Итальян тілінде бәрімізге «buona fortuna» «Әлеуметтану, саясаттану, мәдениеттану» пәні бойынша №1 межелік бақылау сұрақтары
жүктеу/скачать 152,67 Kb.
|
ӘСМ 1 РК
- Бұл бет үшін навигация:
- Қүрылымдық-функциялық теория
- Конфликт теориясы
- Символдық интеракционизм
| «Әлеуметтік мобильдік» деп, қоғамдағы жекелеген индивидрет мен адамдар тобының бір әлеуметті жағдайдан екінші бір әлеуметтік жағдайға орын ауыстыруын айтамыз.
Әлеуметтңк мобильдіктің екі типі болады, олар: вертикалды, яғни тік сызықтың бойымен болатын және; горизонталды, немесе көлденең сызық бойындағы мобильдіктер. Веритикальды мобильдік – индивидтің бір стратадан екінші бір стратаға ауысуының нәтижесінде оның әлеуметтік жағдайының өзгеруі. Вертикалды мобильдік жоғары өрлеу және төмен құлдырау, яғни кері кеу бағытында болады. Жоғары өрлеу бағытындағы мобильдікке адамның қызметінің жоғарлауы (кәсіби вертикалдық мобильдік), әл-ауқатының, тұрмыс-жағдайының жақсаруы (экономикалық вертикалды мобильдік) жатады. Адамның вертикальды төмен бағыттағы құлдырауы да өмірде жиі кездесетін мобильдіктің түрі. Әсіресе, қазіргі біздің елдің жағдайында мобильдіктің бұл түрі қоғамда жиі орын алып отырған құбылыс. Горизантальды мобильдікте – индивид бір әлеуметтік позициядан екіншісіне ауысады. Бұл ауысу тек көлденең сызық бойында болады да оның әлеуметтік жағдайына ешбір өзгеріс әкелмейді. Мысалы, кәсіпорындағы жоспарлау бөлімінің экономисі бухгалтерлік есеп бөліміне экономистік қызметке тағайындалса, онда оның статусында айтарлықтай өзгеріс болмайды. Сол сияқты көлденең бағыттағы мобилдіктің мысалына индивидтің бір азаматтықтан екінші бір азаматыққа ауысуы; ерлі-зайыпты адамдар айырылқан жағдайда ерінің немесе әйелінің екінші бір отбасымен қосылуы; бір діннен екінші бір дінге өту, т.б. жатады. Бұл аталған жағдайлардың бәрнде де индивидтің статустық деңгейінде ешбір өзгеріс болмайды. Көлденең мобильдікке географиялық мобильдік те жатады. Бұл индивидтің әлеуметтік жағдайында ешқандай өзгеріс әкелмейді, ол тек қана бұрыңғы жағдайды сақтай отырып, бір жерден екінші жерге қоныс аударуды білдіреді. Мысалы, оған ауыл-селодан қалаға және керісінше қоныс аудуруды жатқызуға болады. Мобилдіктің ұрпақтар арасында және ұрпақ ішіндегі мобильдіктер деген де түрлері бар. Ұрпақтар арасындағы мобильдікте балалар өздерінің әке-шешелерінің әлеуметтік жағдайымен салыстырғанда не жоғары сатыда немесе төменгі сатыда болулары мүмкін. Мысалы, шахтердің баласы инженер болуы ықтимал. Ұрпақтар ішіндегі мобильдікте индивид өз өмірінде вертикальды өрлеу немесе төмен түсуге байланысты бірнеше әлеуметтік жағдайда болуы мүмкін. Жоғары өрлеу-әлеуметтік мансапқа жету болып есептеледі. Мысалы, индивид өз өмірінде токарь, инжинер, одан кейін цех бастығы, сонан соң заводтың директоры немесе машина жасау саласында министр болуы мүмкін. 13)Әлеуметтену және иденттілік: әлеуметтанулық теориялар. Жалпы әлемдегі кез келген ғылым теориялардың негізінде құралады.Бұл теориялардың негізінде нақты ғылыми негіздер қалыптасып,ғылым нақтылана түседі.Әлеуметтанудағы негізін қалауға,дамуына үлес қосқан Маркс, Вебер, Дюркгейм және басқалардың идеялары адам мінез-қүлқына қатысты бірқатар теорияларды өмірге әкелді.Енді әлеуметтанудағы 3 негізгі теорияларға тоқталайық. А) Қүрылымдық-функциялық теория (немесе құрылымдық функционализм), әлеуметтік ұйымның қалай жүзеге асырылатыны туралы проблеманы зерттейді.Бұл теория 3 негізгі тұжырымды басшылыққа алады.Ол тұрақтылық,үйлесімділік,эволюция.Тұрақтылық яғни қоғамның тұрақты болуы болса,үйлесімділік адамның ағзасы сияқты,қоғамның үйлесімді болуы және эволюциясы қоғамның өзгерісте болуы. Ә)Конфликт теориясы- Құрылымдық-функциялық теория әлемді ымыраға келу (консенсус) және тұрақтылық тұрғысынан қарастырса, конфликт теориясы оны қақтығыстар мен өзгерістер негізінде сипаттайды. Конфликт теориясы Маркс идеяларынантуындайды. Қазіргі конфликт теориясы негізгі үш құрамдас бөліктен тұрады:Бәсеке,Құрылымдық теңсіздік және Әлеуметтік өзгеріс.Бұлардың барлығы қоғамда жүретін үздіксіз өзгерістер. Б) Символдық интеракционизм- Символдық интеракция теориясы (немесе символдық интеракционизм) адам әрекеттерінің субъективті мәнін және осы мәнді қалыптастырып, дамытатын процестерді қарастырады . Бұл теория адамдардың өзара әрекетке түсуінің символдық (немесе субъективті) мағынасын зерттегендіктен осылай аталады. 14)Стратификациялық жүйелердің тарихи типтері. жүктеу/скачать 152,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|