтынуы бар цифрларға құрылымдарының элементтер және түйiндерiн салуға мүмкiндiк бередi.

Моп қолдану - транзисторлар белсендi элементтердiң интегралды микросұлбаны кристаллындағы санды 10 есе үлкейтейiн деп қалдуға мүмкiндiк бередi және салыстырғанда екi полярлық транзисторлардың қоректенудiң энергиясының тұтынуы 103 есе кiшiрейтуге бетер көп. Дегенмен (редь бiрiншi көзге, үлкен сыйымдылықтар артынан кiруге және транзисторлар және өте биiк кiретiн кедергiлердiң шығуы) жылдамдықты 10—20 есе азаяйын деп қалдиды.

МОП негiз - транзисторлар nның pның өткiзу қабiлетi бар кремилiк төс етегi болып табылады - немесе - түр. Аз қашықтықта төс етегiнде бiр-бiрi екi саланың негiзiн салған - науа және бастау - төс етегiнiң қарама-қарсы өткiзу қабiлетiнiң өткiзу қабiлетiмен. Бастаумен және науаның аралығында металлдық қабыршақ орналастырған - кiрбiк диэлектриканың төс етек шеттетiлген затвор. Бұдан және атау - шеттетiлген затворы бар транзисторлар.

Науамен және бастаудың аралығында затвормен төс етегiнiң бөлiмшесi өткiзушi каналды құрастырады. МОП - транзисторлар өткiзушi каналдың түрiмен мiнезделуге қабылдалған. Nның каналымен транзистор - түр рды өткiзу қабiлетi бар төс етегiнде орындалады - түр керiсiнше. Моп туралы ұйытады - nның транзисторы  түр, nның каналы бар құралдар түсiнедi түр.  МОП көрсетiлген - nның каналы бар транзистор  түр (3.9-ші сурет).

3.9-сурет  –   Моп құрылым  nның каналы транзистор

Микросхемалардың кейбiр топтамалары МОПқа орындаған - өткiзу қабiлетiнiң тұрпаттасы транзисторлары, дегенмен олардың қадырлары МОП бiрлескен қолдануда толық мәнiнде ашылады - өткiзу қабiлетiнiң қарама-қарсы түрлерi бар транзисторлары. Ұқсас құрылымдар комплементарлы деп атайды және КМОПтарды қысқартып белгi қояды - транзисторлармен.

Схема дала транзисторы элемент ретiнде қысқыштардың бiрлерiнде кiру және шығудың шынжырлары үшiн ортақ болып табылған белсендi симметриялық емес төрт полюстiк болады.  Дала транзисторының электродтарынан ортақ қорытындыға қосқаны соған сәйкес схемалар танып бiледi: затвор ортақ бастаумен және кiрумен; затворға ортақ науамен және кiрумен; бастауға ортақ затвормен және кiрумен. 

3.10-шi суретте дала транзисторының қосындысының схемасы елестеткен.

3.10-сурет – Дала транзисторының қосындысының схемасы