Салқынбай А., Абақан Е. с

' j b
 
к
грам м атикалы қ  түлғасы ,  сөз 
тіркесі, сөйлем) арқылы берілетін 
мағына, хабар; 2) Осы мағынаны, 
хабарды  зерттейтін  тіл  білімінің 
саласы;  3) Семиотиканың негізгі 
тараул а ры ны ң  б ір і.  Б ірінш і 
мағынада С. -  мағыналы сөз (мыс., 
затесім, етістік, сын есім, үстеу), 
ол  «семантикалық  үшбұрышты» 
қүрайды :  а)  сы ртқы   элемент 
(дыбыстар  немесе  графикалық 
белгілер);  ә)  болмыс  заты  (зат, 
қүбылыс,  процесс,  қасиет)  -  
д е н о та т  (р е ф е р е н т);  б)  за т 
туралы  ұғым  не  түсінік  (үғым, 
сигнификат, интенсионал, белгі- 
ленетін  нәрсе).  С.-ның  бұдан 
б а с қа   да  маңызды   б ө л ігі  -  
сөйлем. Онда да денотат (немесе 
реф ерент)  ж эне  сигниф икат 
(немесе ұғым) болады. Лингвис- 
тикалық талдаулардың арқасында 
сез  таптарының  (морфемалар 
мен сейлем мүшелері) семанти- 
касын  анықтауға  болады.  Толық 
мағыналы  сөздердің  морфема- 
лары  -   түб ір   мен  аффикстер 
мағынаның екі түріне ие болады. 
Т үбірлер-затты қ  мағынаға  ие 
болады.  Ол сөздің негізгі лекси- 
калық  мағынасы,  мыс.:  қызыл, 
қызғылт,  қыздыр, қызару сөздері 
түсті  береді,  түб ірі  —  «қыз». 
Аффикстер грамматикалық мағы- 
наны  білдіреді.  Бұл  мағыналар 
е кіге   бөлінеді:  категориялы қ 
(заттарды  категорияға  бөледі) 
және реляциялық не синтаксистік

жүктеу/скачать 13,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: