Толық энергия және тыныштық энергиясы
Жоғарыдағы айтылған күштің жұмысы, күштің потен-циалдылығы және потенциалдық энергияға қатысты айтылған жорамалдар үлкен жылдамдықпен қозғалатын денелер үшінде орынды, себебі оларды қарастырғанда дене қозғалысының жылдамдығы туралы шек қойылған жоқ. Үлкен жылдамдықпен қозғалатын денелер үшін релятивті емес қозғалыс теңдеуінің орнына
(6.25)
релятивті қозғалыс теңдеуін қарастыру қажет
(6.26)
Релятивті емес жағдайдағыдай (26) теңдеудің екі жағын жылдамдыққа көбейтіп, төмендегіні аламыз
(6.27)
Осы (28) теңдеудің сол жақ бөлігін дифференциалдайық.
Енді түрлендірейік
.
Жоғарыдағыларды ескеріп, (6.27) теңдікті
былай жазамыз
(6.28)
(26) өрнектің екі жағын жылдамдыққа скаляр түрде көбейтіп және төмендегіні ескерсек
(6.29)
(5) өрнек сияқты теңдікті аламыз
.
Бөлшек потенциалдық күш өрісінде қозғалғанда (17) қатынас орнайтындай етіп күш әсер етсін делік. Онда жоғарғы есептеулерді (17-25) қайталап, (25)-тің орнына мынаны аламыз
(6.30)
Бұл формула релятивистік жағдайдағы энергияның сақталу заңын көрсетеді. Потенциалдық энергия релятивті емес теориядағыдай мағынаны білдіреді. Ал
(6.31)
Достарыңызбен бөлісу: |