Жарты түзу түзудің бойындағы бір нүктенің бір жағында жататын түзу нүктелерінің жиыны. Жарты түзудің



Дата01.05.2020
өлшемі20,98 Kb.
#65339
Байланысты:
..................................
Ғылым таппай мақтанба ббб, ..................................

Түзу сызық – геометрияның негізгі ұғымдарының бірі. Геометрияның жүйелі түсіндірмелерінде түзу сызық әдетте тек қана геометрияның аксиомаларымен жанама түрде анықталған бастапқы ұғымдардың бірі деп есептеледі. Егер геометрияны құрудың негізі болып кеңістіктегі нүктелердің ара қашықтығы алынса, онда түзу сызықты екі нүктенің арасындағы ең қысқа сызық ретінде анықтауға болады. Түзу сызық – декарттық координаттар жүйесіндегі 1-ретті алгебралық сызық. Ол жазықтықта 1-дәрежелі теңдеу (сызықтық теңдеу) арқылы беріледі. Түзу сызықтың жалпы теңдеуі Ах+Ву+С=0 түрінде жазылады, мұндағы А, В, С – кез келген тұрақты сан, А мен В бір мезгілде 0-ге тең болмайды. Егер коэффициенттердің біреуі 0-ге тең болса, онда теңдеу толық емес деп аталады.[1]

Жарты түзу

Жарты түзу — түзудің бойындағы бір нүктенің бір жағында жататын түзу нүктелерінің жиыны. Жарты түзудің {\displaystyle ~x}нүктесінің координаттары теңсіздіктердің тек біреуін ғана қанағаттандырады: {\displaystyle ~x>a,x[2]


Түзудің жалпы теңдеуі

Ax+By+С=0 (1)

Мұнда A, B, C тұрақты коэффициенттер, олар A2+B2≠0 шартын қанағаттандыруы керек. Егер осы коэффициенттердің бірі нольге тең болса, онда түзудің толық емес жалпы теңдеуін аламыз.

· Егер А=0 болса, онда By+C=0 теңдеуі Ох осіне параллель түзу теңдеуі болады.

· Егер В=0 болса, онда Ax+C=0 теңдеуі Оу осіне параллель түзуді анықтайды.

· Егер С=0 болса, онда Ax+By=0 теңдеуі анықтап тұрған түзу координаталар системасының бас нүктесі арқылы өтеді.

· Егер А=С=0 болса, онда By=0 теңдеуі Ох осінің теңдеуі болады.

· Егер В=С=0 болса, онда Ах=0 теңдеуі Оу осінің теңдеуі болады.

Екі түзу қиылысуы мүмкін, немесе олар өзара параллель болуы мүмкін. Екі түзу тік бұрыш жасап қиылысатын болса, онда олар өзара перпендикуляр болады.

Егер екі түзу y=k1x+b1, y=k2x+b2 теңдеулері арқылы беріліп тұрса, олардың арасындағы сүйір бұрыш мына формуламен есептеледі:

Ал егер екі түзу А1х+В1у+С1=0, А2х+В2у+С2=0 жалпы теңдеулерімен берілсе, олардың арасындағы бұрышты мына формуламен есептеуге болады:



Түзулер бұрыштық коэффициентпен өрнектелген теңдеулері арқылы берілсін. Егер олар өзара параллель болса, онда tgα=0, сондықтан k2=k1 (түзулердің өзара параллель болу шарты).

Түзулердің өзара перпендикуляр болу шарты төмендегідей болады:

Егер түзулер жалпы теңдеулері арқылы берілсе, онда олардың өзара параллель, өзара перпендикуляр болу шарттарын сәйкес былай жазуға болады:





Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет