Зерттеу жұмысының бірден бір міндеті-тіл мамандығын меңгеремін деген оқушының
жүктеу/скачать 131,17 Kb. Pdf көрінісі
|
npk 08.04.2014-13-18
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған əдебиеттер
- МҮМКІНДІГІ ШЕКТЕУЛІ БАЛАНЫҢ ЖАҢА ҚОҒАМДАҒЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ- ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МƏСЕЛЕЛЕРІ
- Ы.Алтынсарин ат. Арқалық мемлекеттік
- Педагогика жəне психология мамандығының 4-курс студенті
- Мүмкіндігі шектеулі балалар дегеніміз
- Семей қаласының сырт жағында алғаш рет мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған жазғы лагерь жұмысын бастады. Бұл жобаны «Исток» қоғамдық бірлестігі
- Нəсілдік
- педагогикалық институттың математика мамандығының III курс студенті
| 13
Зерттеу жұмысының бірден бір міндеті–тіл мамандығын меңгеремін деген оқушының кəсіби бағыттылығының дамуына себепші болатын педагогикалық шарттарды айқындау еді. Кəсіби бағыттылықты дамыту процесінің табыстылығына əсер ететін педагогикалық шарттарға: тілдік кəсіптің маңыздылығын, оның əлеуметтік беделдігін, оның жеке тұлғаларға қоятын талаптарын жете түсіну; кəсіби нарық инфрақұрылымының өзгеруіне, дайындаудың мазмұны мен нысанына бейімделу; оқушының оқу орнында өзіндік оқу траекториясын жүзеге асыру; оқушының кəсіби өз тағдырын өзі шешу процесіндегі белсенділігі. Айта кететін бір жай, бұл шарттардың орындалуына мектептегі тілдік оқыту жүйесі көптеген мүмкіндіктер жасайды. Құрастырылған кəсіби бағыттылықты дамыту моделі негізінде кəсіби бағыттылықтың құрама бөліктерін, көрсеткіштерін жəне белгілерін көрсету - оның даму деңгейіне диагностика жəне өзіндік диагностика жүргізуге мүмкіндік берді.
1. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə.Назарбаевтің Л.Н.Гумелев атындағы Еуразия Ұлттық университетінде оқыған дəрісі: «Инновациялар мен оқу білімді жетілдіру арқылы білім экономикасы».,Астана., 2006 ж. 2. «Қазақстан Республикасының 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік білім беруді дамыту»бағдарламасы. 3. Бұзаубақова К.Ж.Жаңа педагогикалық технология.Тараз.,2003 ж. 4. Беспалько В.Л.Слагаемые педагогические технологии., Москва. Просвещение.1989 г. 5. Жұмабекова Ф.Н.Инновациялық педагогикалық технологияларды білім беру мазмұны сабақтастығын қалыптастыруда пайдалану\\Білім.№2-2006, 44-46 б. 6. Ихсанова Б.К. Оқыту жүйесінде тіл маманы студенттерінің өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру ерекшеліктері. \\Менеджмент в образовании №3., 2007, 57-59 б.
МҮМКІНДІГІ ШЕКТЕУЛІ БАЛАНЫҢ ЖАҢА ҚОҒАМДАҒЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ- ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МƏСЕЛЕЛЕРІ Асанова А.Ж., Ы.Алтынсарин ат. Арқалық мемлекеттік педагогикалық институтының Педагогика жəне психология мамандығының 4-курс студенті Ғылыми жетекшісі: аға оқытушы, доцент Ахметова П.А.
Бүгінгі таңда еліміздің келеңсіз жағдайларының бірі - қоғамның ең бір əлсіз қорғалған мүшелерінің, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі балалардың өмірін лайықты қамтамасыз ету, оларға сапалы білім беруді ұйымдастыру болып отыр. Мүмкіндігі шектеулі балалар дегеніміз - ол 0-18 жасқа дейін дене жəне (əлде) психикалық нəсілді, жүре жəне өмір жағдаяттарымен пайда болған кемістігі бар, арнайы оқу тəрбиені талап ететін, өмірлік іс-əрекетке мүмкіндігі аз шектеулілер балалар [1]. Осындай балалардың саны күн санап артуда. ҚР Білім жəне ғылым министрлігінің мектепке дейінгі жəне орта білім департаментінің статистикасы бойынша, 2005 жылы шамамен мүмкіндігі шектелген балалар саны 124 мыңды құраса, 2011жылы 149 мыңнан асты. 2012 жылғы мəлімет бойынша, 151216 бала белгілі болды [2].
14
Кесте -1
Кесте - 2
Мүмкіндігі шектеулі балалардың
қоғамға əкелетін қасіреті зор: баланың өзіне, ата-анасына, достарына, мектепке, туған туыстарына, демографиялық өсімге, отбасының азаюына, отбасын құрған жағдайда ата-ана міндетін толықтай атқара алмауы т.б.
Кесте – 3 Мүмкіндігі шектеулі балалар мемлекет қамқорында: «Кемтар балаларды əлеуметтік жəне медициналық педагогикалық түзеу арқылы қолдау» туралы заң (2001ж), «Баланың құқығын қорғау» туралы заң (2002ж), «Мүгедектерді əлеуметтік қорғау» туралы заң (2005ж) “Арнайы əлеуметтік қызметтер” туралы заң (2008ж) қабылданған. Елімізде жыл сайын өткізіліп отыратын мүмкіндігі шектеулі жандар арасында болатын сайыстар, оларға арнайы жасалынған жобалар, соның ішінде Семей қаласының сырт жағында
балаларды жұмыспен қамту орындары ашылып, кəсіпорындар мен мекмелерде еңбек ету үшін мүгедектерге 3% квота қарастырылуда. «Нұр Отан» партиясының мүшелері мүмкіндігі шектеулі жандардың өмір сапасын арттыру үшін «Кедергісіз келешек» жобасын қолға алды. 0 50000
100000 150000
200000 2005ж
2011ж 2012ж
Қоғамға əкелетін қасіреті бала
ның өзіне
доста рына
туысқан дарына
ата- анаға
емдеу
орында рына
мектеп ке
Балалар 31-бап.
32-бап. 33-бап.
15
Қазіргі кезде мүмкіндігі шектеулі балаларға жəне олардың қамқоршыларына жəрдемақы тағайындалған. 2015 жылғы 1 шілдеден бастап оларға төленетін жəрдемақы құны 25% жоғарылағалы отыр. Сонымен қатар, қамқоршыларының еңбек кітапшасына педагогтік еңбек өтілі ретінде жазылатынын ескере кеткен жөн. 2013-2014 жж Арқалық қаласы əкімдігінің «Мүмкіндігі шектеулі балалардың күндізгі болу бөлімшесі» жұмысының мəлімдемесі бойынша, барлығы 30 мүмкіндігі шектеулі 3-16 жасқа дейін балалар, соның ішінде - ұлы -18, қызы – 12. Шыққан отбасы 100%, əлеуметтік аз қамтылған - 39%, орта жəне ортадан жоғары қамтылған - 18%, толық -21%, толық емес - 14% отбасы, яғни баланың ауру жағдайына байланысты əкесінің кетіп қалуы болып отыр. «Мерез», «соз», «ЖИТС» қатерлі жұқпалы аурулардың əсерінен - 8%. Сонымен қатар, ғылыми зерттеулерде көрсетілген жағдаяттардан мүмкіндігі шектеулі балалардың туындау жəне түрі мен санының өсу себептерін анықтадық:
Кесте – 4 Салыстырмалы түрде «туа» жəне «жүре» пайда болуы салдарының көрсеткіштері жоғары. Мемлекеттік статистика бойынша «нəсілдік», яғни атадан балаға берілу себептерінің көрсеткіші 0,3% құраса, ал «туа» жəне «жүре» пайда болу себептері 99,7% жетіп отыр. Мүмкіндігі шектеулі болып қалудың «нəсілдік»: ата-бабасынан ұрпақтан ұрпаққа; ген арқылы; туыстық некеден; некеге тұрарда медициналық тексеруден өтпеу салдарынан т.б беріледі. Сол себепті бұрынғы ата-бабаларымыз қан тазалығын сақтау жəне келер ұрпақтың сау, əрі саналы болып дүниеге келуі үшін жеті атаға дейін некеге тұрмаған. Жүкті əйелге көп көңіл бөлінген. Сонымен қатар, сау ұрпақ дүниеге келуі үшін көптеген ырым, тиымдар жасалынған. Мысалға: аяғы ауыр əйелге ішіндегі баланың кіндігі байланып қалады деп, тоқыма тоқытпаған, «ұзын» жəне «кіші» толғақ кездерінде ет кеспеуге, қайшымен қырықпауға үлкен мəн берген. Жүкті əйелді таза ауада серуендетіп, көңіл күйін көтеру үшін əртүрлі ойын сауықтар ұйымдастырған. «Үйдің жақсысы ағасынан, баланың жақсысы нағашыдан» бекер айтылмаған. Яғни, баланың мұндай жағдайға душар болуы көбінесе анасынан берілетіндігін ескерген. Қғау” туралы Балалардың «туа» мүмкіндігі шектеулі болып қалуын медициналық қортындылары бойынша былай түсіндіреді: аяғы ауыр əйелдің жүктілік кезінде ішімдік, наркотик т.б. пайдалануы; жоспарсыз құрсақтағы сəбиді əдейі түсіру мақсатында дəрілер ішуі, нəтижесінде бұл ойланбай жасаған əрекеті сəтсіз аяқталып сəбидің дүниеге келуі, кей жағдайларда дəрінің əсерінен баланың сал болып қалуы; аяғы ауыр əйелдің білместіктен дəрі ішіп қоюы; тамақтану (аллергия, демікпе т.б); мəдениетінің төмендігі, соның ішінде сағыз шайнау т.б. Психолог мамандардың қортындысы бойынша, отбасындағы кейкілжің жағдайлары əсерінен; айрылысу, материалды жақтарды бөлісе алмау, жүктілік кезіндегі ауыр зардаптар, əртүрлі невроздар; жасөспірімдердің ерте жыныстық қатынасқа түсуі т.б. Жеке адамның өзіне байланысты «жүре» мүмкіндігі шектелуі болып қалуы себептеріне медициналық жəне құқық органдарының мəліметі бойынша: жағдайға байланысты (құлау, зақым алу); жол көлік (велосипед, мотоцикл, ролик т.б); ойын (пиротехника, компьютер); ұялы телефон, құллаққап (наушник); тамақ түрлерінен улану (қоспасына байланысты, физикалық түріне байланысты); сағыз; баланың білместіктен химиялық улы заттарды пайдалануын жатқызады. Медициналық қызметкерлердің кəсіби кемшіліктерінің əсерінен, жүктілік кезінде ауыр науқаспен ауырған əйелдердің диагнозын дұрыс қоймау, емдік шаралар кезінде Нəсілдік, алдыңғы ұрпақтан жалғасын алған; Туа, осыдан бастау алған; Жүре, өмірлік жағдаяттарға байланысты. ң ң
ң ң ң ң а а а л л л л л а а а а л л а а а ал а а а а а а а а ал а а л л л л л ң ң ң ң ң ң ң ң ң ң ң ң ң ң ң ң 16
қажетті гигиеналық талаптарды сақтамауы, Мысалы: Шымкент өңірдегі ВИЧ-ті 205 балаға жұқтырып, өмірлерін өкінішке айналдырған, қазіргі уақытта олардың 169-ы осы емдеу мекемесінде ем қабылдап жатыр. Ақ халатты абзал жандардың бұл салғырттығы ата-аналар мен мемлекет тарапынан сынға түскен болатын. Педагогикалық оқу-тəрбие ісінің осалдығынан, қазіргі кезде əсіресе, қыс мезгілінде оқушылардың мұздан жасалынған мұзайдындарында ата ананың не болмаса мұғалімнің бақылауынсыз жүріп басын, аяқ қолын, дене мүшесін жарақаттауы, оқу зертханалары кезінде хмимялық улы газдардан улану, яғни қауіпсіздік ережелерін дұрыс ұйымдастырмау салдарынан т.б. Алдын ала қауіпсіздік шараларының тиімді ұйымдастырылмауы,арнайы мамандармен құқық қорғау испекторларымен, медицина, өрт, су қауіпсіздігі қызметкерлерімен кездесу шараларын ұйымдастыру жұмысының нақтылап қолға алынбауы. Алғашқы көмек туралы ақпараттардың, қатерлі жұқпалы аурулар (ЖИТС, «мерез», туберкулез, тұмау, гепатит т.б) жайлы мағлұмат берудің жеткіліксіздігінен болып табылады. Сонымен қатар, болып қалған жағдайда мүмкіндігінің шектелуі-өмірдің біткені емес екендігін дəлеледейтін шараларға мəн берген дұрыс. Мысалға, атақты композитор Отан соғысының жəне Тың игеру уақытында мүмкіндігі шектеулі кейіпкерлерді міндетті бағдарламалар пəндерінен оқып, тəрбиелік сынып сағаттарында, сыныптан тыс (кино, театр, кездесулерде) тəрбиелік іс – шаралардан біліп танып үлгі тұтып, өмірлік қиындықты жеңуді үйренді. Бүгінде ондай мысалдар аз емес, Төлегенов Мырзағали Отарұлы техника ғылымдарының докторы, Ақтөбе облысының Ырғыз өңірінің тумасы, жас кезінде бір қолынан айрылса да, өмірден баз кешіп кетпей Торғай өңірінің киелі шаңырағы аталған Ы.Алтынсарин атындағы мемлекеттік педагогикалық институттың алғашқы ректоры болып тағайындалды. Қазақ елінің тарихында тұңғыш рет қысқы параолимпиадалық ойындарына қатысушылары Александр Колядин (Қостанай), Қайрат Қанафин (Петропавл), Елена Мазуренко (Алматы), Жаңыл Балтабаева (Ақмола облысы), Денис Петринко (Щучинск) [3], атағы республикаға танымал, сазгер, күйші, ҚР еңбегі сінген қайраткері, халық арасында Торғайдың текті ұлы деп танылған Айтбай Мұздаханов[4], қазақтың нағыз батыр қызы, əйгілі əнші Тамара Асар [5], он екі мүшесі сау адам жасамайтын іс-əрекеттерге барып, мүгедектігі өнерге кедергі келтіре алмайтындығын ісімен дəлелдеген табиғи талант иесі, тағдырды жеңген Тарлан, Халықтың ардақты өнер иесі, ел мəдениетінің өркендеуіне зор үлес қосқан халық артисі, дарынды өнер шебері Кененбай Қожабеков [6], ядролық қаруға қарсы күрескен ядролық қарусыздандыру қозғалысының белсенді мүшесі, суретші Кəріпбек Күйіков. Норвегия Осло қаласында «Менің сіздерді құшақтайтын жүрегім ғана бар: К.Күйіков шығармашылығы» атты сурет көрмесі ашылды [7]. Тағдыр тəлкігіне түскен үш жігіттен құралған «Сəт» тобының мүшелері Азат Əбілдаев, Сапарбай Алтыбай мен Тұрар Тұрмысов Шымкент қаласындағы көздері нашар көретін балаларға арналған «Үміт» мектеп- интернатында білім алады. Əнді өмірлеріне серік еткен жеткіншектер аз ғана уақыт ішінде халықаралық, республикалық байқауларда топ жарды. Ресейдің Санкт-Петербург қаласында өткен «Кастальский ключ» атты жетім балалардың халықаралық фестиваліне қатысқан «СƏТ» триосы бас жүлдені қанжығаға байлады [8]. 2014 жылғы Сочиде өткен параолимпиада ойындарының Ресейлік алтын жүлде игерлері Рушан Миннегулов, Елена Ремизова, қола жүлдегерлер Алкесандра Францева, Станислав Чохлаев т.б. [9]. Бірақ өкінішке, орай бұл танымал тұлғалардың өмірі мен жетістіктерін қоғамда тəрбиелік мəні толықтай қарастырлмаған. Əдеби шығармалар, арнайы теле-радио бағдарламалар мүмкіндігі шектеулі жандардың өмірге қызығушылығын арттыратындай əдеби төл туындылар жоқтың қасы. Себебі, мұндай өмір мысалдары мүмкіндігі шектеулі баланы алға итермелеп, өмір құштарлығын оятса, қоғамдық «масылдық» көзқарастары өзгеріп, бос аяушылықтан - үлгі тұту, қоғамның толыққанды мүшесінде ретінде қабылдауы артады.
Ресей ғалымдарының зерттеуіне жүгінсек, мүмкіндігі шектеулі балалардың қол моторикаларының сурет салу, тігу, тоқу, ою-өрнек жасау, мүсіншілік, ағаш, зергерлік өнерге деген шығармашылық қабілеттілігіне бейім ерекшелігімен дараланады. Олар жеке жұмыс
17
жасай отырып өзінің ішкі жан дүние əсемдігін көрсетеді. Яғни, осыны ерекшелігіне сай педагог-психолог мамандар мектепте, мектепке дейінгі білім беру орындарында, жанұясында, демалу орындарында, тынығу лагерьлерінде мүмкіндігі шектеулі балалармен осы бағытта жұмыс жасауды талап етеді [9]. Арт-терапияда сурет салу арқылы адам өзін өзі бос ұстап, арман тілектері мен өз мүмкіндіктеріне еркіндік береді. Сонымен қатар, сурет салу барысында адам күшті уайымдаулары мен конфликтілері жағдайларда туындаған өз ойларын, сезімдерін сыртқа шығарып бейнелеп отырады. Бұл оның санасында жүрген қоршаған ортадағы шындықтың бейнесі өзі жасап алған модельдердің көрінісі. Мүмкіндігі шектеулі жандардың шығармашылығын дамыту үшін изотерапия əдісін ұсынамыз. Изотерапия, бейнелеу шығармашылығы терапиясы, яғни сурет салу болып табылады. Мүмкіндігі шектеулі балаларды емдеуге қолданылатын арт-терапияның маңызды бағыттарының бірі. Кейбір адамдар үшін бұл əлемге өзі туралы өзінің шығармашыл адам екенін таныстырудың таптырмас құралы болып табылады. Сурет салып отырған адам жағымсыз, жаралы бейнелерді есіне түсіреді. Сол уақытта туындаған қоқынышты, ауыр жағдайларды басынан өткізе отырып, сол кезде пайда болған сезімдермен арман тілектерін сыртқа шығарып отырады. Сол себепті, көптеген стресстік жағдайларда, қорқыныш сезімін бастан кешу кезеңінде, невроздарда коррекциялық жұмыстар жүргізу барысында жəне психологиялық қысымды төмендету үшін сурет салдыруды пайдаланады. Изотерапиялық əдісті пайдалануда сурет сала алу міндетті емес, бірақ нəтижесінде адамның қабілеттері ашылуы мүмкін. Педагог-психологтың мүмкіндігі шектеулі балалармен изотерапиялық жұмыс жасудағы ерекшеліктері: мүмкіндігі шектеулі балалардың эмпатиялық қабылдауына мəн беру; мүмкіндігі шектеулі балаларды эмоционалды қолдау; шығармашылық мақсат қою; тақырыпты ашуға, өңдеуге көмектесу. Педагог - психологтың мүмкіндігі шектеулі балалармен жүргізетін изотерапиялық жұмыс мүмкіндіктері: - шығармашылықты арттырады; - клиент өзін-өзі таниды; - өзінің ойы мен сезімін еркін білдіреді; - бұрын болған негативті ойлардан арыла алады; - ми жарты шарларының қарым-қатынасын жетілдіреді [10]. Мүмкіндігі шектеулі балаларды əлеуметтендіруде жəне қимыл- қозғалыс мотрикаларын дамытуда, қоғамнан шектетілмеуіне септігін тигізетін əдістер қатарының маңыздысы ретінде изотерапия əдісі қолданылады. Расымен де, түзету, сауықтыру жұмыстарында изотерапияның орны ерекше. Сонымен қорытындылай келе, мүгедектіктің алдын алу үшін жəне мүмкіндігі шектеулі жандарға көмек көрсетуде жан-жақты əлеуметтік ұйымдар тарапынан жүйелі жұмыстар атқарылу тиіс. Сол кезде ғана, мүмкіндігітшектеулі балалардың таным процестерін, эмоциональдық бұзылуларын, сөйлеудің бұзылуын, оқу жəне жазудағы бұзылуларды психологиялық- логопедиялық түзету үлкен жетістіктерге жеткізеді деген сенімдеміз. Зерттеу жұмысымызды нақтылау үшін «Арқалық қалалық əкімдігінің мүмкіндігі шектеулі балаларды күндізгі болу бөлімшесі» мемлекеттік мекемесінің «Қ» деген эпилепсиямен ауыратын балаға зерттеу жүргіздік. Зерттеу жұмысы барысында «Өз қорқынышынды бейнеле», «коллаж», «Бүрку шашырату», «Сиқырлы бояулар», «Шимай» секілді көптеген изотерапиялық жаттығулар жүргізілді. Бастапқыда бала қорқынышын қағаз бетіне бейнеледі, əртүрлі қараңғыда қозғалып тұратын үй жиһаздары, түнде ұшатын құстарды т.б. суреттерді салды. Яғни, баланың бойында қараңғылыққа деген қорқыныш, үрей басым екені аңғарылды. Балаға күн мен түн жайлы əңгіме əдісі арқылы түсінік берілді.
18
Сонымен қатар, əртүрлі изотерапиялық жұмыстар жүргіздік. Ата-анасына бала ұйықтар кезінде жарық немесе шам жағып қоюға кеңес берілді. Қортындылау мақсатында, балаға өз қорқынышын қайта бейнелеу тапсырылды. Нəтижесінде, бала əртүрлі ашық, қанық түсті бояуларды пайдаланып, көз қуантарлықтай бейнелер салды. Изотерапия ересек адамның көмегінсіз ең күшті өзін таныту түрімен байланысты болады. Мүмкіндігі шектеулі баланың өзінің ішкі сезімі мен өзін теңестіруді көрсетуіне жол ашады. Сонымен қатар, арнайы жабдықталған кабинеттерді талап етпейді. Қажетті құрал- жабдықтарды өзіңмен алып жүруге мүмкіндік туғызады. Уақыты мен бала саны шектеулі эксперимент қортындысы, нақты қолданысқа берілу үшін емес, жоғарыда келтірілген ұсыныстар арқылы мүмкіндігі шектеулі балаға деген қоғамда болып жатқан кері көзқарастардың, ауыр олқылықтардың орнын азда болса жоюға көмек беретініне сеніміміз мол.
1. «Кемтар балаларды əлеуметтік жəне медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы» ҚР 2002ж № 343 заңы 2. Қостанай таңы газеті №26 (18082) 7 наурыз 2014ж., «Ел назары тағы да Сочиде» 3. Kazak.ru сайты 4. Алаш-айнасы Республикалық қоғамдық-саяси күнделікті газет №181 (633) 13 қазан 2011ж., «Тағдырды жеңген тарлан» 5. http:// www.azattyg.org./author/20642.html
6. Киселёва, М. В. Арт-терапия в работе с детьми -СПб., 2008. 7. Грегг М.Ферс «Тайный мир рисунка» Перевод с англ - СПб Деметра, 2003г ҮШІНШІ ЖƏНЕ ТӨРТІНШІ ДƏРЕЖЕЛІ ТЕҢДЕУЛЕРДІ ШЕШУ Басымбекова Ə.Т., Арқалық қ. Ы.Алтынсарин ат. мемлекеттік педагогикалық институттың математика мамандығының III курс студенті Ғылыми жетекшісі: Джакетова С. Д., аға оқытушы Орта ғасырлар заманында алгебра, алгебралық символика бойынша жинақталған мағұлматттар, қол жеткен табыстар нəтижесінде XYI ғасырдың математиктері күн тəртібіне бұрыннан қойылған, көптен бері шешуі табылмай келе жатқан бірсыпыра ірі мəселелерді қолға алды. Солардың бірі үшінші əне төртінші дəрежелі теңдеулерді шешу үшін қортып шығару.
Ариметика мен алгебра саласында үнділер ірі табысқа жетті. Үнділердің математикалық шығармалары біздің эрамыздың VI-XII ғасырлары арасында жазылған. Үнді математиктері үшінші жəне төртінші дəрежелі теңдеуге келтірілетін кейбір есептерді шеше білген. Бірақ жалпы формуласын білмеген. Мысалы, Бхаскара əдейі таңдап алынған х 4 -2х 2 -400х=9999 теңдеуін шешу үшін оның екі жағын да 4х 2 +400х+1 көпмүшені қосады: х 4 +2х 2 +1=4х 2 +400х+10000; (x 2
2 =(2x+100) 2 x
+1=2x+100x x=11 математикада жасанды əдісті қолдана отырып Үнді математигі Бхаскара үшінші дəрежелі теңдеуді осылай шешкен болатын. Грек математиктері арифметика мен алгебра мəселелерін, соның ішінді квадрат теңдеулерді геометриялық тəсілмен шешкен.Осындай кең тараған дəстүр-геометриялық тəсілден қол үзіп, теңдеулерді алгебралық əдіспен шешудің жүктеу/скачать 131,17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|