Зертханалық сабақтарды өткізуге арналған әдістемелік нұСҚАУ
Студенттердің алдын-ала меңгеріп келуге тиісті теориялық материалдары
жүктеу/скачать 0,86 Mb.
|
бейорганикалық химия лаб жум адис нус
| Студенттердің алдын-ала меңгеріп келуге тиісті теориялық материалдары
Өткінші металдар Sc,Ti,V,Cr,Mn,Fe,Cо,Ni,Cu,Zn көптеп күрделі иондар түзеді. Бұл күрделі иондарда орталық өткінші металл ионымен басқа лигандтар деп аталушы молекулалар немесе иондар байланысып күрделі болған бөлшек түзеді. Мұндай күрделі иондар комплекс иондар олар пайда еткен қосылыстар комплекс қосылыстар деп аталады. Комплекс қосылыстарға басқаша анықтама: Өткінші металдардың өздерінің валенттігінен тыс қосымша аниондарды немесе нейтрал молекулаларды біріктіріп алып күрделірек болған қосылыстар түзуі мүмкін. - Мұндай қосылыстарды комплекс қосылыстар деп атаймыз. Cr Cl3 x 6 NH3 [Cr (NH3) 6] Cl3 Cr Cl3 x 5 NH3 [Cr (NH3) 5 Cl] Cl2 Cr Cl3 x 4 NH3 [Cr (NH3) 4Сl2] Cl Cr Cl3 x 3 NH3 [Cr (NH3)3 Cl3] Тік жақша іші, комплекс қосылыстың ішкі сферасы, ал сырты сыртқы бөлігі сыртқы сферасы деп аталады.Ішкі сферада орталық металл атомы айналасында орналасқан атомдар немесе атомдық топтар саны - координациондық сан деп аталады. Жоғарыдағы комплекстерде хромның координациондық саны алтыға тең. Комплекс иондар катион [Cu (NH3) 4] 2+ немесе анион [Al F6]-3 көрінісінде болуы мүмкін. Мұндай бөліну лигандтарға байланысты.Егер лиганд нейтрал молекула болса, комплекс катион пайда болады, лиганд анион болса,комплекс анион пайда болады. Өткінші элементтер Sc,Ti,V,Cr,Mn,Fe,Co,Ni түзетін комплекстер кеңістікте октаэдрикалық , тетраэдрикалық комплекстер түзеді.Бұлардан тысқары тегіс формалы және сызықты формалы комплекстерде жиі ұшырайды. [Ni (CN) 4 ]-2 тегіс комплекс [Aq (NH3) 2]+ сызықты комплекс [Aq (СN) 2]- сызықты комплекс [Al F6] +3 октаэдрикалық комплекс [Al Вr 4] – тетраэдрикалық комплекс І топ қосымша топшасы Сu, Aq, Au Сыртқы электрон қабаты (n-1)d10 nS1 +1 +2 +3 тотығу дәрежесін көрсетеді. Алтын және +4 +5 тотығу дәрежесінде көрсете алады Ең тұрақты тотығу дәрежелері Сu үшін +2 Aq үшін +1 Аu үшін +3 Сu жер қыртысындағы массалық үлес 0,01% СuFeS2 – халькопирит Сu2S – халькозин CuS –ковеллин Сu2O-кулрит СuCO3 – Сu (OH)2 – малахит Мысалы :Мыс балқу t 1084,50C d8,96г/см3 химиялық активтігі кем металл қыздырғанда 2Сu + O2 2CuO сумен, сілтілермен, тұз қышқылы және сұйылған Н2SО4 пен әрекеттеспейді. Концентрленген HNO3 Н2SО4 – термен реакцияға кіріседі. НNO3 сұйығымен де әрекеттеседі. Сu +8 HNO3 (сұйық) 3 Сu (NO3)2 +2NO+ 4 Н2О Сu +2 HNO3 (концентрленген) Сu (NO3)2 +NO2+ 2 Н2О CO2 –сі бар ылғал ауада мыс жүзі жасыл түстегі негіздік карбонатпен жабылған болады. 2Сu +O2 +CO2 + Н2ОCu (ОН)2хСuCO3 +2тотығу дәрежесі ең тұрақтысы СuO Мыс (ІІ) оксиді – қара зат. жүктеу/скачать 0,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|