Баяндама Тақырыбы: «Сотта істі қарау» Сотта іс қарау, яғни сот талқысы азаматтық іс жүргізудің маңызды кезеңі болып табылады, онда ең алдымен сот мәжілісінде істі қарау барысында сот субъективті құқықтар және қорғалатын мүдделерді қорғау, тәрбиелік әрекеттер жүзеге асыру бойынша негізгі міндеттерді орындайды. Мұнда әділ соттың барлық қағидалары толығымен әрекет етеді, дәлелдемелерді жан - жақты және объективті зерттеулер негізінде істі дұрыс шешу үшін маңызды болып табылатын мән - жайлар анықталады, нақты құқықтардың негізінде тараптардың құқықтары мен заңды міндеттері анықталады және дау бойынша сот мемлекет атынан шешім шығарады.
Осы сатыда сот төрелігі жүзеге асырылады. Мұнда негізінен заңдарды бұлжытпай орындау және жалпыға бірдей әрекеттерді құрметтеуге тәрбиелеу мақсатында соттар азаматтар санасына әсер тигізуін қамтамасыз етеді.
Істі негіз бойынша қарау төрағалық етушінің іс материалдарын жариялаудан басталады. Тараптардың түсініктерінде мыналар қамтылуы тиіс, талаптың мәнісі және жауапкердің қарсылығы, талапты және қарсылықты негіздейтін мән - жайлар. Іске қатысушы тұлғалардың пікірлерін тыңдай отырып, судья істің мән - жайларын зерттеуге, дәлелдемелерді қарастыруға және тексеруге кіріседі.
Бірінші сатыдағы сот қаулысы-бұл іс бойынша сот ісі барысында сот төрешілері мен соттардың жазбаша пайымдауларын немесе ерік жігерлерін білдіретін сот өкіметінің актілері және азаматтық іс жүргізу заңдылықтарының негізінде іске қатысушыларға жеке нақты бір іс жүргізу актісі түріндегі өкімді өкілеттіктерді қолдану.
Бірінші сатыдағы сот қаулысы-бұл іс бойынша сот ісі барысында сот төрешілері мен соттардың жазбаша пайымдауларын немесе ерік жігерлерін білдіретін сот өкіметінің актілері және азаматтық іс жүргізу заңдылықтарының негізінде іске қатысушыларға жеке нақты бір іс жүргізу актісі түріндегі өкімді өкілеттіктерді қолдані.Сотың мұндай актілеріне мемлекеттік органдар,жергілікті өзін-өзі басқару органдары,қоғамдық бірлестіктер,өзге заңды тұлғалар,лауазымды тұлғалармен азаматтар үшін міндетті және ҚР-ның барлық аумағында мүлтіксіз орындауға тиісті шешім.Бiрiншi сатыдағы соттың апелляциялық шағымды, наразылықты алғаннан кейiнгi әрекетi.
1) шағымның, наразылықтың және оған қоса тiркелген жазбаша дәлелдемелердiң көшiрмелерiн келесi күннен кешiктiрмей iске қатысушы адамдарға жiберуге;
Мерзiмiнде берiлген және АПК 334-бабының екiншi бөлiгiнiң және 335-бабының талаптарына сәйкес келетiн апелляциялық шағымды немесе наразылықты алғаннан кейiн судья:
2) шағымдануға, наразылық келтiруге белгiленген мерзiм өткеннен кейiн iстi апелляциялық сатыға жiберуге мiндеттi.