Жаңа дәрісті хабарлау
Тақырыбы: Өндірістік шығындар
Дәрістің мақсаты:
Білімділік: Білімгерлерге өндіріс шығындарының мақсатын, элементтерін, ұрақты және айнымалы шығындар, өнімдлік тепе-теңдігінің ұғымы түсіндіру
Дамытушылық: Білімгерлердің алған теориялық білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету,ойлау қабілеттерін, танымдық ізденістерін өздігінен білім алуға, жаңа технологиялық әдіс-тәсілдері пайдалана отырып топтасып бір - бірінің ойын іске асыру арқылы берілген тапсырмаларды дұрыс және толық орындатуға дағдыландыру.
Тәрбиелік: Білімгерлердің бойындағы жауапкершілікті , ізденісті, өз пікірлерін еркін айтуға, өз көзқарастарын дәлелдей білуге,өз бетімен жұмыс жасауға тәрбиелеу.
Дәрістің типі: жаңа дәрісті хабарлау
Дәрістің түрі: дәріс сабақ
Жаңа ұғымдар: «Өндірістік шығындар», «Альтернативтік шығындар», «Изокоста», «Графикалық талдау», «Орта және шекті шығындар», «Өнімділік»
Оқыту әдістері: Деңгейлік тапсырмалар , шағын топпен жұмыс, әдістерін қолдану.
Пән аралық байланыс: «Кәсіпорын экономикасы», «Экономика негіздері»,
Күтілетін нәтиже: Жаңа тақырыпты толық меңгерген білім алушы, өндірістік шығындардың негізгі құрамын, түрлерін элементтерін, сондай-ақ олардың өндірістік процестегі пайдалану тиімділігін бағалай білуі және тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар келтіре алуы қажет.
Көрнекті құралдар: тірек сызба, слайд,
Әдебиеттер:
1. «Микроэкономика» Н.Қ.Мамыров Қ.С.Есенгалиева -оқу құралы Алматы 2000ж
2. «Микроэкономика» Н.Қ.Мамыров Н.Қ Кулекеев -оқу құралы Алматы 2000ж
3. «Микроэкономика» Е.Т.Садықов --оқу құралы Алматы 2008ж
Сабақтың барысы.
І. Ұйымдастыру кезеңі: Сыныптың сабаққа даярлығын тексеру, топтағы білім алушыларды түгендеу, жаңа сабақ тақырыбымен таныстыру.
2. Студенттердің оқудағы белсенділігін арттыру / 3/мин
1. Шығындар дегеніміз не? Шығындардың жіктеуін келтіріңіз.
2.Тұрақты шығындар дегеніміз не?
3.Қысқа мерзімді өндірістің шығындарын сипаттаңыз.
4.Ұзақ мерзімдегі өндірістің шығындарын сипаттаңыз.
5.Изокоста деген не?
3. Жаңа тақырыпты меңгеру:/65/ мин
1.Өндірістің жалпы шығындарына түсінік.Өндіріс шығынының элементтері,түрлері,шығындарды төмендету
2.Альтернативтік шығындар.Тұрақты және айнымалы шығындар
3. Орта және шекті шығындар,олардың қарым-қатынасы
4. Графикалық талдау.Изокоста
5.Қысқа және ұзақ мерзімдегі шығындардың минимизациясы
6.Өнімдлік тепе-теңдігінің ұғымы.Өнімділік тепе-теңдігінің жағдайлары
ІІІ. Жаңа сабақ
Оқып пікір талдау стратегиясы (сабақты түсіндіре отырып, жетелеу сұрақтары арқылы білімгерлерді қалыптастыру)
Дәріс презентациясы (слайд)
1. Тауар өндірісінде өндіріс факторларын (еңбек, жер, капитал, кәсіпкерлік қабілеттілігі) сатып алуға шығатын шығындарды талдау қажеттілігі туындайды. Шығындар - нарықта құн формасынан алынған ресурстар шығындары. Яғни өнім өндіріп өткізілетін өндірістік ресурстарды пайдаланудың ақшалай көрінісі.
Кез-келген кәсіпорын өзінің өнімін өндірмес бұрын, қандай табыс тауып, пайда алатындығын анықтайды.
Кез-келген өнім өндірісі, жұмыс орындау және қызмет көрсету белгілі бір шығындармен байланысты, оған есеп жүргізу қажет: уақытын, өнім өндірісінің , жұмыс орындаудың,қызмет көрсетудің нақты шығындарын дұрыс көрсету, өнімнің жеке түрлері мен жалпы көлемінің анықтау.
Кәсіпорынның пайдасы екі көрсеткішке байланысты : өнім бағасы мен оның өндірісінің шығындары.Өнім өндірісі шығындары-өндіріс шығындары.
Қазіргі таңдағы экономистер өндіріс шығындарын кәсіпкер тұрғысынан қарастырады. Кәсіпорынның оңтайлы стратегиясын негіздейтін міндеттерді шешу барысында өндірістің кез келген факторын сатып алуға жұмсалған әрбір доллардың үстінен таза пайда алу принципіне негізделген мақсатқа қол жеткізіледі. Осылайша, қазіргі таңдағы экономистер дәл Маркстің нәтижесіне қол жеткізді — пайданың орташа нормасын қалыптастырды.
Өндіріс шығындары тауарды дайындау үшін қажетті шығындарды көрсетеді. Бұндай шығындарға материалды өтеуге (шикізат, жанармай, энергия), жұмыскерлердің еңбек ақысын өтеуге, амортизацияға, өндірісті басқаруға кеткен шығындар жатады. Тауарды сату барысында оның құны ақшаға (ақшалай табысқа) айналады. Ақшалай табыстың бір бөлігі өндіріс шығындарының орнын толтыруға кетеді, ал қалған бөлігі пайда болып табылады. Осылайша, өндіріс шығындары — аталған дайын өнімнің өндірісіне кеткен шығындары болып табылады.
Өндіріс шығынының келесідей элементтері ерекшеленеді:
Өндіріс шығындары көптеген әр түрлі белгілері бойынша жіктеледі:
Кәсіпорынның шығындары туралы түсінік үш маңызды жағдайға негізделеді:
Өндіріс шығындары ұдайы өндірістің нәтижесі болып табылады. Бұл кәсіпорынның өндірісте тұтынатын құрал-жабдықтары мен жалақы төлемдерінің шығындарын көрсетеді.
Өндіріс шығындарының классификациясы
Достарыңызбен бөлісу: |