Тұрсынхан Жақыпқызы (Сембаевна) Бердалина Өлеңдер мен әңгімелер



бет2/9
Дата25.08.2017
өлшемі2,31 Mb.
#25845
1   2   3   4   5   6   7   8   9

Ақ тайлақтың ақ жүні үлфілдеген

Дертке дауа сүйекке орай тартсаң.

Ешкі жардан шығыпты мінез дара,

Ор текесі орғиды орға - жарға.

Жардан-жарға секірер ешкі-шыбыш,

Отырмайды - ау бір жерде лағы тыныш.

Көп қимылдан етіде дэмді, жұмсақ,

Көп «құмалақ» береді ойнап қусаң.

Ал түбіті мәп - майда басқа жылы

Түп түбітін сақтайды ешкі қылы.

Көп жүгірген баланы лаққа теңеп,

Шошақай деп, тағамыз айдар ерек.

Байқасаңыз құйрығын ешкі, лақтың,

Тыншымайды - ау бір сәтке, селтең - ебек.

Төрт түліксіз қазақтың тұрмысы кем,

Атқа мінсе кең тыныс алады дем.

Бал татыған саумалы дертке дауа

Төрт мезгілдің қымызы ауруға ем.

Мал төлдейді сәуірде, мамыр айда

Жаз жайлауын түзеген ауыл қайда?!

Жері байдың елі бай, - деген сөз бар

Малсыз қазақ жарымас, оны да ойла.


1. Алқандоз - сылқым, кербез әйел.

2. Қошәуезді - эдемі дауысты.

3. Қошмасаң - елтіген.

4. Шәріп ізгі - мерейлі, атакты ізгі.

5. Қошмиык - сұлу мұртты.
БІЗДІҢ ЕЛДЕ
Біздің елде төбе көп

Қапқа ұқсас таулар аз.

Сондықтан да арманым –

Тауды көрсем болам мәз.


Біздің жақта бұлак көп

Етекті сайлар бойында

Сондықтан да амалым

Таудың бұзды қамалын.


Біздің жақта ақын көп

Жырлаған туған өлкесін

Бірінен бірі қалаулы,

Сондықтан олар санаулы.


Біздің жақта әнші көп,

Самғаған ұшып биікке

Жүрегі толқып, жыр құшқан

Сезімі - тылсым биіктен.


Біздің Арқа батыр, әнші туғызған,

Кіндік қанын Сарсуына жуғызған

Самал сүйген құдіретті киелім

Қарауылтөбем, ұлылық туын тұрғызған


Жерім - байтақ, түнім - саумал, таң – шапақ,

Сеніменен жарасымды жақсы атақ.

Ұрпағыма ексем сая - бағымды

Керек емес одан артық атақ, бақ.


О, туған жер, сенсің менің тұрағым.

Саумал көлім, самал, салқын бұлағьм

Сенде туып, сенде жеткем бұл күнге

Сондықтан мен қадіріңді ұғамын.

Сондықтан да сенсің менің тұрағым!

2006


АҚЫН ІНІЛЕРГЕ
Қаламы ұшқыр қадалған,

Жүрегі жырдан жаралған.

Ақсұңқар, Сәбит інім бар,

Жырынан жылу таралған.

Көрмесем де білемін,

Танымаймын таныспын.

Түйдек — түйдек жыр оқып,

Көңіл күшімен табыстым.


Көкжиекке көз тігіп,

Төрткүлін дүние қамтиды.

Саңлақ сезім бұлттартпай,

Арғымақтай жерді тарпиды.


Жиырмасыншы ғасырдың ақындары,

Жүрегіме ізгілік жақындады.

Жолбарытсай жымиып Сәбит тұрса,

Ақсұнқар арыстандай атылады.


Атылады ақындар атылады,

Жақсылық жамандықты жапырады.

Махаббатты жоқтаушы, қорғаушы олар

Сондықтан да жып — жылы атырабым.


