Шортанбай Қанайұлы (1818-1881)
бет 35/163 Дата 20.02.2023 өлшемі 475,11 Kb. #169474
Байланысты:
Көк кітап. ТСИ БС ,
Сит. задача (1) ,
есеп 3 ,
Ашык сабак 8 сынып ,
42 әріп Бұл бет үшін навигация:(Оңтүстік Қазақстан облысы, Түркістан ауданы,Қаратау-Қарнақ жері). (Отаршылдыққа ) Шортанбай Қанайұлының шығармаларында қатты сынға ұшырайтындар: (Орыс патшасы,жандарлар,майырлар) (Бірін-бері талаған ұялас қасқырға) «Атамыз адам Пайғамбар» толғауының авторы: (Ш.Қанайұлы) («Келер заман сипаты») «Зар заман», «Бала зары», «Насихат» шығармаларының авторы: ( Шортанбай) : («Зар заман) Шортанбай Қанайұлының «Зар заман» өлеңі неше түйдектен тұрады (14 түйдектен) («Қазақ даласына келген сауда») «Шолақ аттай діңкілдеп, Бір-біріне жетем деп, Аласұрып өліп жүр,» деп саудагрелерді сынаған ақын: ( Шортанбай) (Қазақ ауылындағы тап жігінің ашылғандығы) «Көшейін десең, жерің тар, Қамалып қазақ сандалды.» Үзінді алынғын Шортанбайдың өлеңі: ( «Заман қайтіп оңалсын») (Ш.Қанайұлы, теңеу) «Әркімнен қалады екен дүние шіркін, Өтіңіз тәубе қылып аз жалғанда,»- деген үзіндіні қай ақынның шығармасынан алынған (Шортанбай) ( Оғаш мінез-құлықты мінеп,сынайды) Шортанбай Қанайұлы өмірінің соңында қай бидің қолында болғанЖанғұтты би : («Тар заман», «Осынша азды ел неден» «Зар заман») Шортанбай Қанайұлы (1818-1881)Туған жері: Оңтүстік Қазақстан облысы , Түркістан ауданы,Қаратау-Қарнақ жері.
Қайтыс болған жері: Қарағанды облысы, Шет ауданы.
Шығармалары: «Зар заман», «Тар заман», «Бала зары», «Опасыз жалған», «Заман қайтіп оңалсын?», «Замана» , «Келер заман сипаты », «Осынша азды ел неден?», «Байды құдай атқаны», «Қалықтаған сұңқар ем», «Атамыз адам пайғамбар», «Жарлының жаны берік-ті», «Насихат»,т.б.
(Оңтүстік Қазақстан облысы, Түркістан ауданы,Қаратау-Қарнақ жері). (Қазақ даласына келген сауданы айыптау ,елдің ақшаға құнығуын сынау)
(Отаршылдыққа ) (Орыс патшасы,жандарлар,майырлар)
(Бірін-бері талаған ұялас қасқырға) «Атамыз адам Пайғамбар» толғауының авторы: (Ш.Қанайұлы)
«Опасыз жалған» өлеңінің авторы : : (Ш.Қанайұлы)
(«Жарлының жаны берік-ті»)
«Келер заман сипаты» толғауының авторы: (Ш.Қанайұлы)
(«Келер заман сипаты») «Зар заман», «Бала зары», «Насихат» шығармаларының авторы:( Шортанбай)
«Бір насихат айтайын» өлеңінің авторы: ( Шортанбай)
«Арқадан дәурен кеткен соң Қуғындап орыс жеткен соң
Тіпті амал жоқ қазақтар , Енді сенің торыңа... Байлар ұрлық қылады,» - деген тармақтар алынған Ш.Қанайұлының шығармасы: («Зар заман) (14 түйдектен)
«Асылық азған заманда ,А луан-алуан жан шықты. Сауып ішер сүті жоқ,
Мініп көрер күші жоқ, Ақша деген мал шықты,» - деген өлең жолдарындағы айтылған ой: («Қазақ даласына келген сауда») «Шолақ аттай діңкілдеп, Бір-біріне жетем деп , Аласұрып өліп жүр,» деп саудагрелерді сынаған ақын: ( Шортанбай)
«Еділ ,Жайық екі су, Алтын,күміс тас болар. Арпа,бидай ас болар,
Бірігіп жан тусаң да, Қарап та жүріп қас болар ,» -деген үзінді алынған Шортанбайдың өлеңі: («Замана»)
«Бай кедейді көрмейді , Кедей байға ермейді. Қызметін бір күн қылмаса,
Майлы сорпа бермейді,» - деген үзіндіде Ш.Қанайұлының айтатын ойы: (Қазақ ауылындағы тап жігінің ашылғандығы) «Көшейін десең, жерің тар , Қамалып қазақ сандалды.» Үзінді алынғын Шортанбайдың өлеңі: ( «Заман қайтіп оңалсын»)
(«Байды құдай атқаны»)
Кәпірді көрдің тіріңдей, Тілмашты көрдің жеңгеңдей. Дуанды көрдің үйіңдей,
Абақты тұр қасыңда Қазылған қара көріңдей!... Үзінді авторы мен өлең жолдарындағы көркемдік тәсіл: (Ш.Қанайұлы, теңеу) «Әркімнен қалады екен дүние шіркін, Өтіңіз тәубе қылып аз жалғанда ,»- деген үзіндіні қай ақынның шығармасынан алынған? (Шортанбай)
Қалықтаған сұңқар ем » өлеңі не жайында? ( Оғаш мінез-құлықты мінеп,сынайды) Жанғұтты би
өлеңдері : («Тар заман», «Осынша азды ел неден?» «Зар заман»)
Достарыңызбен бөлісу:
