Кіріспе Зертханалық жұмыстар физика пәнінен студенттердің орындайтын оқу жұмысының маңызды түрі болып табылады және ол бағдарламада қарастырылған сағаттар көлемінде орындалады

Өлшеу жүргізу үшін ішіне сұйық (глицерин, май) толтырылған шыны ыдыс қолданылады. Ыдыс вертикаль (тік) бағытта орналастырылған. Ыдыс қабырғасына бір-бірінен ℓ арақашықтықта екі нүкте (А және В) белгіленген. Жоғарғы А нүктесі шариктің жылдамдығы осы белгіге жеткенде шекті мәніне жетеді деген есеппен таңдап алынады.

2. А және В белгілерінің арақашықтығын және сұйық шекарасы мен А белгінің арақашықтығын S өлшеп алыңдар.

3. (16) формула бойынша, g, ρ, ρ мәнін қойып С-ны табыңдар.

4. Бірінші шариктің ℓ аралықты жүру уақытын t₁ өлшеңіз. Ол үшін секундомерді шарик А белгісінен өткен кезде қосамыз және В белгісіне өту мезетінде тоқтатамыз.

5. (15) формула арқылы Рейнольдс санын анықтаңыз.

6.  салыстырмалы қателікті мына формуламен анықтаңыз:

формуласымен абсолют қателікті анықтаңыз.

R_еR_е сенімділік интервалын көрсетіңіз.

7. (9) формуладан  релаксация уақытын анықтаңыз.

8. қатынасын анықтаңыз. (S (12) формуладан табылады).

9. Тәжірибені қайталаңыз (4 пункт) және (5-8 пункттер) басқа шариктер үшін есептеулер жүргізіңіз.

10. Өлшеу және есептеу нәтижелерін 1-кестеге толтырыңыз.

1-кесте.

№	l	sA	C	di	ti	Re		ReRe		sр	sA/sр
1
2
3
4
5

Бақылау сұрақтары
1. Сұйық ағынының түрлері мен олардың сипаттамасын көрсетініз.

2. Рейнольдс санының физикалық мағынасы.

3. Гидродинамикалық ұқсастық заңын тұжырымдаңыз.

4. Шарик сұйық ішінде қандай күштердің әсерінен қозғалады? Осы күштердің анықтамасын беріңіз.

5. Дененің сұйық ішінде қозғалысының шекті жылдамдығына түсініктеме беріңіз.

6. _шекті жылдамдықты анықтау формуласын қорытып, оны (7) формула арқылы есептеңіз.

7. Тұтқырлық дегеніміз не? Ішкі үйкелістің негізгі заңын жазыңыз.

8. Жылдамдық градиенті дегеніміз не?

9. Тұтқырлық коэффициентінің физикалық мағынасы және тұтқырлықтың өлшем бірлігі.

10. Тұтқырлық құбылысының молекула-кинетикалық теориясы.

1. 
   Савельев И.В. Жалпы физика курсы. т.2 Алматы, Мектеп, 1978.
   
2. 
   Фриш С.Э., Тиморева А.В. Жалпы физика курсы. т.2,Алматы, Мектеп, 1971.
   
3. 
   Радченко Р.. Молекулярная физика. М. Высшая школа, 1976
   
4. 
   Кикоин И.К. Кикоин А.К.. Молекулярная физика.-М.: ГИФМ, 1983.
   
5. 
   Телеснин Р.В. Молекулярная физика.-М.: Высшая школа, 1980.
   
6. 
   Тлеубергенова Г.А., Оразалиев Б.Н., Брузгин И.М., Қалиева Қ.Қ. «Жалпы физика курсының практикумы», Алматы «Мектеп» 1987.
   
7. 
   Физический практикум под руководством Ивероновой В.И. М., Наука, 1968
   
8. 
   Майсова Н.Н. Практикум по курсу общей физики. М., «Высшая школа», 1970
   
9. 
   Сивухин Д.В. Общий курс физики. М.: Наука, 1979.
   
10. 
    Трофимова Т.И. Курс физики.-М.: Высшая школа, 1990.