Жас ерекшеліктер физиологиясы мен мектеп гигиенасы



Дата09.12.2023
өлшемі2,23 Mb.
#196059
Байланысты:
13 такырып ЖЕФ слайд

Тері және оның құрылысы

  • Адам терісі 3 қабаттан тұрады:
  • сыртқы- эпидермис
  • ортаңғы – дерма
  • ішкі – гиподерма
  • эпидермис
  • дерма
  • Гиподерма
  • Шаштың түбі
  • Шаштың қабы
  • Экзокриндік тер безі
  • Шаш қабының рецепторы
  • Май ұлпасы
  • Вена қантамыры
  • Артерия қантамыры
  • Тері емізікшелері
  • Мейснер денешіктері
  • Бос нерв ұштары
  • Май бездері
  • Бұлшықет талшығы
  • Сезгіш жүйке талшығы
  • Экзокриндік тер безі
  • Сезгіш жүйке соңдары

Эпидермис

  • Терінің сыртқы қабаты, ең қалың қабат, қалыңдығы 1-2,5 мм. Бұл қабатта меланин пигменті өндіріледі. Сондықтан терінің түсі пигментке байланысты, егер аз өндірілсе тері ақшыл, көбірек болса – қоңырлау, тым көп болса – қара қоңыр болады.

Дерма

  • Дерма қабатының клеткалары тығыз дәнекер ұлпадан тұрады. Онда қантамырларының капиллярлары және нерв ұштары бар. Дерманың бүршікті қабатында тер өндіріледі.

Гиподерма

  • Терінің гиподерма қабаты қорғаныс қызметін атқарады.
  • Мұнда тер бездері орналасқан. Олардың өзегі терінің сыртына жіңішке саңлау түрінде ашылады. Тер бездері алақан, маңдай, қолтық, мойын, арқа және шап арасында көбірек болады.
  • Теріде май өндіретін май бездері бар. Май бездерінің өзектері тері түгінің қапшығына ашылады. Олардың өнімдері терінің түгін және эпидермис қабатын майлап, құрғап қалудан сақтайды.
  • Май бездері тәулігіне 20 г тері майын шығарады. Майланған теріден су, микроорганизмдер өтпейді және микробтарды өлтіретін заттары теріні тазартып отырады.

Тер және терлеу тетігі, оның жас ерекшеліктері

  • Тер бездері арқылы денеден 500-900 мл су шығады.
  • Тер бездерінің реттелуі симпатикалық жүйке жүйесімен қамтамасыз етіледі. Симпатикалық жүйке талшықтарының теріге келетін холинергиялық ұштарынан екі түрлі медиатор бөлінеді: ацетилхолин және адреналин. Егер ацетилхолин бөлінсе жылы тер, ал адреналин бөлінсе салқын тер шығады.
  • Салқын тер жағымсыз эмоция кезінде, адам қиналып-қобалжығанда шығады.

Бала терісінің ерекшелігі

  • Бала терісінің сыртқы эпидермис қабаты өте жұқа, қантамырлары көрініп тұрады. Терісі тегіс, қыртыссыз болады. Жаңа туған сәбидің терісінің қалыңдығы 1,1 мм, 1 жасқа дейін тер бездері жылдам дамиды.
  • Бала терісінде май көбірек болады.
  • Температураға бейімделу 3-5 жастан бастап қалыптасады.
  • Тер бездерінің қызметін реттеуші жүйке орталығы 5-6 жаста толық жетіледі.


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет