4 бөлім.
Заттардың тасымалдануы
тақырып:
Ағзадағы заттардың тасымалдануы
Жоспар:
Өсімдік ағзаларындағы тасымалдау процесі.
Тамыр, сабақ
Ағаш сабағының ішкі құрылысы
Тамыр аймақтары, бөлімдері
Жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің тасымалдаушы ұлпалары.
Транслокация
өсімдік ағзаларындағы тасымал
Тамыр -
топырақтан қоректік заттарды сіңіретін мүше.
Тамырдың рөлі, өсімдіктің жерүсті мүшелеріне- сабақ,жапыраққа
өткізу.
Тамыр жасушалары арнайы құрылысына байланысты ерітіндіні
сабаққа итеру қабілетіне ие.Бұл күш
тамыр қысымы
деп аталады.
Сабақ -
тамыр мен жапырақ арасында заттарды өткізетін басты
мүше.
Ағаш сабағының ішкі құрылысы
Ағаш сабағының төрт қабаты :
қабық, камбий, сүрек,өзек
Қабық
Сабақ
Қызметі
:көбею,сабаққа жапырақ, гүл, бүршік, жеміс бекиді
органикалақ заттарды қорға жинайды,қоректік заттарды сабақ
бойымен қозғалады.
Сабақтың ішкі құрылсы
1.
Қызметі:
сабақтың ішкі ұлпаларын қорғайды,суықтан,қызып кетуден
сақтайды.
Өң -
түссіз,жас қабықтын сыртын қаптайды,ішке күн сәулесін өткізеді
Тоз-
өңнің орнын алмастырады, тыныс алуға О2 өткізеді,
жасымықша
орналасқан қабат.
Тін-
беріктік,мықтылық қасиет береді.
Камбий
түзуші ұлпа қабаты
. Ағаштың діңін жуандататын
Камбий. Жасушалары дамылсыз болғандықтан діңі
жуандайды.Сол ар/ы ағаштың жасын анықтайды.
Сүрек (ксилема)
ағаш сабағының негізгі қабаты,ең
қалың әрі қуатты қабат,сүрек сабақтың
едәуір бөлігін алып жатыр.Сүрек ар/ы
су өтеді.Сүрек негізгі ұлпа,жапырақ
жұмсағынан айырмашылығы ол жасыл
емес.
Өзек
ағаш сабағының негізгі қор жинаушы
ұлпасы,өзек сабақтың ең ішкі қабаты центрі.
Өзек жұмсақ болып келеді,сабақтың жасушалары
тірі болғандықтан органикалық заттар
қорға
жиналады.
Достарыңызбен бөлісу: |