Кокстеу - бұл ауаға қол жеткізбестен қыздыру арқылы қатты және сұйық отынды қайта өңдеу әдісімен алынатын термиялық процесс.
Кокстеудің мақсаты: пештерге арналған электродтар өндірісінде, анод массасын, күйдірілген анодтарды және басқа да өткізгіш өнімдерді дайындау үшін кеңінен қолданылатын мұнай коксын алу.
Жасалған дипломдық жобада кокстеудің жай түрі қарастырылған. Жобаның мақсаты: баяу кокстеу қондырғысын жобалау. Осы мақсатқа байланысты жобаның міндеттері келесідей:
• Процеске қысқаша сипаттама мен оның жобалануы;
• Процестің теориялық негіздерін баяндау;
• Шикізат пен өнімге сипаттама беру;
• Негізгі және қосымша аппаратты таңдау;
• Аналитикалық бақылау;
• Өндірудің экономикалық тиімділігін есептеу;
• Техникалық қауіпсіздік пен еңбекті қорғау шарттарын қарастыру.
Жобаның өзектілігі: мұнай өңдеу процесі ешқашан тоқтап қалмайды, мамандар әрдайым жетілдірудің жаңа жолдарын іздейді, кокстеу айтарлықтай орын алады. Дипломдық жобаның өзектілігі дәл осы процесс қалдық шикізаттан жеңіл дистилляттардың максималды санын алуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, кокстеу әрқашан оның әртүрлі өнімдерін алу үшін ауыр мұнай жағдайларын өңдеудің үнемді процесі болды. Мұның бәрі мұнай саласындағы өңдеу тереңдігінің артуының себептерінің бірі болып табылады. Жылдан жылға қондырғының өндіргіштігін және шығарылатын өнімнің сапасын арттыру ілгерілеуде.
Қазақстанның мұнай саласы – Қазақстан экономикасының негізгі салаларының бірі болып табылады.
Ғарыштық түсірілімдер мен жерде жүргізілген зерттеулер нəтижелері бойынша, Каспий теңізінің солтүстік аймағында мұнай қоры 3-3,5 млрд. тонна, газ қоры 2-2,5 трлн.м3 құрайды. Қазіргі уақытта республикада Теңіз, Қаламқас, Қарашығанақ, Өзен, Жаңажол, Кенқияқ жəне тағы бірқатар ірі мұнай кен орындары іске қосылған.
Қазақстанда мұнай өңдеу 1945 жылы алғашқы рет басталды. Қазіргі уақытта республикада үш мұнай өңдеу зауыттары жұмыс істейді. Бұл зауыттарда дайын мұнай өнімдері алынады. Оларға: Атырау, Шымкент, Павлодар мұнай өңдеу зауыттары жатады, олардың жалпы қуаты жылына 19,4 млн. тоннаны құрайды.
Мұнай өңдеу барысында біріншілік жəне екіншілік процестерді жүзеге асырады. Біріншілік процестерді мұнай өңдеудің алғашқы процестері ретінде қолданады. Бұл процестер дайын тауарлы мұнай өнімдерін алу үшін жеткіліксіз процестер болып табылады. Сондықтан сапалы дайын мұнай өнімдерін алу үшін термиялық, термокаталитикалық жəне гидрогенизациялау процестерін қолданады.
Термиялық процестер жоғары температурада өтеді. Олардың қатарына: 1) термиялық крекинг жəне висбкрекинг; 2) кокстеу; 3) пиролиз; 4) битумды өндіріс; 5) техникалық көміртектің өндірісі жатады
Достарыңызбен бөлісу: |