Бөлу қатарын графикалық түрде бейнелеу

Бөлу қатарын графикалық түрде бейнелеу 

• Бөлу қатарын талдау үшін графикалық бейнелеу қолданылады. Осы мақсатқа байланысты бөлудің полигоны, гистограммасы, огива және кумулятасы қолданылады.
• Полигон дискретті вариациялық қатарды бейнелеу үшін қолданылады. Оны салу үшін координаттардың тікбұрышты жүйесінің абсцисс өсінде вариацияланатын нышанның ранжирленген мәні белгіленеді, ал ординат осі бойынша әрбір варианттың санын көрсететін шкаласы белгіленеді. Абсцисс пен ординаттың қиылысындағы нүкте тік сызықтармен қосылады, соның нәтижесінде жиіліктің полигоны деп аталатын қисық болып шығады. Студенттердің емтихандық балдар бойынша графикалық бөлінуі (1 – суретте) көрсетілген.

• 1 – сурет - Студенттердің емтихандық балдар бойынша графикалық бөлінуі

Гистограмма интервалдық вариациялық бөлу қатарына бейнелеу үшін қолданылады. Гистограмманы салу үшін координаттардың тікбұрышты жүйесінің абцисса өсінде интервалдардың шамасы салынады, ал жиіліктер сәйкес интервалдарға салынған тікбұрыш түрінде көрсетіледі. Бағананың биіктігі жиілікке пропорционалды болуы қажет. Нәтижесінде бөлу қатары бағаналық диаграмма түрінде көрсетілген графикті аламыз (2 – сурет).

Гистограмма интервалдық вариациялық бөлу қатарына бейнелеу үшін қолданылады. Гистограмманы салу үшін координаттардың тікбұрышты жүйесінің абцисса өсінде интервалдардың шамасы салынады, ал жиіліктер сәйкес интервалдарға салынған тікбұрыш түрінде көрсетіледі. Бағананың биіктігі жиілікке пропорционалды болуы қажет. Нәтижесінде бөлу қатары бағаналық диаграмма түрінде көрсетілген графикті аламыз (2 – сурет).

Вариациялық қатарларды графикалық бейнелеу үшін кумулятивті сызық қолданылады. Кумулятаның көмегімен жинақталған жиілігінің бөлу қатары көрсетілген (3 – сурет). Жинақталған жиіліктер топтар бойынша жиіліктерді біртіндеп жинақтау арқылы анықталады. Кумулятаны салу үшін координаттардың тікбұрышты жүйесінің абсцисса өсінде бөлудің варианттары белгіленеді. Осы перпендикуляр тік сызықтармен қосылып қисық сызық шығады, яғни кумулята шығады 12 - кесетедегі ақпараттарға сәйкес салынған кумулятаның мысалы (3 – суретте) көрсетілген.

• Вариациялық қатарларды графикалық бейнелеу үшін кумулятивті сызық қолданылады. Кумулятаның көмегімен жинақталған жиілігінің бөлу қатары көрсетілген (3 – сурет). Жинақталған жиіліктер топтар бойынша жиіліктерді біртіндеп жинақтау арқылы анықталады. Кумулятаны салу үшін координаттардың тікбұрышты жүйесінің абсцисса өсінде бөлудің варианттары белгіленеді. Осы перпендикуляр тік сызықтармен қосылып қисық сызық шығады, яғни кумулята шығады 12 - кесетедегі ақпараттарға сәйкес салынған кумулятаның мысалы (3 – суретте) көрсетілген.