4. Жұмыстың орындалу реті.
Арнайы тірек арқылы маятниктің масса центрін табу.
Сызғышпен масса центрінен әрбір тесіктің ортасына дейінгі арақашықтықты d – ны өлшеңіз (масса центрінің екі жағында). Маятникті кезек-кезек әр тесікке іле отырып, секундомер арқылы 10 тербелістің t уақытын өлшеңіз. Сонан соң Т кезеңді анықтаңыз Т= , мұндағы n - тербеліс саны.
Өлшеу нәтижелерін 4.1 - кестесіне енгізіңіз.
5. Тәжірибе мәліметтері.
Физикалық маятниктің тербеліс кезеңін
өлшеу нәтижелері
4.1 – кесте
d,см
|
n
|
t1,с
|
t2,с
|
t3,с
|
,c
|
Т,с
|
|
|
|
|
|
|
|
Өлшенген нәтижелерді математикалық өңдеу.
d -ара қашықтық білеудің масса центрінің бір жағында оң, екінші жағында теріс мән қабылдайды деп, 4.1- кесте бойынша Т = f (d) графигін салыңыз. 4.2 - суретте көрсетілгендей график екі қисықтан тұруы керек.
Графикте үш түрлі тербеліс кезеңінің мәндері үшін үш горизонталь түзу жүргіземіз (оның ішінде Т = Тmіn үшін). График бойынша әр тербеліс кезеңіне сәйкес маятниктің келтірілген ұзындығын анықтаңыз. Сонан соң (4.12) формуласы бойынша g- ді есептеңіз.
Еркін түсу үдеуін есептеу
4.2-кесте
Т,с
|
L,м
|
gі , м/с2
|
g, м/с2
|
gі , м/с2
|
gі2, м2/с4
|
|
|
|
|
|
|
Орташа квадраттық қателікті S - мына формула бойынша есептеңіз:
, (4.12)
мұндағы n- өлшеу саны.
Кездейсоқ қателіктің g - сенімділік шекарасын сенімділік ықтималдылығы р 0,95 болғанда мына формула бойынша анықтаңыз:
tnр. (4.13)
42
Нәтижені мына түрде жазу керек:
м/с2; ,
мұндағы - өлшеулердің салыстырмалы қателігі.
6. Пысықтау сұрақтары.
Қандай тербелістер гармониялық деп аталады? Гармониялық тербелістің негізгі сипаттамалары: кезең, амплитуда, жиілік, фаза анықтамаларын беріңіз.
Физикалық маятник дегеніміз не?
Физикалық маятниктің гармониялық тербеліс жасайтынын дәлелдеңіз.
Келтірілген ұзындық дегеніміз не?
Т f(d) тәуелділігінің графигін түсіндірініз.
Достарыңызбен бөлісу: |