Зерттеу мәдениеті Орындаған: Куандыкова К. М. Қалимұратқызы А.Қ. Тексерген: Султанова М.С.
Ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру, дамыту – оқушы шығармашылығын қалыптастырудың нақты жолдарының бірі екенін де естен шығармау қажет. Бұл жұмыс заманауи ақпараттық технологияларды қолдана отырып, қажетті бағдарлы базаларға еніп, деректер қорымен жұмыс жасауды қамтамасыз етеді. Қазіргі оқытушының басты қызметі – білім беру мен жеке тұлға тәрбиесін сабақтастыру болса, оқушылармен ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу арқылы олардың өзін-өзі дамыту, шығармашылық,ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру болып табылады.
Мұғалім мен оқушы бірлесе отырып, ғылыми жұмыстың көкейкестілігін, шығармашылық аясын айқындайды, осы міндеттер бойынша оқушылармен қосымша ізденуге жағдай жасай алады. Осы жұмыс барысында ғылыми жұмысты жүргізудің теориялық принциптері пайдаланылады: - Мұғалім мен оқушы бірлесе отырып, ғылыми жұмыстың көкейкестілігін, шығармашылық аясын айқындайды, осы міндеттер бойынша оқушылармен қосымша ізденуге жағдай жасай алады. Осы жұмыс барысында ғылыми жұмысты жүргізудің теориялық принциптері пайдаланылады:
Іздену жұмыстары оқушылардың зерттеу мәдениетін қалыптастырады. Себебі, біріншіден, зерттеу барысында оқушылардың коммуникативтік мүмкіндіктерін дамытады: категориялық ұғамдарды қабылдау үшін базистік, арнайы терминдердің мәнін ұғыну керек. Мағлұматтарды түсініп қабылдамайынша, оқушы басты мәселелер бойынша қандай да бір шешім қабылдай алмайды. Екіншіден, зерттеу әрекеті ақпараттық қызмет атқарады: тақырыбына байланысты белгілі жүйелер және олардың құрамдас бөліктерін, құрыламдары, заттар мен құбылыстардың арасындағы өзара байланыстарды ашып көрсетеді.Сонымен қатар, Адам мен қоршаған ортамен байланыс жасаудың дағдысын игеру мүмкіндігіне ие болады. - Іздену жұмыстары оқушылардың зерттеу мәдениетін қалыптастырады. Себебі, біріншіден, зерттеу барысында оқушылардың коммуникативтік мүмкіндіктерін дамытады: категориялық ұғамдарды қабылдау үшін базистік, арнайы терминдердің мәнін ұғыну керек. Мағлұматтарды түсініп қабылдамайынша, оқушы басты мәселелер бойынша қандай да бір шешім қабылдай алмайды. Екіншіден, зерттеу әрекеті ақпараттық қызмет атқарады: тақырыбына байланысты белгілі жүйелер және олардың құрамдас бөліктерін, құрыламдары, заттар мен құбылыстардың арасындағы өзара байланыстарды ашып көрсетеді.Сонымен қатар, Адам мен қоршаған ортамен байланыс жасаудың дағдысын игеру мүмкіндігіне ие болады.
Зерттеу шығармашылығы тұлғаны ғылыми ізденіс үдерісіне, баламалы идеяларын ұсынуды, әртүрлі пікірлерді талдауға, таным барысында алған мәліметтерді сипаттау мен түсіндіруге тартады. Оқушылардың ғылыми-зерттеу қызметін ұйымдастыру бойынша ойластырылған жұмыс жүйесі шығармашылық тұрғыдан өзін танытуға, белсенді өмірлік ұстанымға және өзін іс жүзінде танытуға тұлғаны қалыптастыруға септігін тигізеді. Оқушылардың ғылыми қоғамын ғалымдар қызығушылықтары мен танымдық сұраныстары ұқсас, әртүрлі білім салалары бойынша зерттеумен айналысатын педагогтардың, ғалымдар мен оқушылардың бірігуі мен өзара әрекеттестігіне негізделген сабақтан тыс және сыныптан тыс жұмыста зерттеу қызметін ұйымдастыру нысаны ретінде қарастырады. - Зерттеу шығармашылығы тұлғаны ғылыми ізденіс үдерісіне, баламалы идеяларын ұсынуды, әртүрлі пікірлерді талдауға, таным барысында алған мәліметтерді сипаттау мен түсіндіруге тартады. Оқушылардың ғылыми-зерттеу қызметін ұйымдастыру бойынша ойластырылған жұмыс жүйесі шығармашылық тұрғыдан өзін танытуға, белсенді өмірлік ұстанымға және өзін іс жүзінде танытуға тұлғаны қалыптастыруға септігін тигізеді. Оқушылардың ғылыми қоғамын ғалымдар қызығушылықтары мен танымдық сұраныстары ұқсас, әртүрлі білім салалары бойынша зерттеумен айналысатын педагогтардың, ғалымдар мен оқушылардың бірігуі мен өзара әрекеттестігіне негізделген сабақтан тыс және сыныптан тыс жұмыста зерттеу қызметін ұйымдастыру нысаны ретінде қарастырады.
Оқушыларды зерттеу жұмысын жүргізуге үйрету үшін мұғалімнің өзі теориялық білімдерін жетілдіріп отыруы қажет;- зерттеу процесіне баланы үзбей, сатылы түрде қатыстыру;- зерттеу кезеңдері мен әдіс -тәсілдерін айқындап алу;- зерттеу барысында өз бетімен қорытынды жасай алу;- шығармашылық жаттығу, тапсырмалардың мазмұнын оқушылардың жас ерекшелігіне,қызығушылығына сай таңдау;- оқушы жетістігін мадақтап,көтермелеу керек. Ғылыми-зерттеу жұмыстары оқушының интеллектуалдық дамуының өсу деңгейін арттырады.
Пайдаланылған әдебиеттер: Пайдаланылған әдебиеттер: - Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім берустандарты.
- 2) Жексенбаева Ү.Б. «Зерттеушілік оқыту технологиясы» (Бастауыш мектепке).
- 3) Жексенбаева Ү.Б. «Организация научно-исследовательской деятельности школы».
- 4) Жексенбаева Ү.Б. «Мен зерттеуге үйренемін дәптері».
- 5) «12 жылдық білім беру» республикалық ғылыми-әдістемелік және ақпараттық-сараптамалық журналы.
Достарыңызбен бөлісу: |