"Жастар игілікті дәстүрлерде тәрбиленуі тиіс. Дәстүр өткен шақтың өлі жәдігері емес. Бұл өткен шақта қазіргі мен болашақтың ұлы шайқастары үшін соғылып, қайралған мықты қаруы". Мәншҥк Жиенғалиқызы Мәметова - ӛзінің соңғы шайқасында
жалғыз ӛзі 72 фашисттің кӛзін жойған кеңес пулеметшісі. Ол Кеңес Одағының батыры
атағына ие болған алғашқы қазақ әйелі болып тұр. Қыздың шын есімі Мәнсия, ол Қазақ КСР
Орал облысы Бӛкей ордасы ауданында Жасқұс ауылында 1922 жылы 23 қазан күні дүниеге
келген. 30 жж. қыздың әкесі Жиенғали қоймада қарауыл болып істейді, ұн ұрлады деп
айыпталып, түрмеге түседі. Ал шешесі болса, күйеуіне жабылған әділетсіз жалаға шыдай
алмай, қайтыс болып кетеді. Мұнымен Мәншүктің отбасындағы бақытсыздықтар таусылған
жоқ, әпкесінің күйеуі қазақтардың ішіндегі алғашқы дәрігерлердің бірі болған Ахмет халық
жауы атанып, сотталып, атылып кетті (1958 жылы ақталды). Әпкесі басқаға күйеуге тиіп,
асыранды қызы Мәншүкке «Бәріне, туған әке-шешең Жиенғали мен Тойылша екенін және
олардың қайтыс болғанын бәріне айт» деп қайталайтын. Дегенмен, Мәншүк жала жабылған
әкесін ақтау үшін Сталиннің атына үш хат жіберді. 1942 жылы 13 тамыз күні Алматыда
құрылған жекелеген 100-Қазақ атқыштар бригадасы (1943 жылғы 8 желтоқсанда 1-атқыштар
дивизиясына ӛзгертілді) құрамында майданға ерікті болып аттанады. Басында Мәметованы
штабқа кеңсе хатшысы ретінде, одан кейін алаңдық госпитальға медбике етіп белгіледі. Бос
уақытында «Максим» пулеметінің құрылымын оқып-зерттеді (дәл атуды институт кезінде
үйренген еді), сӛйтіп, атқыштар бӛліміне ауыстырылуына қол жеткізді. 1943 жылғы 15
қазанда Каалининдік майдан әскерлері құрамында соғысқан Мәметовалар Псков облысының
Невель қаласын азат ету үшін шайқасты. 1944 жылғы 1 наурызда аға сержант Мәншүк
Мәметоваға Кеңес Одағы Батыры атағы берілді (қайтыс болғаннан кейін).
«Нағыз батырлық қолда емес, жүрек пен баста»
