Жауабы: 22=2*11, 35=5*7, 77=7*11, 65=5*13, 69=3*23, 119=7*17 4)Дүние жүзіндегі екінші ұстаз , қазақтың ежелгі ғалымы Әбу Насыр әл-Фараби отырарда дүниеге келіп, 870-950 жылдар аралығында өмір сүрген. Неше жай сандар бар? Жауабы: 877,881,883,887,907,911,919,929,937,941,947 сонымен 11 жай сан бар екен. .
Дескриптор: Білім алушы
санның модулінің анықтамасын қолданады;
модулі бар теңдеудің шешімдерін бағалайды.
Дескриптор -Жай сан мен құрама сандарды ажырата алады;
5.1.2.10 көбейтіндінің берілген натурал санға бөлінгіштігін талдау;
Сабақтың мақсаты:
Көбейтіндінің берілген натурал санға бөлінгіштігін талдап, есеп шығара білу.
Сабақ барысы
Сабақтың кезеңі
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Басы 5 минут
Ұйымдастыру сәті Амандасу. Сыныпты түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
Үй тапсырмасын тексеру.
Үй жұмысында оқушылар жіберген қателер олардың есінде сақталып қалмау үшін оны түзету, қиындық туғызған есептерге нұсқау жасау, уақытылы кері байланыс беру.
Психологиялық ахуалға берілген тапсырманы орындайды.
Негізгі бөлім 10 минут
Көбейтіндінің берілген натурал санға бөлінгіштігін түсіндіру.
;
Тапсырма береміз. Мысалы:(30·22):15 және (41·96):32 Үлестірмеде (немесе кестеде) натурал сандардың бірнеше көбейтіндісін қарастырып және тексереміз: 1.Көбейтінді берілген санға бөліне ме? 2. Көбейткіштер берілген санға бөліне ме? Көбейтіндінің берілген санға бөлінгіштігі туралы қорытынды жасауға оқушыларды жетелейміз.
Мұғалім түрткі болу сұрақтарын қою арқылы оқушылардың жауаптары ескеріліп, ауызша бағалау жүзеге асады.
Көбейтіндінің берілген санға бөлінгіштігін қарастырамыз.
Көбейтінді
Бөлгіш
Көбейткіштердің бөлінгіштігі
Көбейтіндінің бөлінгіштігі
30 22
15
30:15=2
22 саны 15-кебөлінбейді.
660:15=44
41·96
32
41 саны 32-ге бөлінбейді.
96:32=3
3936:32=123
Кестедегі мысалдардан көбейтіндінің қасиеті тұжырымдалады.
Егер көбейткіштердің біреуі берілген санға бөлінсе, онда көбейтінді сол санға бөлінеді. Әріппен жазсақ: ;
Сонда сандардың көбейтіндісін берілген санға бөлу үшін, көбейткіштердің біреуін ғана сол санға бөліп, шыққан бөліндіні қалған көбейткіштерге көбейту керек.
Мысалы: (24·13):8=(24:8)·13=3·13=39
35у:7=(35:7)у=5у
Көбейтінділер жазылған үлестірмелер (кестелер) дайындауда келесі жағдайларды қарастырамыз:
-көбейткіштердің ең болмағанда біреуі берілген санға еселік болады; 1) 37 мен 22-нің көбейтіндісін 11 есе кемітіңдер. Бөлінді неге тең?
-барлық көбейткіштер берілген санға еселік болады; 2) 30 бен 45 сандарының көбейтіндісін 3 есе кемітіңдер. Сонда бөлінді қандай санға тең?
-көбейткіштердің ешқайсысы берілген санға еселік емес.
3) 77 мен 69-дың көбейтіндісін 4 есе кемітіңдер. Бөлінді неге тең?
2.Оқушыларға сұрақ қойылады:
Қандай жағдайда көбейтінді берілген натурал санға бөлінеді?
«Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар және жаттығу түрлері беріледі. Әр оқушы өз оймен бөліседі.
Өзгенің пікірін толықтырады
Оқулық, жұмыс дәптері
Оқулықпен жұмыс 25 минут
№185. Ауызша есептеңдер:
1) (25·11):5 (125·7):25 (12·13):6 (48·9):16
Ауызша бағалау басбармақ әдісі арқылы орындалады. 3.Оқушылармен бірігіп есептің шығарылу жолының алгоритімін құрамыз:
Көбейткіштердің ішінен берілген санға бөлінетінін табамыз;
Осы дескриптор бойынша оқушылар өзара бағалау жұмысын орындайды.
Топтық жұмыс:Топ оқушылары тапсырманы тақтада орындап болған соң, тапсырмаларын
а)161·96 көбейтіндісі 19 және 23 сандарының қайсысына бөлінеді?
ә) көбейтіндіні бөлуді орындаңдар: (124х·63):31;
а)144·85 көбейтіндісі 17 және 13 сандарының қайсысына бөлінеді? ә) көбейтіндіні бөлуді орындаңдар: (126a·105):63;
Жұптық жұмыс: №195 Көбейтіндіні санға бөлуді орындаңдар:
(180·37):10; 2) (20·320):80; 3) (140·61):35; (115·10):23; 5) (55·103):11; 6) (30·68):17
Жұптағы оқушылар бірін-бірі бағалау критерийі бойынша бағалайды.
Дескриптор: Білім алушы
санның модулінің анықтамасын қолданады;
модулі бар теңдеудің шешімдерін бағалайды.
Дескриптор - Натурал сандарды берілген санға бөлу амалын біледі;
- Әр көбейткіштің жеке-жеке берілген натурал санға бөлінетінін немесе бөлінбейтінін біледі;
- Көбейтіндінің берілген санға бөлінгіштігін біледі;
- Ережелерді есептер шығаруда қолдана алады.
Бағалау: «Ротация» әдісімен бағалайды. Әр топ басқа топтардың жұмысындағы, кескіндеген
