Аты-жөні: Жалғасбек Нұржамал Қазақ тілі 4-тоқсан



Дата03.06.2020
өлшемі18,27 Kb.
#72193
Байланысты:
dd05dbf023934641bfd5f79cb4a599d6
Жауаптары, ТЕСТ ЖАУАПТАРЫ

Аты-жөні: Жалғасбек Нұржамал

Қазақ тілі 4-тоқсан

1-тапсырма: Қазақ халқының ұлы тұлғалары айтқан ұшқыр ойлы даналық сөздерді оқып, дұрысын табыңдар.




Шешендік сөзден үзінді

а)

Бөлтірік шешен



ә)

Қазыбек би



б)

Сырым шешен



в)

Жиренше шешен



с)

Әйтеке би



1

Ата тұрып, ұл сөйлесе, ержеткені болар,

Ана тұрып, қыз сөйлесе, бойжеткені болар








+








2

Арадан шыққан жау қиын,

Таусылмайтын дау қиын.

Шанышқылаған сөз қиын,

Жазылмаса дерт қиын,

Іске аспаса серт қиын




+












3

Алтын ұяң – Отан қымбат,

Құт-береке – атаң қымбат.

Аймалайтын – анаң қымбат,

Мейірімді – апаң қымбат.





+











4

Дүниеде не өлмейді?
Жақсының аты өлмейді.
Ғалымның хаты өлмейді.










+





5

Байлық – қолға ұстаған мұзың емес пе, бақ – ол да ұшқан бір құсың емес пе, бала - артта калған ізің емес пе?!

+













2-тапсырма:мәтінді оқып,төмендегі сұрақтарды белгілеп, жауап жазыңдар.



Абайдың қара сөздері
«Абайдың қара сөздері»- қазақтың ұлы ақыны Абайдың өмірінің соңғы жылдары жазылған пәлсапалық шығармасы. Барлығы 45 сөзден тұрады. Бұған «Бірер сөз қазақтың қайдан шыққандығы туралы» деген тарихи мақаласы да қосылды. «Абайдың қара сөздерінің » соңғы нұсқасы Абай шығармаларын жинақтаушы,көшіріп, насихаттаушы Мүрсейіт Бікеұлының 1905,1907 және 1910 жылдардағы қолжазбалары бойынша жарияланып келеді. Қара сөздің бірнешеуі алғаш 1918 жылы Семейде шыққан «Абай» журналында жарық көрді. Кейіннен " Абайдың қара сөздері " орыс,

қытай,француз т.б әлемнің көптеген тіліне аударылды.

«Қара сөздері» атауының мағынасы өлең сөз дегенді білдірмейді. Өлеңді қазақ қара сөз демеген. Қара сөз проза ұғымында айтылған. Қара сөзді еркін ой білдірудің түрі деп түсінуіміз керек.

Ақын өлеңдерінің кейбір күрделі тұстары қара сөзінде түсіндірілген.Бұл Абайдың бірсыпыра өлеңдерін , алдымен, қара сөздегі кейбір ойларды ұғынып барып қабылдауға мүмкіндік береді. Мысалы, «Алланың өзі де рас,сөзі де рас» деген өлеңінің мағынасына жету үшін алдымен отыз сегізінші сөзді оқыған жөн. Екеуінің айтар ойлары бір. Тек біреуінің ойы поэзия тілінде, бірінікі проза тілінде келген.

Абайдың қара сөздерін сыншылдық,ойшылдық,көбіне адамгершілік мәселелеріне арналған өсиет,толғау деуге болады.

Қара сөздердің тақырыбы біреу-ақ : ол- адам болмысы.Ал « Қара сөздегі» әрбір сөз осы тақырыпты кеңірек ашуға мол мүмкіндік береді.

Шығарма тек бір халықтың не ұлттың еншісіне қатысты мәселелерді айтумен ғана шектел-меген.Онда ғұламаларды жылдар бойы толғандырып келген мәселелерге талдау жасалған.Абайдың қара сөздері- әлемдік өркениетте өзіндік орны бар қайталанбас мәдени мұралардың бірі.

1.Абайдың қара сөздері- әлемдік өркениетте өзіндік орны бар қайталанбас мәдени мұралардың бірі болуына дәлелін көрсетіңіз.

А) Мүрсейіт Бікеұлының қолжазбалары дәлел.

В) " Абайдың қара сөздері " орыс,қытай,француз т.б әлемнің көптеген тіліне аударылды.

С) Онда ғұламаларды жылдар бойы толғандырып келген мәселелерге талдау жасалған.

Д) Абайдың қара сөздерін сыншылдық,ойшылдық,көбіне адамгершілік мәселелеріне арналған өсиет,толғау деуге болады.

Е) Шығарма тек бір халықтың не ұлттың еншісіне қатысты мәселелерді айтумен ғана шектелмеген


Жауабы: Е
2. Қара сөздердің ортақ тақырыбын анықтаңыз

А)Қазақтың шығу тарихы

В)Қазақтың салт-дәстүрі

С) Адам болмысы

Д)Мақала жазу әдісі

Е) Ойшылдық,логика


3.«Отыз сегізінші сөз» қай өлеңмен мазмұндас

А) Жаз


В) Ғылым таппай мақтанба

С) Адамның кейбір кездері

Д) Білімдіден шыққан сөз.

Е)Алланың сөзі де рас,өзі де рас


Жауабы: С
Жауабы: Е
4. Мәтінге байланысты қате мәліметті тап

А) Қара сөздердің тақырыбы - адам болмысы

В)Қара сөздер- адамгершілік мәселелерге арналған өсиет.

С) Қара сөз проза ұғымында айтылған.

Д) Қара сөз –өлең сөз деген мағынаны білдіреді.

Е) " Абайдың қара сөздері " орыс,қытай,француз т.б әлемнің көптеген тіліне аударылды.


Жауабы: Д

5. Ұлы ақын А.Құнанбайұлының қара сөздері «Әлемдік өркениетте өзіндік орны бар қайталанбас мәдени мұралардың бірі» екендігін дәлелдеп,комментарий жазыңдар.



Шығарма тек бір халықтың не ұлттың еншісіне қатысты мәселелерді айтумен ғана шектел-меген.Онда ғұламаларды жылдар бойы толғандырып келген мәселелерге талдау жасалған

Абай бір-ақ күнде, тек қарасөздерін жаза бастаған сәттен бастап публицист болды деудің қисыны келмейді. Әлемдік өркениеттің қайнаған ортасынан тысқары қалған жартылай көшпелі елдің топырағында кіндік қаны тамған болашақ классиктің көзін тырнап ашқаннан көргені көк бөрідей жұлқысқан, тіршілік үшін жаға жыртысқан айқастар еді. Оны таразылап, терісін-теріс, оңын оң деп обьективті баға берді

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет