З. С. Алканова, М. С. Комаева, Г. К. Сарсекова, М. А. Тусупова педагогикалы

18
Ой əрекеті
Моральдық
Әлеуметттік
1. Жан
-
жақты ойлау
2. Ақылдылардан да
артық оқу
3. Назар салып
тыңдауды үйрену
4. Ең үздік баспасөз
құралдарын пайдалану
5.
Есте сақтау қабілетін
жетілдіру
6. Жинақы болу
7. Әр нəрсеге алаңдамау
8. Жүйелі болу
9. Екі жақтың
проблемасын өлшеп,
салыстыру
10.Айналадағылардың
өсек
-
аяңынан қашу
1. Риясыз сүю, өз
-
өзіне
жəне өз күшіне сену
2. Шыншыл болу.
3. Әділетсіз адамның
басқа қасиетінен де үлгі
алмау
4. Мүмкіндігіне қарай
көбірек демалуға
тырысу
5. Өзін
-
өзі алдамау
6. «Жоқ» деп айтып
үйрену
7. Өз қағидаларына
сəйкес өмір сүру
8. Азғырулардан
сақтану
9
. Жақсы əдеттерді
қалыптастыру
10. Ережемен өмір сүру
1. Тұрақсыз
серіктестерден аулақ
болу
2.
Жеке ойлану
3
. Жалғыздықта
бақытты сезінуді үйрену
4.
Отбасы 
–
өзін
-
өзі
дамытуға ықпал етуші
фактор
5
. Өз мəселелерін өзі
шешуді үйрену
6.
Әртүрлі
«ұйымдардан» аулақ
жүру
7
. Көршілермен жақсы
қарым
-
қатынас жасау.
8
.
Қайырымдылықпен
шұғылдану

19
ІІ 
ТАРАУ.
ПЕДАГОГТЫҢ 
КӘСІБИ 
ЭТИКАСЫНЫҢ 
ТЕОРИЯЛЫҚ
-
ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
2.1. 
Педагог қызметінің ерекшеліктері жəне өз еңбегіне 
қатынасының адамгершілік негіздері
Педагогикалық мамандық 
-
өзіндік мəнімен, маңыздылығымен 
ерекшеленетін мамандық.
Педагогикалық мамандықтың негізгі мазмұнына қарай мынадай 
ерекшеліктерін атап көрсетуге болады (2.1
-
сурет).
2.1-
сурет. Педагогикалық мамандықтың негізгі ерекшеліктері
Гуманизм
-
өмірдің жоғары құндылығы ретіндегі адамға деген ерекше 
қарым
-
қатынас бейнесі.
Педагогтың гуманизмі басқа адамдарға көмектесуге дайындығынан, 
құрмет білдіруінен, қамқорлық пен əр іске қатысушылық білдіруінен 
көрінеді. Ол тəрбиеленушілердің жас жəне жеке ерекшеліктеріне қарай 
қызығушылығы мен қабілетін, ойлау ерекшеліктерін ескере отырып қарым
-
қатынас жасайды.
Шығармашылық 
-
түпкі ойы жаңа мəдени жəне материалдық 
құндылықтарды жасау. Шығармашылық педагогикалық іс
-
əрекеттің басты 
сипаттамасы болып табылады. Педагогикалық шығармашылық 
-
өзгермелі 
жағдайда шығармашылық мəселелерді шешу процесі деп түсіндіріледі.
Педагогтық іс
-
əрекеттегі гуманистік бағыттылық 
-
мұғалімдердің 

20
оқушыларға адамгершілік
-
ізгілік қарым
-
қатынас орнату жағынан жетілуін 
қажет етеді. 
Педагогтық қызметтің ерекшелігі 
-
оның кешенділігінде, біріншіден, 
оған кəсіби білім мазмұны, оқыту əдісін меңгеруі, оны ұйымдастыру 
ұстанымдарын білуі жатады.
Екіншіден, ол кəсіптік білімді, саналы принципті қалыптастырады.
Үшіншіден, теориялық, технологиялық, əдістемелік жағынан тұтасады. 
Оны əр педагог өз тəжірибесіне сай құрады, ғылыми білімі негізінде 
қалыптастырады.
Педагогикалық қызметтің тағы бір ерекшелігі 
-
педагогикалық іс
-
əрекетке бейімділікті жатқызамыз. Педагогикалық іс
-
əрекетке бейімділікті 
танытатын түрлі сезім құлшынысын атауға болады. Олар:
-
адамдармен тіл табыса білу;
-
кəсіптік көрегенділік, байқағыштық;
-
эмоциялық тұрақтылық, өзін
-
өзі меңгеру, өз бейімділігін реттеп
басқара білуі.
Оптимистік болжай білушілік 
-
алға үмітпен қарау, оқушыларды 
келешекке үміт, сенімге бағдарлап тəрбиелеу.
Педагогтың өз еңбегіне қатынасының адамгершілік негіздері кəсіби 
қызметінің ерекшеліктерін меңгерумен қатар дамиды. Отанға деген 
сүйіспеншілік, патриотизм, қоғамдық жауапкершілік сынды қасиеттерінің 
ұштасуымен педагог қызметінің ерекшелігі айқындала түседі.
Шығармашылық 
-
барлық еңбек түрінде əрекетке бойлай отырып, оның 
жоғары сапалы болуын қамтамасыз етеді. Ғылымда шығармашылықтың 
төмендегідей түрлері анықталған: 
-
материалдық
-
техникалық;
-
рухани
-
теориялық;
-
əлеуметтік
-
ұйымдастырушылық;
-
көркем
-
шығармашылық;
-
педагогикалық.
Мұғалімнің шығармашылық əрекеті нақты педагогикалық жағдайдағы
қарама
-
қайшылықты көре білу, оның шешімін өз бетінше іздеу, идеялар 
туындату, оны іске асыру, нəтижені талдап, қайта ой елегінен өткізу, 
жетілдіру сияқты кезеңдерден тұрады. Осындай əрекет кезінде мұғалімнің 
ішкі жан
-
қуаттары нəрленеді, мүмкіндіктері артады. Бұл кешенді сапа 
сонымен қатар ішкі психикалық, рухани, сыртқы практикалық əрекеттің 
бірлігінен тұратын күрделі құрылым.
Шығармашылық ойлау арқылы мұғалім өзінің даралығын, кəсіби 
деңгейін оны əрі қарай шыңдаудың жолдарын есепке алады. Мұны басқаша 
рефлексиялық ойлау деуге де болады. Өз тəжірибесін талдап отыратын 
мұғалім ешқашан дайын нəрсені қажет етпейді. Өйткені мұғалімдік қызметте 
қатып қалған стандарттар жоқ, болуы мүмкін емес [
8].
Шығармашылық əлеуеті дамыған мұғалім үшін білім мазмұнын, əр 
оқушының өзіндік ерекшелігін, оқушылар ұжымының артықшылықтарын, 
соған сəйкес оқытуды ұйымдастырудың формалары мен əдістерінің 

21
технологиялары жайлы ақпаратты есінде ұстауы қажет. 
Сонымен қатар оны қажет кезінде қолдана алу оның басты 
құндылықтарының бірі болып табылады.

жүктеу/скачать 1,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: