Үлкен үйдегі үрей
ріп қа зақ тан тоқал алған. Халық Арсланды тоқалын тастап
кəм пес ке басталғанда қашып кетіпті дейді екен. Тоқалы ау-
дан дық қы зыл жағалының бастығына тиіп осы үйде қалады.
Кейіннен тоқал да, күйеуі де осы үйде ауырып өледі. То-
қал дың тап қан балалары соғыстан оралмайды. Осы үй ұзақ
жылдар бойы кеңсе де болған. Соғыстың алдында Өсер ау-
дан дық оқу-ағарту комиссариатының бастығы болғанда осы
үйге отбасымен көшіп келген.
Мəріпбек шалдың естігеннен есінде қалғандары осылар.
– Сонда татардың ұлы кəмпеске басталғанда қашып кет-
кен емес, оны өлтіріп, сол сандыққа тығып қойған болды
ғой, – деді Шалқарбай.
– Оны аудандық милисаның бастығы өлтірген шығар, –
деді Марат.
– Ой, соған бола қолын былғап қайтеді, ол кезе бай десе
болды жер аудартып жіберетін, қайтып келгені болмайтын
ол жақтан, – деді Қайрат.
– Бұл адамды осы үйдің ішкі жағдайын жақсы білетін бі-
реу өлтіріп, тығып қойды, əйтпесе кім сырттан келіп ор қа-
зып, сандық түсіріп оған адам өлтіріп тығып қойды дей сің, –
деп сақалын сауды Мəріпбек ақсақал.
– Бұл сол татардың ұлы болды. Оны жер аударса ерте ме,
кеш пе бір қайтып келетінін біліп əдейі өлтірген. Жұрт тың
кө зін ше өлтірсе, не жер аударса дүниесін кəмпескелеп өкі-
мет ке өт кі зу ле рі керек. Сондықтан қашып кетті деп қойып,
өл ті ріп тас та ған ғой. Бай татардың алтындарын тығатын
қой ма сы бар деп еститінбіз, мына шұңқыр мен сандықты
саудагер өзі жа сат қан ғой. Сол əкесінің алтын тығатын жері-
не сырын бі ле тін біреу өлтіріп, баласын тығып тастаған да,
бай лы ғын алып алған ғой, – деп Шалқарбай анық көзбен
көр ме се де, ес ті ге ні бар, көрген-білген өмірлік тəжірибесі
бар Үлкен үй де гі ғасырдың басында болған сұмдықтың шы-
мыл ды ғын ашты...
|