Қамабада сақталатын азық-ТҮлікке және мал шаруашылығына зиян келтіретін кеміргіштер

ҚАМАБАДА САҚТАЛАТЫН АЗЫҚ-ТҮЛІККЕ ЖӘНЕ МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНА ЗИЯН КЕЛТІРЕТІН КЕМІРГІШТЕР

Сyp ezeуқұйрық - Rattus norvegicus Berkenhout, 1769Таралуы және сан молшері. Қазақстанның батыс жәнесолтүстік аудандарында кеңінен таралған. Соңғы жылдары басқаоблыстарда да кездесе бастады. Сан мөлшері солтүстік аймақтардажогары және жыл сайын өзгеріп отырады.Биологиясы. Сұр егеуқұйрықтар негізгі елді мекендер менолардың айналасында және ылғалы мол өзендер мен көлдержағалауларында ін қазып, бір жерден скінші жерге көшіп-қоныптіршілік етеді. Жылдың жылы мезгілдерінде табиги ортада көптепкездессе, суық түсе елді мекендерді қоныстанады. Баспаналарыеден астында, қабырга бойында, түрлі қуыстарда орналасады.Астық дәндері және стпен қоректенеді. Басқа кеміргіштерденерекшелігі - сусыз омір сүруі қнын. Сондықтан олардың таралуыылгалы мол жердерге шогырланған.

• Сyp ezeуқұйрық - Rattus norvegicus Berkenhout, 1769Таралуы және сан молшері. Қазақстанның батыс жәнесолтүстік аудандарында кеңінен таралған. Соңғы жылдары басқаоблыстарда да кездесе бастады. Сан мөлшері солтүстік аймақтардажогары және жыл сайын өзгеріп отырады.Биологиясы. Сұр егеуқұйрықтар негізгі елді мекендер менолардың айналасында және ылғалы мол өзендер мен көлдержағалауларында ін қазып, бір жерден скінші жерге көшіп-қоныптіршілік етеді. Жылдың жылы мезгілдерінде табиги ортада көптепкездессе, суық түсе елді мекендерді қоныстанады. Баспаналарыеден астында, қабырга бойында, түрлі қуыстарда орналасады.Астық дәндері және стпен қоректенеді. Басқа кеміргіштерденерекшелігі - сусыз омір сүруі қнын. Сондықтан олардың таралуыылгалы мол жердерге шогырланған.

Биологиясы. Үйлерде, үй маңайындағы құрылыстарда және табиғи жағдайда тіршілік ете береді. Дала және шөлді аймақтарда өзен және көлдердің жағаларын мекендейді. Тіршілігінің негізгі ерекшелігі маусымдық қоныс аударуы болып табылады. Көктемде үйлер мен құрылыстардан далаға, бау-бақшаларға, егіс, көкөніс алқаптарына, күзде қайтадан құрылысқа қайтып оралады. Үйлерде қабырғаны, еденді кеміріп, ін қазады. Негізгі тіршілігі түнде өтеді. Азығы тіршілік еткен ортасына байланысты. Үйлерде немесе астық қоймаларында мекендейтіндері нан мен астықты қорек етеді. Табиғи ортада өмір сүретіндері ауыл шаруашылығы дақылдары мен жабайы өсімдіктердің тұқымдарымен қоректенеді. Қысқа аздап азық жинайды, қысқы ұйқыға кетпейді.

• Биологиясы. Үйлерде, үй маңайындағы құрылыстарда және табиғи жағдайда тіршілік ете береді. Дала және шөлді аймақтарда өзен және көлдердің жағаларын мекендейді. Тіршілігінің негізгі ерекшелігі маусымдық қоныс аударуы болып табылады. Көктемде үйлер мен құрылыстардан далаға, бау-бақшаларға, егіс, көкөніс алқаптарына, күзде қайтадан құрылысқа қайтып оралады. Үйлерде қабырғаны, еденді кеміріп, ін қазады. Негізгі тіршілігі түнде өтеді. Азығы тіршілік еткен ортасына байланысты. Үйлерде немесе астық қоймаларында мекендейтіндері нан мен астықты қорек етеді. Табиғи ортада өмір сүретіндері ауыл шаруашылығы дақылдары мен жабайы өсімдіктердің тұқымдарымен қоректенеді. Қысқа аздап азық жинайды, қысқы ұйқыға кетпейді.
• Қаптесерлер жыл бойы көбейе береді. Үйлерде, құрылыс алаңшаларында қыс айларында да өсіп жетілсе, ал далада бұл процесс тек жылдың жылы кезінде ғана өтеді. Қазақстанның солтүстігінде шағылысқаннан кейін 20 күн өткеннен соң 5-тен 14-ке дейін, оңтүстігінде 1-ден 11-ге дейін бала туады. Жаулары - барлық жыртқыш құстар мен аңдар. Қаптесерлер денесінде кенелер, бүргелер, паразит құрттар, кокцидиялар кездеседі. Сондықтан да олардың тулярямия, оба және т.б. ауруларды таратуға қатысуы ықтимал.