54
психологиялық қауiпсiз диагностикасын жасап, ол нәтижелердi өзiн-өзi
жетiлдiру мен өзiн-өзi дамытуда қолдануға жағдай жасайды.
Рефлексия – тұлғаның өзін-өзі ұйымдастыруы, оның объект туралы білімін
нақты әрекетпен байланыстыра алуы. Бұл сапаның барлық адамда болуы
айналаны өзгертуге, өмірді мәнді етуге ықпал етеді. Демек ол ең алдымен
мұғалімде болуы шарт. Педагогтың кәсібилігі мен шығармашылығының дамуы
стереотиптерді, мінез-құлықты, қарым-қатынас стилін және ойлауды өзгертудің
тетігі ретіндегі рефлексиялық мәдениетті жетілдірумен тікелей байланысты.
Осы айтылғандарды суреттүрінде төмендегідей бейнеледік (сурет 5).
Сурет 5 - Болашақ дене шынықтыру мұғалімінің рефлксиялық мәдениетінің
кәсібилік пен шығармашылыққа қатысы
Рефлексиялық мәдениетті дамытудың жолдарының бірі білім алу
барысында тұрақты -
кері байланыстың
жолға қойылуы. Кері байланыс
дегенді біз кең мағынада түсінеміз. Мектеп жағдайында ол – жаңа білімді қалай
меңгергенін анықтаудың жолдарының бірі болса, студенттердің білім алу
үрдісінде білімдік әрекет барысының өрбуі, ол жолдағы ойлар мен
толғаныстарды, эмоционалдық жағдайда білдіре алу, өзінің білім мен тәжірибе
жинақтау үрдісінің нәтижелері «алғаны» және соған байланысты «болашағына
жасаған бағдары» турасында толғануы.
Сонымен рефлексиялық мәдениет – көпқырлы, кіріккен әрекет. Ол фи-
лософияда – адам санасының өз әрекетіне, өзіне бағытталуы; психологияда –
субъектінің өзінің ішкі психикалық жағдайларын өзінің тануы, әлеуметтік
психологияда – өзін ғана танып қоймай, өзін басқалар қалай бағалайды, өз
позициясымен ол қа-лай үйлеседі турасында ойлануын білдіреді. Бұл әрекет
психологиялық тұрғыда адамның психикалық қызметінің өзгеруіне ықпал етсе,
педагогикада мұғалімнің педагогикалық әрекетін жоғарғы кәсібилік және
шығармашылық деңгейде жүргізуге негіз болады.
Достарыңызбен бөлісу: