Азақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ОРТАЛЫҚ АЗИЯЛЫҚ ИННАВАЦИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТ




БӨЖ
Тақырыбы: Биосфераның құрылымы мен қабаттары

Орындаған: Избасарова Д. Тобы: ЭГк22-1h Қабылдаған: Айтбаев Н. Е.

Шымкент 2022ж.

3. 
   Тірі ағзалардың тұрақтылыгының негізі
   

эр алуандығы — биосфера
қүрылысы мен

4. 
   Табиғи қорларды ұтымды пайдалану және биосфераны корғау
   

ІІІ.Қорытынды ІV.Пайдаланылған әдебиеттер

Биосфера — грекше биос —
өмір және тіршілік, «Sphaira» (сфера)

шаp,
қоршаған орта деген сөздерінен алынған, яғни жер шарындағы

адамзаттың
жан-жануарлардың өсімдіктердің
және басқа тірі

организмдердің тіршілік ететін ортасы деген мағына береді.
Бұл терминді 1875 жылы бірінші рет Австрияның атақты геологы Э.Зюсс

ғылымға енгізді. Бірақ
биосфера және оның
жер бетінде жүріп жатқан

процестері туралы ілімнің негізін салған академик Ш.Вернадский болды.
Осы ілім бойынша, биосфера +50 градустан -0 градусқа дейін температурасы болатын термодинамикалық қабат болып саналады.
Биосфера негізінен үш қабатты құралады: Олар: атмосфера (газ күйіндегі), гидросфера (су), литосфера (қатты) қабаттар.

Атмосфера — жер шарын түгелдей орап тұрады. Ол гректің
«atmos» бу,

«sphairi» (сфера) сөзінен шыққан. Оның қалыңдығы 100 километрге дейін

жетеді. Атмосфераның
негізгі
құрамында оттегі (20, 15 %), яғни

1,5.1015 — тонна аргон (1,28 %), азот (75,50%), яғни 3,8 .1012 тонна және
басқа да газдар кездеседі.Атмосфера негізінен — тропосфера, стратосфера

және ионосфера
қабаттары болып
үшке бөлінеді.Тропосфера — грекше

«tropos» (тропос) — бұрылысы, «sphaira» (сфера)- шар. Қазақша өзгермелі

қабат деген мағына береді. Ол атмосфераның
жер бетіне тікелей

жайласқан төменгі тығыз
қабаты. Оның
oртa биіктігі 10-12 километрге

дейін жетеді.Стратосфера — латынша «stratum» — (төсем), «sphaira» (сфера-шар), теңіз деңгейінен 9-11 км жоғары жататын атмосфера қабаты. Мұнда ылғал жоқ. Бұлт та болмайды. Ал температура 30 киломеметрге дейін бір қалыпты болады да, бірақ биіктік артқан сайын (30 километрден
әрі қарай) температура төмендей береді. 20-25 километр биіктікте озон
мол кездеседі. Ол күннің әсірекүлгін сәулелерін көп сіңіреді. Өйтпеген

жағдайда тірі организмдер түгелімен
қырылып
қалар еді.Ионосфера —

гректік «ion»
қозғалғыш
қабат деген сөзінен алынған. Оның қалыңдығы

800 километрге дейін жетеді. Бұл орта тропосфера мен азоттан құралады.
сияқты көбінесе оттегі