4 тақырып ҚАРАСТЫРАТЫН СҰРАҚТАР - Саяси биліктің мәні, оны анықтаудағы түрлі әдістер (бихевиористік, телеологиялық, құрылымдық, қақтығыстық).
- Биліктің функциялары.
- Саяси биліктің объектісі мен субъектісі, қайнар көздері, қорлары.
- Билікті жүзеге асырудың түрлері мен әдістері.
- САЯСИ ҒЫЛЫМНЫҢ
- ЕҢ БАСТЫ ҰҒЫМЫ
- БИЛІК
-
- ДЕП БІРЕУДІҢ ЕКІНШІЛЕРГЕ ӘМІРІН ЖҮРГІЗІП, ОЛАРДЫҢ ІС-ӘРЕКЕТІ, ҚЫЗМЕТІНЕ ЫҚПАЛ ЕТУДІ АЙТАДЫ.
- ОЛ ӘРТҮРЛІ – ӨЗ БЕДЕЛІНЕ СҮЙЕНУ, КҮШ ҚОЛДАНУ, ҚҰҚЫҚТЫ ҚОЛДАНУ, МӘЖБҮРЛЕУ ЖӘНЕ Т.Б. ЖОЛМЕН ЖҮЗЕГЕ АСУЫ МҮМКІН
- Шығыстың көрнекті ойшылы Ибн-Халдун (1332-1406) -
- адамның басқа жан-жануарлардан
- ерекшелігі — ол билік үшін күреседі
- Ағылшын философы, қоғам қайраткері Бертран Рассель (1872-1970) -
- физикада басты ұғым энергия болса, қоғамдық ғылымдарда негізгі ұғым билік
- Американдық әлеуметтанушы Талкотт Парсонс (1902 — 1979) -
- экономпкалық жүйеде ақша қандай орын алса, саяси жүйеде билік те соншалықты орын алады
- Билікті белгілі
- бір
- мақсатқа,
- белгілеген
- нәтижеге,
- қорытындыға
- жету
- мүмкіндігі
- Басқа адамдардың
- жүріс – тұрысын,
- өзін өзі ұстауын
- өзгерту
- мүмкіндігіне
- негізделген
- іс — әрекеттің
- негізгі түрі.
- Белгілі бір
- құралдарды,
- амалдарды
- пайдалану,
- қолдану
- мүмкіндігі
- Басқарушы мен
- бағынушының
- арасындағы
- қатынастың
- ерекше түрі
- Дау- жанжал
- жағдайында
- игілікті
- бөлуді реттейтін
- мүмкіндік,
- шиеленісті
- шешудің
- құралы
сонымен БИЛІК - - біреулердің басқаларға әмір жүргізуге, бұйрық беруіне, басқаруға деген құқығы мен еркі, біреулердің басқалар жөнінде дегенін іске асыру және олардың тәртібі мен қызметіне белгілі бір ықпал ету қабілеті мен мүмкіндігі.
-
- Саяси билік таптық, топтық және жеке адамның саясатта тұжырымдалған өз еркін жүргізу мүмкіндігін білдіреді.
- Ол партия, қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстар арқылы да жүзеге асады.
- Мемлекеттік билікке барлық адамдарға міндетті заңдарды шығаруға жеке құқығы бар заңдар мен ұйымдарды сақтау үшін ерекше күштеу аппаратына сүйенетін саяси биліктің түрі жатады.
- САЯСИ БИЛІКТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
- оның бүкіл қоғамның атынан
- билік жүргізуі
- басқарумен кәсіби айналысатын адамдардың
- мүддесін қорғауы
- басқа мекемелерге қарағанда билік органдарының
- тәуелсіздігі
- мемлекет шеңберінде ашық күш қолдана алуы
- ҚОҒАМДЫҚ
- ҮДЕРІСТЕРДІ
- БАСҚАРУ
- ИНДИВИДТЕРДІ,
- ТОПТАРДЫ,
- ҚОҒАМДЫ
- МАҢЫЗДЫ МАҚСАТТАРҒА
- ЖЕТІУГЕ ЖҰМЫЛДЫРУ
- ҮСТЕМДІК ЕТУ, БИЛІК СУБЪЕКТІСІН ТОЛЫҚ БАҒЫНДЫРУ
- ҚОҒАМ ДЫҚ
- МІНДЕТТЕРДІ ОРЫНДАУҒА ҚАТЫСТЫ ІС-ӘРЕКЕТТЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ, ҮЙЛЕСТІРУ
- ҚОҒАМДЫҚ
- ҚАТЫНАСТАРДЫ
- РЕТТЕУ
БИЛІКТІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ - БИЛІКТІҢ СУБЪЕКТІСІ
- БИЛІКТІҢ ОБЪЕКТІСІ
- БИЛІКТІҢ БАСТАУЛАРЫ
- БИЛІКТІҢ НЕГІЗІ
- БИЛІКТІҢ ҚОРЛАРЫ
Биліктің субъектілері - мемлекет және оның институттары
- саяси элита және көшбасшылар
- саяси партиялар
Биліктің объектілері - Индивид
- Әлеуметтік топ
- Әлеуметтік тап
- қоғам
- ЗАҢ
- КҮШ
- БЕДЕЛ
- МӘРТЕБЕ
- БАЙЛЫҚ
- МҮДДЕ
- БИЛІКТІҢ ЖҮЗЕГЕ АСУЫНА
- МҮМКІНДІК БЕРЕТІН ҚҰБЫЛЫСТАР
- 7.ҚАНДАЙ ДА
- ҚҰПИЯ
- ХАРИЗМА
- БІЛІМ
- ИДЕЯ
- ҰЙЫМ
- БИЛІК СҮЙЕНЕТІН ӘЛЕУМЕТТІК ТОПТАР НЕМЕСЕ ТАПТАР
- МЕМЛЕКЕТТІҢӘКІМШІЛІК АППАРАТЫ (ИНСТИТУТТАР,
- МЕКЕМЕЛЕР)
- БИЛІКТІҢ МӘДЕНИ-АҚПАРАТТЫҚ НЕГІЗІ – МӘДЕНИ,
- РУХАНИ, ҒЫЛЫМИ ӘЛЕУЕТТІ ЖИНАҚТАЙТЫН
- ҰЙЫМДАР ЖҮЙЕСІ (БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, БАҚ)
- ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗІ – ЗАҢДАР
- ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗІ – ЖІӨ, АЛТЫН ҚОРЫ, ҰЛТТЫҚ
- ВАЛЮТА ЖАҒДАЙЫ, ТАБИҒИ РЕСУРСТАР, ЖЕР
- (ЭКОНОМИКАЛЫҚ РЕСУРСТАР)
- БИЛІКТІҢ ОРЫН АЛУЫНА
- НЕГІЗ БОЛАТЫН ІРГЕТАСЫ
БИЛІК ҚОРЛАРЫ (РЕСУРСТАРЫ) - БИЛІК
- СУБЪЕКТІСІНІҢ
- ӨЗ МАҚСАТЫНА ЖЕТУ ҮШІН ОБЪЕКТІГЕ ЫҚПАЛ ЕТУІНЕ МҮМКІНДІК БЕРЕТІН ҚҰРАЛДАР
-
- БИЛІКТІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ӘДІСТЕРІ
- Ынталандыру –
- нақты іс-әрекет-
- тер жасауға
- ұмтылдыру.
- Ынталандыру:
- материалды,
- моральды
- Сендіру - адамдардың
- санасына, еркіне және
- сезіміне әсер ету.
- Сендіру – қажетті
- көзқарасты өзгелерге
- қабылдатуға
- бағытталған іс- әрекет.
- Мәжбүрлеу – нақты шараларды қолдану (жол бермеу, алдын алу, жауапкершіліке тарту) арқылы қажетті іс-әрекеттерді жасату.
Биліктің легитимділігі (заңды үстемдік ) - Легитимдік (латын тілінде заңдылық, шындық деген мағынаны білдіреді) дегеніміз- халықтың үстемдік етіп отырған саяси билікті мойындауы, оның заңдылығы мен шешімдерін растауы .
- Легитимділік ұғымын М.Вебер енгізген
Демократиялық жағдайда мемлекеттік билік легитимді болуының екі шарты - Халықтың қалауы бойынша қалыптасуы және көпшіліктің еркіне қарай орындалуы
- Мемлекеттік биліктің конституциялық қағидаларға сәйкес жүзеге асырылуы
- М.Вебер бойынша легитимділіктің үш үлгісі
- Әдет-ғұрыптық (дәстүрлі)
- легитимдік
- халықтың санасына сіңген,
- әбден бойлары үйреніп, дұрыс деп тапқан салт-дәстүрлерге сүйенеді (хан, патша билігі)
- Харизматикалық
- легитимдік
- ерекше батырлығымен, адалдығымен немесе басқа үлгі – қабілет-қасиеттерімен көзге түскен
- адамды басшы етіп жариялап, соның соңынан еру (пайғамбарлар)
- Ақыл-парасаттың, құқықтың легитимдігі
- қазіргі саяси құрылым орнатқан құқықтың ережелерге,
- тәртіптің ақыл-ойға сыйымдылығына негізделіну (Конституция)
Лигитимдіктің түрлері Семинар сұрақтары - Саяси биліктің мәні, функциялары, объектісі мен субъектісі, қайнар көздері, қорлары.
- Билікті жүзеге асырудың түрлері мен әдістері.
- Қазақстандағы саяси билік
Достарыңызбен бөлісу: |