Жеңілісті жеңіспен жебелейді,

Ақ жауын боп еліме себелейді.

Асыл тасын ақ сөздің көкке түйіп,

Ғасыр үннің бейнесін бедерлейді.

Ақын келді өмірге, ақын келді,

Елегзиді Ел үшін ақын - сері.

Жаралған Көк Нұрынан ақын - адам,

Отаны үшін жаниды күш - жігерді.


АҚЫНҒА

(ҚОЙЛЫБАЙ АСАНОВҚА)


Барлық ақын жырлайды Жер-Анасын,

Жер-Ананың қойнында бел баласың

Ғарыш-Әлем аскақ боп тұрсадағы

Жер-Анадан жаралған алтын басың.


Ақын ұшып кетпейді Ғалам шарға

Жер бетінде тіршілік оған тар ма?!

Ақын жүрек қалайды нөсер, дауыл

Ағайынға, туғанға ақын бауыр.


Ақындарын елімнің бағалаймын

Көсем сөздің көшесін жағалаймын

Ақын аға, ініге ұқсамаққа

Көкбесгінің табанын гағалаймын.

2007

ҚОС ДҮЛДҮЛ



(АРНАУ)

Жаңаарқаның жұлдызы,

Қос арғымақ дүлділі

Айналайын үнінен

Туған елдің бұлбұлы

(автордан)

Арқадан шыққан дүлдүлім

Жаңаарқаның жұлдызы

Үндері тәтті бұлбұлым

Қайрат пенен Бекболат

Қос арғымақ дүлдүлім

Ел сыйлар арда құлынын.

Ұстаздығым ұлағат

Шәкірттер озды, қанағат.

Қалың жұртың - қазағың

Ұйып та бір тыңдайды,

Осынша асқақ дауысты

Сарыарқа самалы құйды ма?!

Әлде, ата-бабалар,

Батасы бойға сыйды ма?!

Әндері асқақ ұлдарым

Әлемді тылсымдайды.

Тылсым күштен тұншығып,

Жан жүрек жыр тыңдайды.

Әлеміне жалғанның тіл біткендей,

Ұлы Дала ұйқысыз...Ән тыңдайды.

Қайрат пенен Бекболат ән шырқайды

Ән емес-ау, даланың Ұлы үнін

Сарырқаның орманы, тау тыңдайды,

Самал желі, алтын бел,

Сарысу өзен, Ел тыңдайды.

Алаулайды жүрегім, аялайды

Ән сұлуын сүйемін даралаймын.

Аспанынан Сарсудың ескен самал

Алатаудың қойнауын аралайды.

Жағасынан Арқаның ескен самал,

Біледі жұрт, Жапонды аралаған.

Әміредей бауырым - алты атадан,

Апай төсті арғымақ дараланған.

Қазақ әні Әлемге таныстырған

Әміре мен Жапонды қауштырған.

Саһараның саңлағы - бұлбұл үнді,

Микрофонсыз Жапонда қалықтаған.

Мың бір әнін қазақтың кім білмейді,

Танымаған қазақты дым білмейді,

Князіңді дос қылып, мұжық-тамыр,

Днепрде аққу-қаз жатқан мамыр.

Ұлытаудан Гималай асқан қазақ,

Хан Тәңірде жылқысын баққан қазақ

Желмаямен желіген жерді сүйіп

Батыр, дана баласы ойын түйіп

Бекболат, Қайрат, Жақсылық - дара туған,

Бабалардың намасын белге буған.

Сарысудан шырқалған асқақ әуен

Алатау,

Алтай,


Қап,

Түрген,


Гималай,

Гобби,


Тибет және

Памирді аралаған.

Жаңаарқаның жарқырап жұлдыздары,

Өнерлі де, талантты дүлдүл бәрі

Айналайын үнінен бауырлардың,

Туған елдің бола бер асылдары.

Алаулайды жүрегім, аялайды

Ән сұлуын сүйемін даралаймын

Жаңаарқаның құмынан ескен самал,

Жазираның тау-тасын аралайды.


ҚОСАРЫМБАР

(А. ТАЙТӨЛЕУ АҒАҒА)


Қосарым бар ағаның жазғанына,

Асық ойнау қазақтың қоз қанында.

Тура көздеп, дәл атар мергендікке,

Үйретеді әр кеней, әрбір сақа.


Табандылық, төзімдік - асық ойнау,

Табысады күштілік, ақыл, айлау.

Бәс тігеді, ұрыссып, таласпайды,

Жеңіп шықсаң талассыз бір сөз-байлау.


Асық ойнап, шынығып өскен бала,

Жалаң аяқ жүгірген құм мен таста,

Ыстықта да, суықта көздеп атып,

Содан шыққан мерген де, батыр, дана.


Әр заманда өзіндік бір құрқылтай,

Қозы бағу балаға қажет болды-ай.

Асық ойнаған азар, доп ойнаған тозар деп,

Шолақ ойдан шығарды бір қу сөзді-ай.


Асық ойнап азбассың

Шебер болып асарсың

Көздегенің дәл тиіп,

Сұрша мерген боларсың.


Доп ойнасаң тозбассың

Тоғысқан айдай толарсың,

Шынығып денең балғындап,

Нағыз палуан боларсың.


Күн жұтып текке қаңғыма,

Тым бостандық бойға жат.

Ойнасаң асық - күш, қуат,

Толады ақыл, парасат.


Тәсілін тауып танысаң,

Асық та - шынығу алаңы

Асыққа үйрет, ағалар,

Қаңғыған тентек баланы.


Қартадан емес, бес сайыс,

Асықтан болса дер едім:

Шеберлік ойды асырған,

Тәрбие, тәлім танытқан.


Дәстүрлі қазақ ойыны

Алдамшы емес «шариктей...»

Әр үйде асық ирілсе,

Ержетер бала, түзеп бой.

ҒАЗЫМҒА АРНАУ МЕН ШАҒЫНУ
Құдай-ау, несін айтайын,

Тапал боп құржиып қалыппыз.

Бір кезде сұп-сұңғақ едік қой,

Недеген бірмойын халықпыз.


Бір кезде билеуші ек вальсті,

Талайлар ере алмай қалысты

Бұл күнде, Ғазым-ау, қарашы,

Жүрек пе? Ентігіп қалыппыз.


Ақ кірсе самайға саналық,

Келіпті бізге де даналық.

Кетпейді естен де, түстен де,

Кешегі балауса балалық.


Қазы жеп майланып қалыппыз,

Жәй басар недеген халықпыз.

Той десе домалап, дүрлігіп,

А, той-лап шабатын халықпыз.


Ардагер ата-әже-анық біз,

Қарлығаш қанатты достармыз.

Табынып тірліктің күшіне,

Ризамыз күштінің ісіне.


Дүрсілдеп соққанда жүрегім,

Бұзады сағыныш мұз тоңын

Ауылымды саялап келемін

Арындап сағыныш тұлпарым.


Жақсы мен жайсаңды өсірген,

Ауылдың аяулы ажары.

Жолдастар төріне көсілгем,

Тарқамай жастықтың базары.


Бір қалып, өзгермей келесің

Қажет пе: қорамсақ, жебесің.

Жымиып, сызылып, сылаңдап,

Достарға нұрыңнан себесің.


Талай таң отырам, жыр жазып,

Жалқаудан келеді маған Бақ қашып.

Жақсысы жерлестің бір бауыр,

Сезесің даланың дарасын.


Жанарда жастықтың оты бар,

Адамға тым қажет ұят, ар.

Нәзік бір сезімге нұр құйған,

Жүректің бір ғажап сыры бар.


Айтатын көп менің сырым бар,

Бауырлар, тәуірлер ұғыңдар.

Сағынсаң балалық сезімді,

Осы бір жырымды қолыңа ал.


Достарға жыр жаздым жалынды,

Тағдырлар ақынға бағынды

Тілекті әлдилеп, тербетіп,

Сыйлаймын сағыныш назымды.

Қара өлең байлық та, қазына,

Айтқаным, әншейін, базына.

Арманның асқарын аңсаймын,

Үкілі үміттің қосылып сазына.


Р.8. Сәлем де Гауһардай жарыңа,

Ризамын лебізі барына.

Ақбүркей жамылған Әже боп,

Қуаныш сыйласын жарына.


СӘКЕНГЕ

(АРНАУ - ТОЛҒАУЫ)


О-у, Сәкен аға!

Ақсұңқар ақын аға!

Дархан талант,

Қастерлі,

Асқар алып,

Асқақ үнді,

Дауылпаз, дарын аға!

Жаны жайсаң,

Өр мінез, өрелі аға!

Отты жүрек,

Намысқой

Мәшһүр аға,

Қуаныш пен қасірет катар кешіп,

Оятам деп қазақты қапы кеттің.


О-у, Сәкен аға!

Асылым, ақжарқыным,

Сұлу тұлға, қара көз, кең маңдайлым.

Қара мұртың қазаққа қасиетті,

Қасиет-нұрдан жаралған сән мен жаның.
Қуаныпсың баладай жақсылыққа,

Қатуландың қасқайып надандыққа.

Сондай асыл бекзатты-баһадүрді,

Көзі қиып атты екен қай антұрған.


Әттең, - деген өкініш ішімді өртеп,

Айырмаған жауыздар шындықты өлшеп.

Бір азамат табылмай арашаға,

Бұлбұл ұшты-ау көзіңнен Аққу-көктем.


Ат басындай арманмен кете барды-ау,

Өкініштен құса боп іші жанды-ау.

Адал жүрек іш-құса болды ғаріп,

Қасіреттің кемесі кетті-ау алып.


Оянды өлкең, қазағың, Сәкен аға,

Келді, міне, аңсаған заманың да.

Үш жүз жылғы бұзылды алып қамал,

Шын биік асқарлықта тұрсың дара.


Періштені қызыл көз көре қалар,

Қызғаныштан қызынып өре салар.

Пенде жүрек жүдетіп, кейде жанды,

Өсек қылып атымды, мін де тағар.


Сені қалай көрмесін Сұңқар аға,

Тарпаң жырың бұлқынған Тұлпар аға.

Ширегіңе келмейтін, мына, менің,

Жояндар жүр басам деп, мысымды, аға.


Жүрегім жоқ бұғынып, жасқанатын,

Өз жолымның жалғаймын асқақ әнін.

Сөз өнерін тұлпардай ерттеп мінем,

Алла жар боп бал тілмен жар саламын.

Адамзаттың ұлысың басың төрде,

Атың айғақ Саһара ақ төсінде.

Ақ бесігің тербелсе Иманақта,

Жыр бесігің тербелді Жер-Әлемде!


Өкінбейін, о-у, тәубе!

Өршіл күш, өктем үнің Әлем-төрде,

Өлең-гүлің өлкемнің көктемінде.

«Ақбоз үйдің сыртынан аттандырып,

Кеше ғана секілді өбкенің де...»
Нұр келбетің тербеледі Күн-Әлемде,

Жүргендеймін қауышып, күнде бірге,

Сар даланың сарбазы, саһабасы,

Ақбоз атпен көріндің шың бетінде.


Сәкен аға Арқаның арда ері,

Гүлге толды аяғы басқан жері.

Сегіз қырлы, бір сырлы перизатқа,

Аққу-көктем толқыды таппай теңді.


Кейде жаным елегізіп елеңдейді,

Ақбоз атпен салт атты көлеңдейді.

Тегі дархан ағаның әндерінен

Парасатын ғасырдың тізбелеймін.


Қасиетін ғасырдың тізбелеймін,

Өмір гүлі жалғассын, үзбе деймін.

Ғасыр үні-тарихы қазағымның,

Көш-көлікті дәстүрлеп түзе деймін!


Бұйрық емес, айтқаным көңіл-күйім,

Жақсылықты көңілге жиып жүргем.

Қазағымның дәстүрін, әдет-ғұрпын,

Жөргегімнің шетіне мықтап түйгем.


1994
АҚЫН ДОСҚА

(Ә.ҚАЛИАСҚАРДЫ ЕСКЕ АЛУ !)


«Жастық-ай

Сені түсіну қиын, білмеймін.

Жырласам ба екен,

Жыласам ба екен білмеймін.

(М.Мұқағали)

Танысып едік

Аға мен қарындас болып,

Табысып едік

Көзғашық, ұғысқан болып,

Жүруші едік

Мұңдасып, кейде сырласып,

Қыдырушы едік

Гүлзәрларға жыр шашып.
Сен, - деспедік,

Сіз, - десіп қана сыйластық,

Балмұздақ жеген

Жас көңіл еді қимастық

Сол мезгіл, сол шақ

Түседі еске әлсін-әл

Қайда, жігіт?! –

Сол ақыннан адастық.


Жалын жырды

Дос жүрегі сағынды

Зор үмітпен

Бойлаушы ек асау ағынды.

Көрінбейді ақын

Мүшәйра, жыр додадан

Ақынды іздеп

Ой желге шомып шарладық...

Жеңгемізбен

Тойлапсың бақыт, бағыңды,

Бала-шаға

Жанұя жанның бағы боп.

Ұмыт та болдың, сәттерде.

Көзден кетсе,

Көңілден ұмыт жасын да.

Дұрысы сөздің: жан өзге ғой, расында!


Артта қалды...Тарихтар... Қалды жастық

Есіңде ме? Есіңе ал! Тәңір - достық,

Ұмытпайық, Ұмытпа досты жастық!

Ойыма алып, ... деп жүрсем

Аттаныпсың о дүниеге,

Жақсыны да, жалмайды сұм дүние.

Қалды ақыннан бір ауыз

«Меңдіқыз», - атты дүние.

2009ж.
ҚОШ БОЛ, АСЫЛ АЗАМАТ!

(эпитафия)


Асылдар ғой — Жаңаарқаның тумасы

Бойшаң бәрі, әрі сұлу тұлғасы.

Ол дүниеге керек бола қалыпты

Ғабдолладай, Ақселеудей — жарықтық.


Бара қалсан, Ауылдан да сән кеткен

Шықпайды алдан тусқан-нан бөліскен.

Денем шошып, шырт ұйкыдан ояндым,

Еститіндей бір хабарды терістен.


Санасыздар сан соқтырып барады,

Саналыны Ғасыр қайдан табады?

Тіршіліктің күйбеңіне ой беріп,

Әлі жүрміз жақсылыққа бой бермей.


Сағынышпен ақ жүректен ағылдым.

Ерте кеткен ағаларды сағындым.

Өлең жазып, ән де айтып, күй шерткен

Ғалым еді-ау, ағаларымтең өскен.


Сегіз қырлы, сәнді сырлы жандар еді

Жаны жайсаң, не нәрсеге бапты еді

Еңбегіңді бас бармақпен бағалар

Талайларға көз жанары қорған ед


Жер жұмсағын, жан жәннатын тілейміз

Ауыс сәтте жақсыларды іздейміз.

Қолдан басқа келері жоқ фәниде

Мәңгілікке аттарың бар тәубе! - дейміз.

Өкініштен не іздейміз.

Қош бол, асыл Азамат!

2009

II Отаным, шалқар жерім бақыттысың!



ОТАН
Әрбір сәт қуанышқа бөленемін

Бақыттың қызығына кенелемін

Сыйлаған соның бәрін Отаныма

Арнаймын жүрегімнен жырдың кенін.


Сарқылмас қуат алып таңдарымнан,

Келемін аттап өтіп бар қиядан.

Жанымның жалынына әмір етсем

Табиғаттың бермесін тартып алам.


Мен жаспын, мен еркемін, мен батылмын

Сүйемін сүйкімдісін мен де атымның.

Отаным жер бетінде болғандықтан,

Қашанда туған елім ең жақыным.

1964

АЛТЫН ЗАҢ


Алтын заңмен шапақ шашты алтын күн,

Бақыты бұл, жақұты бұл халқымның.

Сәлем әкел, сәлемімді бар алып,

Жарқындығын әділдігін салтымның.


Алтын заңға жырдан шәшу шашайын,

Шапағына нұр жүзімді тосайын.

Күншуақта мұңсыз өмір сүруге,

Өз үнімді бейбіт үнге қосайын.

1964

ОТАНЫМ, БАҚЫТТЫСЫҢ!


Отаным, шалқар жерім бақыттысың

Көріп сол бакытыңды бақыттымын,

Әрқашан шаттығынды бөлісейін,

Өшірмей жүрегімнің сағынышын.


Тағдырыңа табынатын кезім бар,

Өр кеудемнен өшіре алмас сезім бар.

Егер сені жан - тәніммен сүймесем,

Өр кеудеде өр дауысым тұншығар.


Өткен өтті, өткенді іздеп сұранба,

Қазақ тілдің баяндығын ұранда!

О, Отаным, бақыттысың,

Бақыттымын сол үшін,

Бақытыңды енді қолдан шығарма!

2003
ТӘУЕЛСІЗДІК ТАБАНЫН ТІРЕДІ


Өмір жолдар соқтығысты, қағысты,

Кім дұрыс деп, ақыл - айла бағысты.

Ірге ашып, бірде әлсіреп, ыдырап,

Кейде күшті біріктіріп,

Ұлы жолда табысты.

Үлкен жолда Ұлы күштер табысты

Бір жағадан бас шығарып,

Қилы жаумен алысты.

Оу, сар дала, Ұлы дала - мекенім,

Сен үшін, тек, жанды пида етемін.

Аспан күмбез — бір шаңырақ адамға

Оны білмей адам сонша надан ба?!

Жо, жоқ,

Тайталасты тағдыр тауқыметімен,

Тәуелсіздік үшін тіреп табанды,

Көкбайрағын желбіретті қазақтың.

Оңға, солға бажақтама қарағым,

Кердің талай өмір соқпақ азабын.

Жарты дүние — сенің ата мекенің

Арманы жоқ сол Далада өскеннің.

Ақылды ұл - қыз ата жұртын даттамас,

Ала жіпті иесіз деп аттамас.

Қамсыз ұрпақ болма, бірақ, қарақтар,

Алдарыңда үлкен - үлкен талап бар.

2000

ОТАНДЫ СҮЙЕ БІЛ


Отан, тек, оттан емес, өмірден де ыстық,

Отан, тек отбасы емес, өзіңнен де басталады.

Отанға орын іздеме, одан өзің орын ізде.

Отаннын байлығын шашпа,

Оған өзің байлық қос;

Отанға ой қос, айлық қос,

Сосын барып, байлық тос.

Өз ойың Отан ойымен орайлас болсын,

Отаңды Ақ ордам деп біл,

Отанға деген пиғылың, ордаға деген ықыласың.

Отаныңды сүйе біл, Отан үшін күйе біл.

2002
СЕЗІМНІҢ КҮШІ


Сезімнің күшін қайсарлық танып,

Көнілді күлкі, әзілмен тасып,

Тіл үйірер сөз мінезбен жанасса,

Жайдары жан бітімімен жарасып.

Сезімнің күші аспандап,

Дәумін деп таудан, мақтанба.

Аспанды сүйген тауларың

Хан Тәңірі, Гималай, Памирден,

Сірә, асқан ба?!

Алатау - арда ұлы атыраптың

Желді айдап, көкте бұлтты қалжыраттың.

Алатау маңғаз кейпің ұйқы жиып,

Күн сүйіп, ақ жауынды бұрқыраттың.

Алатау оянғанда һас ұйқыдан,

Сілкініп керіледі, түйіліп қас.

Лақылдап тау тасқыны тас лақтырып,

Кенеттен көкке сермеп, көбік шашқан.

Арқырап асау толқын арындайды,

Таулардан сұлу бұлақ сарқырайды

Тастары жөңкіледі мөңкігендей

Доп қуған жас баладай сықылықтайды.

Орғиды ор текедей тасқын таудан

Арманым сол толқыннан бастау алған.

Мұнартып тау сілемі бұйраланып,

Ақ бұлттың ақ сәулесі ойға тұнған.

Па, шіркін, кім сүймейді тау еркені

Құлпырған табиғаттың көркемшесін.

Келеді құлағыма бұлбұл үні,

Шынардай сұлу екен дүние, шіркін.

2003

АЗАТТЫҚ ЖАЛАУЫ КІМДІКІ?

(МАҒЖАН АҒАҒА ЕЛІКТЕУ)

- «Азаттық жалау кімдікі?» -

«Көре алмаса кім теңдік,

Тепкі көрсе, кім кемдік,

Азаттық жалау соныкі,

- Ендіше, қазақ, сенікі!»

Мағжан Жұмабаев

Азаттық жалау — көк байрақ,

Көгімнің төрін желпиді.

Қаншама жылдар «ызғардан»,

Саналы елге жел тиді.

Азаттық жалау желпіген

Ендеше, қазақ, сенікі!

Көк байрағым көгімде

Желбіре желмен желеңдеп

Құлакты түріп әлемге

Азаттық жетті өлең боп

Азаттық жалау, ұраның

Және бар үлкен Құраның!

Азаттық жалау желеңі,

Қазағым алшы белеңді.

Көре алмаса «кімдерің...»

Ұрайыншы «енеңді»

Азаттық жолда бел шешкен

Көк жалау, қазақ, сенікі!

Азаттық жалауы — көк байрақ

Көгімнің төрін жайнатты

Күмбезі көктің азат боп,

Қысылма, қазақ, ой айғақ.

Өз еліңде, жеріңде

Қымтырылмай еркін жүр

Азаттық жалауы — көк байрақ

Сондықтан, қазақ, сенікі.

2008ж.
АЛҚАРА КӨК ТҮНГІ АСПАН

(Ой - толғау)


Сол баяғы алқаракөк түнгі аспан,

Жұлдыздары сау етіп төгілдердей.

Иін тіреп, жымыңдайды жамырап,

Айға қарап, жұлдыз санап тұрдым шақ.


Сол баяғы алқаракөк түнгі аспан,

Дос едік біз балауса кез, бал шақтан.

Қараңғы түн серпіп, мұңнан сергітіп,

Тылсым дала ұйып - мүлгіп, маң жатқан.


Сол баяғы алқаракөк түнгі аспан,

Боз қылаңдар байқалады әр тұстан.

Ай - жұлдызбен қиял кешіп сырлассам,

Сыбырлайды, жымыңдайды түнгі аспан,


Сол баяғы алқаракөк түнгі аспан,

Арман қуып, сырларыңмен ымдасқам.

Содан бері жаным жырлап келеді,

Сабырлы дос - алқаракөк түнгі аспан.


Әлемнің шетсіз - шексіз аясында,

Жан мен тәнге қатысты құпия бар.

Алқаракөк кеңістік һауасында,

Тыныштықтың жан сүйер дауасы бар.


Неге? - деймін, Неге? - деп өз - өзімнен,

Жұлдыз қонады ауысып күймесінен.

Өмірге сәби келгенде жолы жарық,

Жұлдызы жымың қағады жүйесінен.


Жұлдызы жылы жандар бар.

Жып - жылы көзбен қарайтын.

Ал бағзы жайсыз біреудің,

Жұлдызы қарсы біреумен.


Алқаракөк аспанның

Жұлдыздарын ұнатам

Өсек сөз, бәләғат, білмейді,

Бас көтеріп қарамасаң күлмейді


Өз - өзінен жымыңдап

Қыз - жігітке қылмыңдап,

Зу етіп ағып,

Жарқ етіп жанып,

Жүрегіңді емдейді.
Күрсінтіп, ойды толқытып,

Қуатың шалқып үдейді.

Алқаракөк аспанның

Руһы күшті қазына

Құпия ғарыш - Қойнаудың

Шешімі жанньщ байлауы.


Қайталанбас тұрақты тіршілік бар,

Берері ортақ аспанның адамзатқа,

Жынысыңды, ұлтынды таңдамайды,

Қазқалыпта, саспайды, қамықпайды.

Мазаланып, сөйлеп те шағыспайды.
Табиғат - тылсым күш шебер ғой

Жанымды менің демей ғой

Қалт еткен қимыл — ісіңнен

Мазмұнды мәнін сезем ғой.


Сезімім нәркес жаралды

Жерұйық, көктен нәр алды.

Алқаракөк, үндемейсің. Үндеме!

Бәрібір сені түсінем

Пиғылың адал адамға
Сақтануды үйретіп,

Қараңғыға қамайсың.

Мың - сан жұлдыз жамырап,

Ақ таң келсе тарайсың


О, табиғат тамаша

Сүйенішке жарайсың!

2003
ӘЛЕМШАР ТОҚТАМАС
Жүрекке жинады,

Айтуды тыймады,

Отырған отыз балаға,

Жақсылық құйды бағалы.

Ол ұстаз - мұғалім

Ол ақын, ол - жалын

Шыдамға үйретті

Баланы от - жалын.

Оқушы жүрегі

Ұстазын сүйеді

Мақтаса марқайып,

Марапат түйеді.

Бала ғой, балақай,

Кейде тым шалағай

Үзіліс болғанда

Қуанар: «Алақай!»

Есейіп ер жетіп

Бір күні өседі

Бір ауыл, бір елдің

Болады көсемі.

Шәкірттің бәрі де

Жақсы оқып, шыныққан,

Ішінде болады,

Жаралған сиықтан.

Талапты тарылмас,

Талапсыз табыспас.

Талаптың жүрегі,

Тәрізді күншуақ.

Талапсыз - тоғышар

Тәрізді түн - тұрақ.

Өмір бар өрелі,

Тоқырап тоқтамас.

Өмір бар мәңгілік

Өз күйін сақтаған,

Әппақ нұр, ақ таңның

Әлемі баптаған.

Фәріштә, ақыл-жас

Болма, әсте, бақталас

Әлемшар айналып,

Мәңгілік, тоқтамас.


ҚАРАҒАНДЫ ШАҺАРЫМ
Намысты, назды нар өлкем,

Жан жүректің қалауы.

Шын махаббат дастандай -

Жарастықтың жалауы.

Сенде туып, сенде өсіп,

Өмірдің көрдік биігін.

Көміріңнен тау үйіп,

Еңбектің таптық теңеуін.

Теміртаудың отындай,

Бақыттың алау таңдыры.

Гүл сезім - махаббатарға

Ақ желкен - арман боп асықты.

Өлеңім жүрегімнің қалау үні

Көнілдің басылмайды іңкәрлігі.

Сен менің бақытымсың, асығамын,

Жыр болып өміріңе шашыламын.

Ел - жүртың өркендесін, өлкем десін,

Басыңа қауіп келіп, мұң төнбесін

Ежелгі Сақтан қалған сарқыт болып,

Болашақ қанат жайып өркендесін.

Арқаның таңғажайып бір қаласы,

Бас қосқан жер Әлемнің мың баласы

Сомдаған батыр, ғалым, талай түлға,

Кеншінің мәдениет шаһары осы.

Тербеттің жүрегімнің қыл пернесін



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет