«Химия» пәнінен жиынтық бағалауға арналған әдістемелік


D «Қышқыл және негіз ерітінділері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау



бет16/20
Дата11.03.2022
өлшемі0,72 Mb.
#135172
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20
Байланысты:
СОР Химия ЕМН 11 каз (2) (1)

D «Қышқыл және негіз ерітінділері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау





Оқу мақсаты

11.3.4.3

Сутектік көрсеткішті -log[H+] ретінде түсіну және







ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және кері







түрлендіру




11.3.4.4

Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-ін есептеу




11.3.4.5

Буферлі

ерітінділердің

әсер

ету

принципін







түсіндіру




11.3.4.7

Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде







диссоциациялануын түсіндіру




11.3.4.9

Титрлеу нәтижесі бойынша есептеулер жүргізу

Бағалау критерийі

Білім алушы

  • Сутектік көрсеткішті -log[H+] ретінде түсіну және ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және кері түрлендіру әдістерін көрсетеді

  • Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-на байланысты есептеуді жүргізеді

  • Буферлі ерітінділердің әсер ету принципінің мәнін сипаттайды

  • Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттайды

  • Титрлеу нәтижесі бойынша сандық есептеулер жүргізеді

Ойлау деңгейі

Дағдыларының

Білу және түсіну Қолдану

Орындалу уақыты

25 минут

Тапсырмалар

1.

Сутектік көрсеткіш түсінігін 1909 жылы дат химигі Серенсен енгізді. p әріпі дат тіліндегі potenz математикалық дәреже Н әріпі – сутегі символы беріледі.

  1. Төмендегі терминді сипаттайтын формуланы жазыңыз: (i) рН...................

    1. Сутектік көрсеткіш дегеніміз не?

    2. 0.004 моль * дм-3 НСІ сулы ерітіндісінің рН және [Н+] есептеңіз.

    3. рН 11-ге тең калий гидроксиді ерітіндісінің молярлық концентрациясын есептеңіз.

2.

Күшті қышқыл және күшті негіздің pH –на байланысты есептеу жүргізіңіз:

  1. 0,012М күкірт қышқылы толық диссоциацияланады деп есептеп, оның рН мәнін есептеңіз:

  2. 0,03 М натрий гидроксидінің рН мәнін есептеңіз:

3.

Буферлі ерітінділердің әсер ету принципі:
(a) (і) Буферлі ерітінділер дегеніміз не?
(іі) Екі түрлі буферлі ерітіндіге мысал келтіріңіз:
(ііі) Буферлі ерітінділердің тірі ағзаларда атқаратын рөлін түсіндіріңіз:




(b) (і) Буферлі ерітінділерді дистилденген сумен сұйылтқан кезде олардың рН-ы өзгере ме?
(іі) Буферлі ерітіндінің қышқыл және сілті ерітінділеріне қалай әсер ететінін сипаттаңыз:

4.

Швед ғалымы Сванте Аррениус әртүрлі заттардың электр өткізгіштігін зерттей келе, электролиттік диссоциациялану теориясын ұсынып, электролит ерітінділерінің электрөткізгіштігін алғаш түсіндірді.

(c) (і) Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттаңыз:


(іі) Берілген тиісті сөздердің көмегімен сөйлемді толықтырыңыз:
Тиісті сөздер: толық, электролит табиғаты, диссоциациялану константасының, әлсіз, температураға, жартылай, күшті.

Электролиттер ...........және болып, екі топқа бөлінеді. Күшті электролиттер суда


ерігенде иондарға ...............диссоциацияланады, ал әлсіз электролиттер - ...................
диссоциацияланады. Әлсіз қышқылдар мен әлсіз негіздердің күшті қышқылдар мен күшті негіздерден айырмашылығы сулы ерітіндіде..........................диссоциацияланатындығында, сондықтан мұнда рН- ты диссоцияция ...................ескере отырып есептеп шығарады. Диссоциациялану константасының мәні электролит , еріткішке (әртүрлі диэлектрлік тұрақтылар)
және тәуелді.


Әлсіз қышқылдар үшін HAn ↔ H+ + An-
Kқышқыл = …………………
…………………


Әлсіз негіздер үшін KtOH- Kt+ + OH-
Kнегіз = …………………
…………………

5.

Лабораторияда ерітіндінің концентрациясын титр арқылы белгілеу жиі қолданылады.

(a) Оқушы 25 см3 натрий гидроксидінің ерітіндісін 15,10 см3 0,2 моль/дм3 күкірт қышқылы ерітіндісімен бейтараптады.


2NaOH + H2SO4 = Na2SO4 + H2O
Натрий гидроксидінің концентрациясын моль/дм3 есебінде есептеңіз.




Бағалау критерийі

Тапсырма


Дескриптор

Балл

Білім алушы

Сутектік көрсеткішті - log[H+] ретінде түсіну және ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және кері түрлендіру әдістерін
көрсетеді

1

рН сипаттайтын формуланы көрсетеді;

1

сутектік көрсеткіш
түсіндіреді;

ұғымын

1

сулы ерітіндінің рН есептейді;

1

Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-на байланысты есептеуді жүргізеді

2

күшті қышқыл және күшті негіздің pH
–на байланысты есептеу жүргізеді;

1

сандық есептеуде формуланы дұрыс қолданады

1

Буферлі ерітінділердің әсер ету принципінің мәнін сипаттайды

3

буферлі ерітінділердің
принципін түсіндіреді;

әсер ету

1

буферлі ерітінділердің тірі ағзаларда
атқаратын рөлін сипаттайды;

1

буферлі ерітіндінің қышқыл және сілті
ерітінділеріне әсерін сипаттайды;

1

Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттайды

4

көп нүктенің орнына қажетті терминдерді қоя отырып, әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын
түсіндіреді;

1

әлсіз қышқылдар үшін диссоциациялану константсының
мәнін көрсетеді;

1

әлсіз негіздер үшін диссоциациялану
константасының мәнін көрсетеді;

1

Титрлеу нәтижесі бойынша сандық есептеулер жүргізеді.

5

қышқылдың зат мөлшерін анықтайды;

1

реакция теңдеуіне байланысты натрий гидросидінің зат мөлшерін
анықтайды;

1

натрий гидроксидінің
концентрациясын есептейді;

1

титрлеуге байланысты
есептеу жүргізеді.

сандық

1




Барлығы




15

«Қышқыл және негіз ерітінділері» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға

арналған рубрика Білім алушының аты-жөні





Бағалау критерийі

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Сутектік көрсеткішті - log[H+] ретінде түсіну және ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және
кері түрлендіру әдістерін көрсетеді

Сутектік көрсеткішті -log[H+] ретінде түсіну және ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және кері түрлендіру әдістерін көрсетуде қиналады

рН сипаттайтын формуланы көрсетуде/ сутектік көрсеткіш ұғымын түсіндіруде/ сулы ерітіндінің рН есептеуде қателіктер жібереді

Сутектік көрсеткішті -log[H+] ретінде түсіну және ерітіндінің рН-ін концентрацияға [Н+] және кері түрлендіру әдістерін көрсетеді

Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-на байланысты есептеуді жүргізеді

Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-на байланысты есептеуді жүргізуде қиналады

Күшті қышқыл және күшті негіздің pH –на байланысты есептеу жүргізуде/ сандық есептеуде формуланы дұрыс қолдануда қателіктер жібереді

Күшті қышқыл және күшті негіздің pH-на байланысты есептеуді жүргізеді

Буферлі ерітінділердің әсер ету принципінің мәнін сипаттайды

Буферлі ерітінділердің әсер ету принципінің мәнін сипаттауда қиналады

Буферлі ерітінділердің әсер ету принципін түсіндіруде/ тірі ағзаларда атқаратын рөлін сипаттауда/ қышқыл және сілті ерітінділеріне әсерін сипаттауда қателіктер жібереді

Буферлі ерітінділердің әсер ету принципінің мәнін сипаттайды

Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттайды

Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттауда қиналады

Көп нүктенің орнына қажетті терминдерді қоюда/ әлсіз қышқылдар үшін диссоциациялану константсының мәнін көрсетуде/ әлсіз негіздер үшін диссоциациялану константасының мәнін көрсетуде қателіктер жібереді

Әлсіз қышқылдар мен негіздердің сулы ерітіндіде диссоциациялануын сипаттайды




Титрлеу нәтижесі
бойынша сандық есептеулер жүргізеді.

Титрлеу нәтижесі бойынша сандық есептеулер жүргізуде қиналады.

Қышқылдың зат мөлшерін анықтауда / реакция теңдеуіне байланысты натрий гидросидінің зат мөлшерін анықтауда/ натрий гидроксидінің концентрациясын есептеуде /сандық есептеу жүргізуде қателіктер жібереді.

Титрлеу нәтижесі бойынша сандық есептеулерді жүргізеді.


  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет