Болатын теориялық және методологиялық мәселелер қарастырылды


Операциялық қызметтен болған ақша қаражаттарының легінен



Pdf көрінісі
бет96/169
Дата14.01.2022
өлшемі1,12 Mb.
#129321
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   169
Байланысты:
Karzhylyk-esep-2-Baiboltaeva

Операциялық қызметтен болған ақша қаражаттарының легінен 
(қозғалысынан) ағымдағы активтердің және ағымдағы 
міндеттемелердің құрамында болатын өгерістерді талдау 
 
Операциялардың  әсерінен 
Бухгалтерлік 
баланстың 
"Ағымдағы  активтер"  және 
"Ағымдағы  міндеттемелер" 
бөлімдерінің 
құрамында 
болатын өзгерістер  
Ақша 
қаражаттарының 
легіне  (қозғалысына)  әсер 
еткен 
операциялардың 
мазмұны 
Ақша  қаражаттарының  ле-
гіне  (қозғалысына)  шаруа-
шылық 
операциялардың 
жалпы әсер ету сипаты 
Тауарлы  –  материалдық 
босалқылардың көбеюі 
(-
)  Тауарлы  –  материалдық 
босалқыларды  сатып  алу 
нәтижесінде ақша қаражат -  
тарының шығуы 
Операциялық  қызмет  бой-
ынша  операциядағы  ақша 
қаражаттарының 
азаюы 
туындайды 
Алынуға  тиісті  шоттар 
бойынша 
дебиторлық 
борыштардың көбеюі 
(-
)  Тауарлардың  несиеге 
сатылуы 
Операциялық 
қызмет 
бойынша  бұл  операциядан 
ақша 
қаражаттарының 
азаюы туындайды 
Есептелген  алынуға  тиісті 
пайыздардың 
(сыйақылардың) кө-беюі 
(-
)  Табыстар  мен  шығыстар 
жөніндегі 
есептілікте 
есептелген,  бірақ  алынбаған 
пайыздардың(сый-ақылар-
дың) көрсетілуі 
Операциялық 
қызмет 
бойынша  бұл  операциядан 
ақша 
қаражаттарының 
азаюы туындайды 
Алдағы  кезеңдердің  есебіне 
жата-тын 
шығыстардың 
кюбеюі 
(-

Алдағы 
кезеңдерде 
көрсетілетін қызметке төлем 
жасау 
үшін 
ақша 
қаражаттарының шығуы 
Операциялық 
қызмет 
бойынша  бұл  операциядан 
ақша 
қаражаттарының 
азаюы туындайды 
Тауарлармен  жабдықтауға 
беріл-ген 
аванстардың 
көбеюі 
(-

Алдағы 
кезеңдерде 
алынатын  тауарлар  үшін 
жабдықтаушыларға 
ақша 
қаражаттарының аударылуы 
Операциялық 
қызмет 
бойынша бұл операция ақша 
қаражатта-рының 
азаюын 
туындатады 
Тауарлар қорының азаюы 
(+) Табыстар мен шығыстар 
жөніндегі  есептілікте  өткен 
есепті 
кезеңде 
сатып 
алынған  тауар  қорының 
кіріс 
шығысының 
көр-
сетілуі 
Операциялық 
қызмет 
бойынша бұл операция ақша 
қаражаттарының 
көбеюін 
туындатады 
Алынуға  тиісті  шоттар 
бойынша 
дебиторлық 
(+)  Өткен  есепті  кезеңде 
сатып  -  өткізілген  тауарлар 
Операциялық 
қызмет 
бойынша бұл операция ақша 
111 
 


борыштардың азаюы 
үшін  ақаша  қаражаттары-
ның келіп түсуі 
қаражаттарының 
көбеюін 
туындатады 
Есептелген  алынуға  тиісті 
пайыздардың 
(сыйақылардың) азаюы  
(+) Өткен есепті кезеңдердің 
табысында 
көрсетілген 
пайыздардың 
(сыйақылардың) келіп түсуі 
 
Тауарлармен  жабдықтауға 
беріл-ген 
аванстардың 
азаюы 
(+)  Өткен  кезеңде  төлемі 
жаса-лынған  тауарлардың 
келіп  түсуі  (және  сатып  - 
өткізілуі) 
 
Кредиторлық  борыштардың 
көбеюі 
(+)Табыстар  мен  шығыстар 
жө-ніндегі  есептілікте  ақша 
қаражаттарының 
шығуын 
болдырмаған  шығыстардың 
көрсетілу  
Операциялық 
қызмет 
бойынша  бұл  операциялар  
ақша 
қаражаттарының 
көбеюін туындатады 
Еңбек  ақы  төлеу  бойынша 
борыштардың көбеюі 
(+)Табыстар  мен  шығыстар 
жө-ніндегі  есептілікте  осы 
есепті  кезеңде  есептелген, 
бірақ 
жұмыскерлерге 
төленбеген 
еңбек 
ақы 
сомасының көрсетілуі 
 
Кредиторлық  борыштардың 
азаюы 
(-
)  Өткен  есепті  кезеңде 
туындаған 
кредиторлық 
борыштарға  төлем  жасау 
үшін  ақша  қаражаттарының 
шығуы 
Операциялық 
қызмет 
бойынша  бұл  операциялар 
ақша 
қаражаттарының 
азаюын туындатады 
Еңбек  ақы  төлеу  бойынша 
борыштардың азаюы 
(-
)  Өткен  есепті  кезеңде 
есептелген  еңбек  ақыны 
төлеу 
үшін 
ақша 
қаражаттарның шығарылуы 
 
 
Инвестициялық қызмет дегеніміз
 - 
ұзақ мерзімді активтерді сатып алу 
және сату, өтелетін несиелерді алу және беру.  
Инвестициялық  қызмет  бойынша  ақша  легінің  қозғалысы  жөніндегі 
ақпараттар  ұзақ  мерзімді  активтерді  (негізгі  құралдарды,  материалдық  емес 
активтерді,  басқа  кәсіпорындардың  үлестік  және  қарыздық  қаржылық 
құралдарына  салынған  ұзақ  мерзімді  инвес-тицияларды)  сатып  алу  үшін 
жасалынған төлемдердің бағытын анықтауға мүмкіндік береді. 
 
Ақша  қаражаттарының  инвестициялық  легі  кәсіпорынның  бола-шақта 
табыс  әкелетін  ұзақ  мерзімді  активтерге  шығарған  шығын-дарын 
капитализациялау шешімін сипаттайды. 
 
Инвестициялық  қызметтің  нәтижесінде  пайда  болатын  ақша 
қаражаттарының қозғалысына төмендегілер жатады: 
1.
 
Ақша қаражаттарының келіп түсуі: 
-
 
материалдық емес активтерді, негізгі құралдарды және басқа  
ұзақ мерзімді активтерді сатып-өткізуден; 
-
 
қаржылық инвестицияларды сатып-өткізуден; 
-
 
басқадай заңды тұлғалардан алынған несиелер; 
112 
 


-
 
басқадай түсімдер. 
2.
 
Ақша қаражаттарының шығуы: 
-
 
материалдық емес активтерді, негізгі құралдарды және басқа ұзақ  
   
мерзімді активтерді сатып алу; 
-
 
қаржылық инвестициялар алу; 
-
 
басқа заңды тұлғаларға несие беру; 
-
 
басқадай төлемдер. 
 
Инвестициялық қызмет бухгалтерлік баланстың ұзақ мерзімді активтер 
бөлімінде  көрсетіледі.  Оған  бухгалтерлік  баланстың  ағымдағы  активтер 
бөлімінде  көрсетілетін  қаржылық  инвестицияға  әсер  ететін  операциялар  да 
жатады.  Инвестициялық  қызмет  акцияларды,  негізгі  құралдарды  және  т.б. 
сатып-өткізуден  болатын  табыс  немесе  зиян  (шығыс)  көрініс  табатын 
кәсіпорынның  қаржы  шаруашылық  қызметінің  нәтижесі  жөніндегі 
қорытынды есепте де көрсетіледі. 
 
Қаржылық  қызмет
  – 
кәсіпорынның  нәтижесі  меншікті  капитал  және 
қарызға  алынған  қаржылардың  құрамы  мен  мөлшерінің  өзгеруі  болып 
табылатын қызметі.  
Ақша  қаражаттарының  легі  (қозғалысы)  кәсіпорын  қызметін 
қаржыландыру  көздерін  анықтауға  және  де  алынған  несиелер  бо-йынша 
қаржы мекемелеріне кредиторлық борыштарды жою үшін төленетін болашақ 
төлемдердің мөлшерін болжауға мүмкіндік береді. 
 
Қаржылық  қызметтің  нәтижесінде  болатын  ақша  қаражатта-рының 
қозғалысын төмендегі операциялар айқындайды:  
1.
 
Ақша қаражаттарының келіп түсуі: 
 
а) акцияларды және басқа бағалы қағаздарды шығарып, сатып-өткізуден; 
 
ә) банк несиелерін алу; 
 
б) басқадай түсімдер. 
2.
 
Ақша қаражаттарының шығуы: 
 
а) банк несиелерінің қайтарылуы; 
 
ә) меншікті акцияларды қайта сатып алу; 
 
б) дивиденд төлеу; 
 
в) басқадай төлемдер. 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   169




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет