Гайморит – мұрынның гаймор қуысының (жоғары жақ қуысы) қабынуы. Дем алудың қиындауы мен, мұрын жолдарынан шырышты іріңді бөліністің бөлінуі мен бетте және мұрын қанаттарында интенсивті ауырсыну мен, зақымдалган жағында ұрттың және қабақтың домбығуы мен, дене қызуының көтерілуымен көрінеді. Өз уаұытында басталған ем ауыр асқынулардың алдын алады: отиттің, менингиттің, ми абцесінің, остеомелиттің және жүрек пен зақымдалуының.
Гайморит жедел немесе созылмалы формада дамуы мүмкін. Халықаралық медицина статистика мәліметтері бойынша дамыған елдерде әр жылы халықтың 10 %ға жуығы жедел гайморитпен және басқа синуситтермен ауырады. Ауру барлық жаста кездеседі.5 жасқа дейінгі балаларда гайморит кездеспейді деседе болады, себебі оларда ересектерге қарағанда мұрын маңы қуыстары толық дамымаған.
Гаймориттің даму механизмі.
Гайморов (жоғары жақ) қуысы – жоғары жақ сүйегінің қуысы ауаға толған болады. Гайморов қуысы қабырғасында мынадай сүйектік құрылымдар бар: жоғарыдан – көз орбитасы, төменнен – ауыз қуысымен, ішінен – мұрын қуысымен.
Жоғары жақ қуысы басқа мұрын маңы қуыстарымен (екі маңдай, екі торлы және бір негізгі) бірге келесі функцияларды орындайды:
Бастың Қуысты құрылымдардағы ауа қысымының сыртқы атмосфералық қысымның қарым қатынасына қатысады.
Дауыстың дыбысталуын индивидуальді құрайды.
Барлық қуыстар кішкентай тесік арқылы мұрын қуысымен байланысады. Егерде осы тесіктер қандайда себептен бітлеліп қалса, қуыстарда вентиляция тежеледі және тазаланады. Қуыста микробтар жиналады, қабыну дамиды.
Гайморит дамуының қауіпті факторлары және себептері.
Гайморит стрептококктармен, стафилококктармен, хламидиялармен, гемофильді таяқшалармен, саңырауқұлақтармен, вирустармен және микоплазмалармен шақырылуы мүмкін. Ересектерде көбіне гайморитті вирустар Haemophilus influenzae және Streptococcus pneumoniae тудырады. Балаларда гаймориттің қоздырғышы хламидиялар және микоплазмалар болып табылады. Әлсіреген және иммунитеті әлсіз науқастарда саңырауқұлақтық және сапрофитті микрофлора гайморит тудырады.
Аурудың дамуына қалыпты вентиляцияның қиындауы және қуыс ішіне инфекця енуіне қолайлы жағдайлар:
ЖРВИ, әртүрлі себепті жедел және созылмалы риниттер.
Балалардағы аденоидтар.
Созылмалы тонзиллит және фарингит.
Жоғары жақтағы түбірлі тістердің кариесі, тәстерге немесе жоғарғы жақтың альвеолярлы өсіндісіне жасалған хирургиялық әрекеттер.
Мұрын жолдарының туа біткен тарылуы.
Мұрын қалқасының қисаюы.
Гайморит дамуы қаупі қысқы және көктемгі мезгілдерде жоғарылайды бұл кезде имунитет төмен болады.
