Жер, еңбек, капитал
жүктеу/скачать 19,71 Kb.
|
Шалкаров Мирас микроэкономика
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.Жалпы өнімге сипаттама бер. Изоквантаға түсініктеме бер. Жалпы ішкі өнім
- Жалпы ішкі өнім
- 3.Өндіріс ауқымының өсу тиімділігі.
|
1.Өндірістік процесте қолданылатын факторлар неше түрге бөлінеді? Қазіргі кезде экономикалық теорияда төрт өндірістік факторлар көрсетіледі: жер, еңбек, капитал және кәсіпкерлік қабілет. Жер Өндірістік факторлар ретінде жер екі жағынан қарастырылады: жер беті ретінде, экономикалық мақсатта пайдалануға қажетті табиғи игілік ретінде. Егер қажетті минералды және органикалық тыңайтқыштарды әсіресе жаңа технологияны қолдаса, жердің құнарлығы сақталып қана қоймайды, одан сайын жақсаруы мүмкін. Адам саны артқан сайын адам басына шаққандағы жер көлемі жылдан жылға қысқаруда. Капитал Капитал өндіріс фактор ретінде: өндіріс факторы ретінде және қаржы ретінде пайдалануға болады, өндіріс факторы ретінде капитал өндіріс құралдарын сипаттайды. Мұнда ұзақ уақыт пайдаланылатын өндіріс құралдары (машина, құралдар) , жер, қысқа мерзім пайдаланылатын өндіріс құралдары (шикізат, қуат, жол байланыс қызметі). Нақты капитал пайда болу үшін өндіріс құралдарын сатып алуға қаржы қажет. Осы қаржы ақша капиталы болып табылады. Өндіріс құралдарын сатып алуға капиталдың жұмсалуы қаржыландыру, ал ақша капиталын нақты капиталға айналдыру - инвестициялау деп аталады. Еңбек Еңбек өндіріс фактор ретінде: еңбекті де екі жақты түсіндіруге болады: адамның ойлау қабілетімен қимылдау қабілеті, өндіріс процесінде пайдалануға болатын қоғамдағы барлық еңбек ресурстары. Еңбек қызмет ретінде қарағанда оны басым ойлау қабілетті қажеттілік немесе интеллектуалды және басым қимылдау қабілетін қажет ететін деп бөледі. Білім деңгейіне қарай: көп дайындықты қажет ететін еңбек, көп дайындықты қажет етпейтін еңбек, ешқандай дайындықты қажет етпейтін еңбек деп бөлінеді. Кәсіпкерлік қабілет Кәсіпкерлік қабілет өндіріс фактор ретінде: көптеген елдердің экономистер өндіріс факторына кәсіпкерлік қаблетті де жатқызады. Кәсіпкерлік қабілет - бұл барлық өндірісі факторларын тиімді пайдалануға қабілеті бар адам ресурстарының ерекше түрі. Оған мынадай қасиеттер тән болуға тиіс: өндіріс факторларын дұрыс үйлестіру мен келістіру үшін оның білім деңгейі жоғары болуы керек, қайшылық жағдайда шешімдер қабылдай білуі керек, жаңамалдыққа ұмтыла білуі керек, тәуекелшіл болуы тиіс. 2.Жалпы өнімге сипаттама бер. Изоквантаға түсініктеме бер. Жалпы ішкі өнім (ағыл. Gross Domestic Product), қысқартылған нұсқасы ЖІӨ — тұтыну, экспорт және жинақтау үшін мемлекет аумағында экономиканың барлық салаларында бір жылдың ішінде өнірілген барлық түпкілікті тауарлар мен қызметтердің нарықтық құнын қамтып көрсететін макроэкономикалық көрсеткіш.Жалпы ішкі өнім өндірістің нәтижесін, экономиканың даму деңгейі мен өсу қарқынын сипаттау үшін пайдаланылады. Изокванта — тең өнім шығару қисығы (өндірушілерүшін немқұрайлылық қисығы). Осы қисық бойынша барлық нүктелер бірдей өнім түрлерін өндіруүшін өндірістік факторлардың әр түрлі үйлесімін көрсетеді. Теориялық тұрғыдан ирокванттың өндірістік функциялары ресурстық кеңістіктегі нүктелердің геометриялық орналасуы болып табылады, онда өндірістік ресурстардың әр түрлі комбинациялары бірдей өнім шығарады. Иоквант тың қасиеттері айқас бола алмайды. Координаталардың басынан әрі қарай өтетін окванттың әрбір келесі сілтеуі алдыңғыдан үлкен шығарылым мәнін көрсетеді. Бұл изоктардың жиынтығы изокванттың картасын қалыптастырады. Оккупацияның теріс ауытқуы бар. Бір ресурстың МТҚ-ын екіншісіне техникалық ауыстыру шегі исоквант бойынша қозғалған кезде азаяды. Сиканттар координаталардың жоғарғы жағына қарай бұдырлы болып келеді. 3.Өндіріс ауқымының өсу тиімділігі. Өндіріс көлемін арттыру мақсатындағы мемлекеттің реттеу және қолдау көрсету ролін күшейтуге ерекше мән беріліп отыр. . Бұл өндірістік процестің ұзақ мерзімді кезеңіндегі ерекшелігі болып табылады. Өндіріс ауқымындағы өндіріс факторлары мен өнім шығару көлемі бір-біріне тәуелді және байланысты болып табылады. Себебі белгілі бір фирмадағы өндіріс факторлары санының өсуі нәтижесінде өнім шығару көлемінің өскенін де байқаймыз. Ал фирманың өнім шығару көлемінің артуы, әрине, өндіріс ауқымына оң әсерін әкеледі. Мысалы, кез келген бір фирманы алайық. Оның негізгі мақсаты- пайда (табыс) табу. Фирма өзінің қызметтерін атқара отырып белгілі бір өнім шығарады. Осы кезде фирманың өндіріс көлемі ұлғайған жағдайда өндіріс факторларының өнімділігі де жоғарылайды. Бұл жерде өндіріс факторларын жұмысшылар саны деп есептесек, онда өндіріске оң тиімділікті болдыру үшін, өнім көлемінің жоғарылауына байланысты жұмысшылар санын да көбейткен жөн. Яғни, өндіріс көлемі 2 есеге өскен кезде, жұмысшылар санының да 2 еседен көп өскендігі. Сондықтан да бұл фирмаға оң әсерін тигізуі мүмкін. жүктеу/скачать 19,71 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|