Заттардың тасымалдануы



Pdf көрінісі
бет2/6
Дата19.12.2022
өлшемі5,33 Mb.
#163304
түріСабақ
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Заттардың тасымалдануы (1)

Сабақтың ішкі құрылсы


Ағаш сабағының ішкі құрылысы


Тамыр аймақтары


Сабаққа жақын тамыр бөлігі 
өткізу
аймағы
,
одан кейін 
сору аймағы
оның
астында 
өсу аймағы
, одан тереңде
ерекше түзіліс 
тамыр оймақшасын
жауып тұратын 
бөліну аймағы
.
тамыр оймақшасы,1)бөліну аймағы, 2)өсу
аймағы, 3)сору аймағы, 4)өткізу аймағы
Тамырдың бөлімдері
Тамыр - топырақтан заттарды сіңіру мүшесі.
Тамыр
- 4 аймақтан және тамыр оймақшасынан
тұрады. 
Тамыр оймақшасы-
тамыр аймақтарына
кірмейді.


Тамыр оймақшасы
тамыр бөліміне кірмейді
Қызметі:
қорғаныштық,жасушсы
шырышты бөледі,жас жасушалары
белсенді бөлінеді, топырақтағы
қозғалысты жеңілдетеді.Тамыр
оймақшасының ішінде тірі жасушалар
бар,ж/е лейкопластарға бай .


Бөліну аймағы - 
түзуші ұлпа жасушаларынан тұрады.
Жасушалары бөлінеді сыртқы, ортаңғы, ішкі.
Өсу аймағы- 
жасушалары бөлінбейді,ұзарып өседі.
Сору аймағы -
Топырақта еріген заттар мен суды сіңіруге жауапты.
Сыртында 
тамыр түкшелері
болады. 
Тамыр түкшелері 
заттардың
сіңіруді
 
қамтамасыз ететін құрылым. Тамыр түкше ұзындығы мм ден
1,3 см болады,олар бірнеше күн ғана тіршілік етеді.


Өткізу аймағы
Қызметі
: зат тасымалдау, өткізгіш ұлпалары бар тамыр
бөлігі 
орталық цилиндр
деп аталады. Тамыр түктері
болмайды, жанама тамырлары көп болады.


Тамырдың ішкі құрылысы


Эпиблема
- тамырдың 
бірінші реттік қабығы
жасушаларының бірінші
қабаты. Жасушаларының қабырғасы өте жұқа себебі өзінің жасуша
қабырғаларында қатты заттарды жинап үлгермеген. Эпиблема 
сору
аймағында
ғана болады.
Тамырдың орталық цилиндірі
- тамырдың нағыз орталық бөлігінде
орналасқан. Түзуші ұлпа және екі өткізгіш ұлпа түрі 
ксилема
және
флоэма
түрі болады. Су өткізгіш 
ксилема
,орталықта 
жұлдызша
түзеді.
Органикалық зат түзетін 
флоэма.
Судың жылжу сызбасы: 
Топырақ ылғалы- Тамыр түкшелері- Тамыр
қабығының жасушалары- Ксилема тамырлары (түктері)- Тамырдың
орталық цилиндрі- Сабақ сүрегі тамырлар бойынша жапырақтарға-
-Жүйке ішіндегі тамырлар- Жапырақ жұмсағының жасушалары-
Лептесіктер- булану (транспирация)



Жоғары сатыдағы өсімдіктердің 
 тасымалдаушы ұлпалары.
Транслокация


Сабағы мен тамыры бар жердегі барлық өсімдіктерде 
өткізгіш
ұлпалары
болады.
Транслокация
- еріген қоректік заттардың тамырлы өсімдіктердің
бір бөлігінен екінші бөлігіне тасымалдануы.
Оның екі түрі бар: 1) Флоэма, 2) Ксилема


Ксилема ұлпасы - тамырдан жоғары қарай сабақ пен жапыраққа
заттардың көтерілуіне септігін тигізеді.
Флоэма ұлпасы - фотосинтез барысында жапырақта түзілген
органикалық заттарды жапырақтан тамырға өткізуді қамтамасыз
етеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет