Дәрістік кешен пән: жкп 05 Анатомия және физиология Мамандығы
Жүректің морфофункционалды ерекшеліктері
жүктеу/скачать 434,65 Kb.
|
дәрістік кешен ФАП-1
| Жүректің морфофункционалды ерекшеліктері
Жүрек-екі жүрекшеден, екі қарыншадан және жүрекшенің екі құлағынан тұратын төрт камералы орган. Жүрекшенің қысқаруынан жүрек жұмысы басталады. Ересек адамның жүрек салмағы дене салмағының 0,04% құрайды. Оның қабырғасы үш қабатты – эндокард, миокард және эпикард. Эндокард дәнекер тіннен тұрады және ағзаға қабырғаның сіңірілмеуін қамтамасыз етеді, бұл гемодинамиканы жеңілдетеді. Миокард көлденең-жолақ бұлшықет талшығымен түзілген, оның ең үлкен қалыңдығы сол қарынша аймағында, ал ең кішісі – жүрекше. Эпикардсероздыперикардтыңвисцералды парағы болып табылады, оның астында қан тамырлары мен жүйке талшықтары орналасқан. Жүректің сыртында перикард-жүрек жанындағы сөмке орналасқан. Ол екі қабаттан тұрады – серозды және фиброзды. Серозды қабат висцералды және париеталды жапырақтармен түзілген. Париетальды қабат фиброзды қабатпен жалғанады және жүрек жанындағы сөмкені құрайды. Эпикард пен париеталды парақтың арасында қуыс бар, ол қалыпты жағдайда үйкелуді азайту үшін күкіртті сұйықтықпен толтырылуы тиіс. Перикард функциялары: 1) механикалық әсерлерден қорғау; 2) созуды болдырмау; 3) ірі қан тамырлары үшін негіз. Тік қалқаның жүрегі оң және сол жартысына бөлінеді, олар ересек адамда қалыпты жағдайда бір-бірімен хабарланбайды. Көлденең қалқа фиброзды талшықтармен түзілген және жүректі атриовентрикулярлы пластинка есебінен қосылатын жүрекше мен асқазанға бөледі. Жүректе клапанның екі түрі бар – жармалы және жартылай жүн. Клапан-дәнекер тіні, бұлшықет элементтері, қан тамырлары мен жүйке талшықтары бар эндокардтыңдубликатурасы. Жармалы клапандар предсердием мен қарыншаның арасында орналасады, ал сол жағында – үш жармасы, ал оң жағында – екі жармасы болады. Полулунды клапандар қан тамырларының қарыншасынан – қолқа мен өкпе оқпанынан шыққан жерде болады. Олар қан толтырылған кезде жабылатын қалталармен жабдықталған. Клапандардың жұмысы пассивті, қысым айырмасының әсерінен болады. Жүрек қызметінің циклі систоладан және диастоладан тұрады. Систола–жүрекшеде 0,1–0,16 с және қарыншада 0,3-0,36 с созылады. Жүрек алды систоласы қарыншаның систолына қарағанда әлсіз. Диастола-босаңсу, жүрекшеде 0,7–0,76 с, қарыншада – 0,47—0,56 С алады. Жүрекше мен қарыншаның тыныштық жағдайында болатын уақыт жүрек қызметіндегі жалпы үзіліс деп аталады. Ол шамамен 0,4 созылады. Осы уақыт ішінде жүрек демалады, ал оның камералары ішінара қанмен толтырылады. Систол мен диастол-күрделі фазалар және бірнеше кезеңнен тұрады. Систолада екі кезең бар – кернеу мен қан шығару, оған қоса: 1) асинхронды қысқарту фазасы-0,05 с; 2) изометриялық қысқарту фазасы-0,03 с; 3) қанның тез қуылу фазасы-0,12 с; 4) баяу қан шығару фазасы-0,13 с. Диастол шамамен 0,47 с жалғасады және үш кезеңнен тұрады: 1) протодиастоликалық-0,04 с; 2) изометриялық-0,08 с; 3) қанның тез қуылу фазасы бөлінетін толтыру кезеңі – 0,08 с, қанның баяу қуылу фазасы – 0,17 с, пресистоланың уақыты – қарыншаларды қанмен толтыру – 0,1 с. Жүрек циклінің ұзақтығына жүрек жиырылу жиілігі, жасы әсер етеді жүктеу/скачать 434,65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|