1. Сабақтың соңғы анатомиялық құрылысы

жүктеу/скачать 19,09 Mb. бет 1/6 Дата 08.03.2023 өлшемі 19,09 Mb. #171473 түрі Сабақ

Бұл бет үшін навигация:

• 2. Устьице, құрылысы, маңызы.

1.Сабақтың соңғы анатомиялық құрылысы. Қос жарнақты өсімдіктердің сабағының анатомиялық құрылысының соңғысына ауысуы бүйірлік меристема – камбийдің қызметіне, сонымен қатар, өткізгіш шоқтардың аралығында пайда болған шоқ аралық камбийдің түзілуіне тікелей байланысты. Жоғарыда ескертілгендей, әрбір өткізгіш шоқтың құрамына кіретін флоэма мен ксилема бөлімдерінің ортасында жұмсалмай қалған прокамбийдің қалдық клеткаларынан шоқ к а м б и й түзіледі. Шоқ камбийдің клеткасының сыртқы пішіні төрт бұрышты, ұзынша, призма тәрізді болып келеді де, клеткалары кірпіш сияқты қаланып белгілі ретпен орналасады. Шоқ камбийдің клеткалары тангентальді жолмен бөлініп, олардан соңғы флоэма және соңғы ксилема элементтері түзіледі. Камбийден алғашқы бөлініп шыққан флоэманың және ксилеманың элементтерін камбийдің аналық клеткалары деп атайды. Қорыта келгенде, қос жарнақты өсімдіктердің сабағының анатомиялық құрылысы ашық шоқты болып келеді де, негізінен бүйірлік меристемалар – прокамбий мен камбийдің қызметіне тікелей байланысты өзгеріп отырады. Бұдан басқа, сабақтың алғашқы құрылысынан соңғы құрылысына ауысуына шоқ аралық камбийдің түзілуінің үлкен маңызы бар. Себебі, шоқ аралық камбийдің пайда болуына сәйкес сабақтың орталық цилиндрінде елеулі өзгерістер болады. Мысалы, күнбағыс сабағында шоқ аралық камбийдің бөлінуінен сабақтың соңғы құрылысында қосымша шоқтар пайда болады. Сонымен қатар вегетациялық дәуірдің соңында шоқ камбий мен шоқ аралық камбийдің бірігіп кетуінен шеңберлік камбий түзіледі де, қабқ бөлімінде флоэма, ал ішкі бөлімінде ксилема элементтері өзара бірігіп, тұтасып кетеді. Нәтижесінде сабақтың алғашқы шоқты типі түрі шоқсыз типіне ауысады. 2. Устьице, құрылысы, маңызы. Устьице дегеніміз - эпидермадағы сандау. Жеке устьице лобия сияқты екі түйістіргіш клеткадан түрады да, арасында устьице саңдаулары болады. Түйістіргіш клеткалар өздерінің пішінін өзгерту арқылы устьице сандауын ашып, жабады. Бүл саңлау бірде кеңейеді, бірде тарылады, сөйтіп булану және газалмасуды реттейді.Жапырақтың үстің эпидермасында орн-са :эпистоматты д.а , Ал егер эпидерманың астыңғы бетінде орн-са гипостоматты д.а .Егер екі жағында бірдей орналасса амфистоматты д.а. Устьица аппаратының түрлері: 1 Аномацитті(4 тен көп болса) Диацитті(астынан үстінен) Парацитті(параллель) Анизоцитинді(3 клетка) Тетрацитный(4 клетка) Энциклоцитный жүктеу/скачать 19,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу: