тапсырма. Газдағы процесстерді зерттеу
Өлшеу барысында жылу сиымдылықтарының қатынасын анықтауға қажетті анықтауға қажетті газ заңдарын үйреніп, олардың сипаттамаларын 1 кестеге толтыру.
Процесс
|
Процестің атауы
|
Процестің бағыты (сығылу немесе ұлғаю, қызуы, салқындауы)
|
Балондағы ауа параметрлерінің байланысы Pi, Ti және зертханадағы Рл, Тл
|
бастапқы
|
соңғы
|
1–2
|
|
|
Р1>Рз
|
Т1=Тз
|
Р2 Рз
|
Т2 Тз
|
2–3
|
|
|
Р2 Рз
|
Т2 Тз
|
Р3 Рз
|
Т3 Т
| -
К0 шүмегін жауып, К шүмегін ашыңыз. Компрессорды қосып балондағы артық қысым 230–250 мм.сым.бағ. жеткенше ауаны айдаңыз. (Компрессор кнопка басулы және ұсталып тұрғанда істейді).
-
К0 және К шүмектерінің жабық жағдайында баллонда тұрақты қысым орнағанша 2–3 мин күте тұрыңыз (Н есептеу), ауаның бұл күйі 1 сәйкес келеді (2-суреттегі графикке қара).
-
К0 шүмегін ашып, баллонды атмосферамен жалғап, қысым теңескеннен кейін К0 шүмегін жабыңыз, осы кездегі газ күйін 2–мен белгіле.
-
Баллонда тұрақты қысым орнағанша, яғни 3 күйге келгенше 2–3 мин күте тұрыңыз (h'есептеу).
-
Тапсырма Жылу сыйымдылық қатынасын анықтау
-
1 тапсырмадағы 1-2 п-де сипатталғандай баллондағы қысымды тұрақты артық қысымға Н келтір.
-
К0 шүмегін аша отырып, баллонды атмосферамен жалғап және сол мезетте секундомерді қосыңыз. Шүмекті t=5с ішінде ашық қалдырып, 5с өткеннен кейін тез жабыңыз.
-
Баллонда тұрақты қысым тұрақталғанша 2-3 мин күтіп, содан соң манометрдің көрсеткішін һ/ жазып ал.
-
Бірдей бастапқы Н-тың мәнінде баллон ішіндегі ауамен атмосфераның араласуының әртүрлі уақыттары (t=10, 15, 20 және 25с) үшін тура осындау есептеулер жүргіз. Ол үшін қысымның аз мәніне жақындата отырып ауаны жәй толтыру керек. Алынған Н және һ мәндерін кестеге жаз.
2-кесте
Н=мм
|
t,c
|
5
|
10
|
15
|
20
|
25
|
0
|
орташа нүктенің координаттары
|
һ/, мм
|
|
|
|
|
|
Һ=
|
=
|
lnһ/
|
|
|
|
|
|
lnһ=
|
/=
|
-
ln h/ мәнін табыңдар және тәжірибелік нүктелерді lnh’-t координаталар графигіне түсір. Міндетті түрде 11-13 беттегі нұсқаулықты пайдаланыңыз.
-
Түзуді ордината осімен қиылысқанша (t=0) созып, lnh –ді анықта (3-сурет).
-
Алынған lnh шама бойынша һ анықтап, (8.10) формуласы бойынша γ мәнін есепте.
-
(4) теңдеу бойынша, теориялық мәнін γ жылу сиымдылыққа қатынасын есептеңіз. Ауаның екі атомды молекуладан тұратын ескеріңіз.
Бақылау сұрақтары
-
а) Заттың жылу сиымдылығы деп нені айтамыз?
б) Газдың меншікті жылу сиымдылығы дегеніміз не?
в) газдың молярлық жылу сиымдылығы дегеніміз не?
Оларды қандай өлшем бірліктермен өлшенеді?
-
Бұл жылу сиымдылықтар қандай шамаларға байланысты болады?
-
Ауа үшін СР және СV молярлық жылу сиымлығының мәндері қандай ?
СР СV болса, мұны қалай түсіндіруге болады?
-
Р , СР=СV+ Р теңдеулері қандай жылу сиымдылықтар үшін дұрыс болып есептелінеді?
-
еркін дәрежесінің саны деп нені айтамыз?
-
γ адиабаттардың көрсеткіш мәні қандай:
а) екі атомды газ үшін ?
б) үш және көп атомды идеал газ үшін
7. Қандай газ үшін ( бір атомдық немесе екі атомдық)- адаибаталық графигі өте
тік болады.?
8 Адибалық процесс үшін термодинамиканың бірінші бастамасын жазыңыз.
-
PV= const: PVγ= const теңдіктерімен қандай процесстер сипатталған?
-
Газдың температурасы мен қысымы қалай өзгеруі мүмкін: а) адиабаталық ұлғаюда б) адиабаталық сығылуда .
-
Диаграммада көрсетілген (2-сурет, 89 б.) баллондағы ауа қандай күйде болуы мүмкін: а) бөлме температурасында; б) атмосфералық қысымда болуы мүмкін.
-
Егер баллонда ауа қысымы артық болса, К2 кранын ашуда қандай процесс орындалады ?
-
Газды адиабаталық ұлғайту тәжірибесінен кейін қандай процесс орындалады?
-
γ адиабата көрсеткішін есептеу үшін жұмыста қандай шамаларды өлшеу керек?
-
γ жылу сиымдылықтарының қатынасының мәні қандай формуламен анықталады:
а) тәжірибелік; б) теориялық?
Достарыңызбен бөлісу: |