2.3.4.1. Әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелеу;
2.3.2.1. Көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау;
2.3.1.1. Көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау.
Сабақтың мақсаты
Оқушылардың барлығы:оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмысын жасайды. Сұраққа жауап береді.
Оқушылардың басым бөлігі: топтық жұмысты бірлесе орындайды. Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.
Оқушылардыңкейбіреуі: оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмаларды орындайды, тақырып бойынша қосымша
мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Басы 5 мин
Сәлемдесу.
Психологиялық ахуал қалыптастыру: Сынып реттілігін қадағалау.
Оқушылар амандасады.
Смайлик
Мұғалімге: интерактивті тақта,
Оқу құралдарын байқау.
Жылқының адам өміріндегі орнын көрсетеді. Жылқының жас
ерекшелігіне қарай атаулары: құлын, жабағы, тай, құнан, дөнен деп аталады.
электронды қосымша.
Оқушыға: оқушы дәптері.
Ортасы 35 мин
Пікіралмасайық Саған көшеде бейтаныс адам жолықты. Ол кісі саған анаң жібергенін айтты. Сен бұндай жағдайда не істейсің?
Ағзаға тағамды көп жеген пайдалы ма? Ол жайлы парталасыңмен пікір алмас.
Мектептен үйге дейінгі жолыңда өзіңді қалай ұстау ережесін құрастыр. Парталасыңмен ой бөліс. Оның құрастырған ережесін тыңда.
101, 102, 103, 112 нөмірлері нелерді білдіреді?
Бұл нөмірлерге қандай жағдайда телефон шалуға болады?
Ежелгі қалаға бара қалсаң, сол жердің тұрғындары қалай өмір сүргенін елестете алар ма едің?
Біз бүгінгі күнге дейін әл-Фарабиді неге ұмытпаймыз? Ол қандай ғылымдарды зерттеді?
Парталасыңмен рөлдік ойын ойна. Біреуің – аң аулайтын аңшы, енді біреуің малшы болдың делік. Бір-біріңе сұрақ қойыңдар. Ойыңды қорыта келе, малшаруашылығының
артықшылығына аңшыны сендіре алдың ба?
Ботайлықтар әлемде алғаш болып жылқыны қолға үйретті. Адамдар неге осы уақыттан бастап бір-бірімен араласып, жаңа жер тауып, көшіп-қона бастады?
Біз ежелгі адамдар өте ерте заманда өмір сүргенін оқып
білдік. Сен бұлардың бәрін бүгінгі ғалымдар қалай білді деп ойлайсың?
Ботайлықтар жайлы тарихи мағлұматтарды қосымша оқып, білімдерін кеңітеді.
ҚБ: 1-10
балдық жүйе
Оқулық, оқушы дәптері
Телефон суреттері
Оқулық суреттері
Соңы
5 мин
Ой қорыту. БББкестесі. (Білгенім. Білдім. Білгім келеді).
Тақырып бойынша түйген
білімдерін жазады.
сабақ
Бөлім:
Қоршаған орта
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Жергілікті жерді бағдарлау
Оқу бағдарламасына
сәйкес оқыту мақсаттары
2.2.1.1. Тұсбағдардың көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау.
Сабақтың мақсаты
Барлықоқушылар: жергілікті жерді бағдарлай алады.
Оқушылардыңбасымбөлігі: бағдарлаудың не екенін айта алады.
Кейбіроқушылар: көкжиектің негізгі түстерін атай алады.
Сабақтың барысы
Сабақтың
кезеңі/уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Басы 2 мин
10 мин
Мұғалім сабақта жағымды орта қалыптастырады.
Қуан, шаттан!
Қуан, шаттан!
Қуанатын күн бүгін, Баршаңызға қайырлы күн! Күліп шықты күн бүгін!
Топтағыжұмыстыңережелерінталқылайды.Қозғалысқа келтіретін тапсырма. «Кім жылдам?» тапсырмасын орындап, сөз құрастырыңдар.
Оқушылар мұғалімнің соңынан қайталайды.
Топта жұмыс істеудің
ережелерін естеріне түсіреді және атайды.
«Бас бармақ» әдісі арқылы бағалайды.
Мұғалімге: бағыттар жазылған тақтайша,
суреттер. Топтық жұмыс үшін тапсырмалар.
Оқушыға:оқулық, оқушы дәптері, суреттер, карта.
С 1 жыл 12 ай
А Астанамыз Нұр-Сұлтан
Я Мемлекеттік рәміздер Ту, Гимн, Елтаңба Х Мемлекетіміздің Ата Заңы Конституция
А Ақшамыз Теңге
Т Шөл кемесі Түйе
Әр топ конверттегі тапсырманы алып, тапсырманы орындайды.
Конверт
– Қалай ойлайсыңдар, біз қайда аттанамыз?
Қандай мақсатпен? Саяхаттау үшін не қажет? Арқақапшықты аламын,
Бүгін сендермен қызыққа толы саяхатқа аттанамыз. Ал
саяхатымыздың бастамасын ежелгі грек аңызынан бастаймыз.
Аңыз дегеніміз не? Аңыз – табиғат құбылыстары жәнеқоғамның пайдаболуы туралыежелгіхалық ертегісі.
Мұғалімніңәңгімесі. Баяғы бір заманда Крит аралында, көк теңіз шайып жатқан жағалауда минос деген патша өмір сүріпті. Оның әдемі әрі
ақылды Ариадна деген қызы болыпты. Оның жер иелігіне үлкен Ақ сарай салынады. Ол сарайдың басқа сарайлардан бір
ерекшелігі кірген адам шыға алмайтын етіп жасалған шытырман дәлізі – лабиринті болыпты.
Лабиринт дегеніміз не?
– Лабиринт – ертедегі Грекия мен Египетте салынатын,күрделі орналасқан және шырмалған дәліздері бар құрылыс. Сол лабиринттің ортасында минотавр деген айдаһар тұрыпты. Әрбір тоғыз жыл сайын 7 жас жігіт пен 7 жас қыз лабиринт ішіне баруға мәжбүр болатын. Кімде-кім лабиринттен қайтар жолды таппаса, соны айдаһар жеп қоятын. Сондай тағдыр ханзада Тесейді де күтті.
Болжап көріңдер, Тесей лабиринттен шыға алар ма еді? Қандай жолмен?
Бірақ Тесейді асқан сұлу Ариадна сүйіп қалады. Ол оған бір үлкен шүйке жіп берді. Тесей жіптің бір ұшын лабиринттің кіреберісіне байлап кетеді және қайтар жолды сол жіп арқылы тауып алады.
Содан бері саяхатшылар Ариаднаның жібін жол бастар бағдар деп атап кетті.
–Бағдар дегеніміз не?
Бағдарлау дегеніміз не?
Өлеңді оқып шығады.
Мұғалімнің әңгімесін тыңдап, сұрақтарға жауап береді.
Мұғалім: – Сабағымыздың тақырыбы – жергілікті жерді бағдарлау. Түсіндірме сөздігіне жүгінейік.
Бағдарлау – бақылаушының өзі тұрған жерін айналасына,көкжиек тұстарына және жер бедері элементтерінің кейбірөзгешеліктерінеқарап анықтауы.
Айтыңдаршы, біз неліктен айналамызды бағдарлай білуіміз керек?
Бағдарлаудың қандай түрлері бар? Кластер құру
Сабақ тақырыбын анықтайды.
Бағдарлау деген сөздің мағынасын айтады.
Кластер құрастырады.
Оқулық
Бағдарлау
10 мин
Күнге қарап Тұсбағдармен Жергілікті табиғи
белгілерге қарап
СД дискі
– Бүгінгі сабағымыз қандай тақырыпқа арналады?
Қалай ойлайсыңдар, бүгінгі сабағымызда біз нені үйренуіміз керек?
Саяхатшы үшін баратын жердің көкжиек тұстарын және орнын білу маңызды. Бірақ көкжиек тұстарын білу – аз. Айналаңды бағдарлай білу керек. Қалай және ненің көмегімен бұны
жасауға болатынын бүгінгі сабағымыздан білесіңдер.
– Тұсбағдарсөзі нені білдіретінін есімізге түсіру үшін
түсіндірме сөздігіне жүгінейік.
салыстырады.
СД дискі
Тұсбағдар – көкжиектіңтұстарынанықтайтынқұрал.
Тұсбағдар қандай құрал? Оны қашан ойлап тапты? Тұсбағдар – теңізшілер пайдаланған құрал.
Оқушылар белгілермен тұжырымдарды белгілейді.
1. +
Тұсбағардыпайдаланутәртібі:
Қима
2. –
Тұсбағдарды пайдаланарда оны тегіс жерге қоямыз. Оның
фотосуреттер
3. +
тежегішін ағытып, тілі тоқтағанша күтеміз. Көк тілі
4. –
С (Солтүстік) бағытты, қызыл тілі О (Оңтүстік) бағытты
5.+
көрсеткенше қорабын бұрамыз. Енді бағытты оңай анықтауға
6.+
болады.
Оқулық, оқушы
7. -
Дүние бөліктерін (көкжиек тұстарын) анықтайтын құрал.
дәптері
Ортасы 18 мин
Магниттік тұсбағдар – әрдайым солтүстікті көрсететін магниттелген тілшесі бар құрал.
Ежелгі шеберлер тұсбағдарды «оңтүстікті көрсететін» құрал деп айтқан, өйткені тұсбағдардың тілі үнемі оңтүстікті
көрсететін. Алғашқы тұсбағдарлар үлкен болатын, қазіргілерге ұқсамайтын. Міне, ежелгі Қытайда жасалған тұсбағдардың бірі: диск және магниттелген тұтқа (магнит тілі), әрдайым
солтүстікті көрсетіп тұратын.
Еуропаға тұсбағдарды Қытайдан алып келді, онда ол бірнеше мың жыл бұрын ойлап табылған.
3000 жыл бұрын, Қытай елінде тасқа қашалған жазбада, алыс сапарға жүзу туралы естелікте мынадай сөздер жазылған: «Біз шексіз су кеңістігінен мыңдаған ли жүріп өттік және алып
толқындар мен көк тұманға батқан алыс варварлар елін көрдік. Біздің кемелер күн-түн демей біз таңдаған жолмен жетелеп және адуынды толқындар арқылы «тапталған» жолмен
жүргендей жүріп өттік...». Оқулықпен жұмыс. Бағыттап оқыту:
− Суреттерді қарастырайық. Мәтінді оқыңдар. Сұрақтар бойынша талқылауды ұйымдастырады.
Жаңа сөздерді енгізу.
Балалар, жаңа сөздерге мән беріңдер. Солтүстік – С,Оңтүстік–О,Шығыс–Ш, Батыс–Б. Кішігірім зерттеу.
Тұсбағдар құрылысымен танысу. Мұғалім балаларға тұсбағдар таратады.
Мұғалім: – Тұсбағдарды қарастырыңдар. Ол қандай бөліктерден тұрады? (корпус, ине, магниттіктіл, бөліктері баршкала,
сақтандырғыш).
Тұсбағдарды қалай пайдалану керек? Негізгі ережелермен танысайық. Барлық іс-әрекеттерді өздерің орындаңдар.
Біздің сыныпта солтүстік қай тұста екенін анықтаңдар. Шығыс қай тұста?
Сынып тақтасы қай бағытта орналасқан?
Кітап сөресі қай тұста орналасқан?
Сынып терезелері қай тұсқа қарайды?
Сынып есігі қайда қарап тұр?
Мұғалімнің үстелі қайда орналасқан?
Алғашқы тұсбағдарды жасаған ел Қытай екенін біледі.
Оқулықтағы тапсырмаларды талқылап, парталасымен
әңгімелеседі.
Тұсбағдарды пайдалану үшін қалай жұмыс жасау керектігін біледі.
Тұсбағдарды пайдаланып,
тұстарды анықтауды үйренеді.
