Күл-Оба қорғаны қазiргi Керчь қаласының маңында орналасқан.
төбесi баспалдақтанып жабылған тас сағананың iшiне скифтiң ақсүйек әйелi және күтушiлерiмен бiрге жерленген.
Скифтер (көне грекше: Σκύθης, Σκύθαι), Скифтер патшалығы — Қара теңіздің солтүстік жағалауын мекендеген ежелгі тайпалар бірлестігі. Олар сарматтар мен сақтарға туыстас тайпа.
Күл-оба – б.з.б. 4 ғасырында жерленген скиф көсемінің
Күл-оба Керч (Қырым) қаласының батыс жағында 3 км жерде.
1830 жылы обадай құрылысқа қажетті тас дайындау жұмыстары жүргізілген. Жұмысты бақылаушы П.Дюбрюкс мұның жай төбе емес, ежелгі оба екеніне көзі жеткеннен кейін қазба жұмыстарын жүргізеді.
Нәтижесінде көсем жерленген үлкен қабірхана ашылған. Күлобаны осы жылы орыс археологі И.А. Степков зерттеген.
Біраз бағалы заттар ұрланып кеткенімен, қолға түскендерінің өзі сақ әлемінің қайталанбас өнер мұралары болып шыққан.
Заттарды кеңес дәуірінде Е.В. Яковенко, И.Б. Брашинский, т.б. зерттеді
Күл оба қорымын биіктігі 10 м оба үлкен тастардан қаланған. Астындағы қабірхананың биіктігі 5м, аумағы 4x4,3 м.
Күл оба қорымын биіктігі 10 м оба үлкен тастардан қаланған. Астындағы қабірхананың биіктігі 5м, аумағы 4x4,3 м.
. Көсем мен оның жұбайы әшекиленген екі ағаш табыт ішінде жеке-жеке жерленген; бір қызметті ер адамның сүйегі қоса қойылған.
Күл-оба қорғаНынан табылған заттадын заттардың басым көпшілігі аң стилінде жасалған. Затта толығымен алтын немесе күміс секілді бағалы металдардан жасалғандықтан бұл қабірде көсем жерленгеның айтуға болды.
Табылған заттар.
Көне заманнан жабық сақталған қабірхана ішінен көптеген алтын, күміс, қола, темір әшекейлер, қару-жарақ, ыдыстар, т.б. бұйымдар табылған.
Көсеммен бiрге сыртында жануарлар бейнеленген алтын қынды темiр семсер мен алтын диодемамен қапталған қорамса (жебенің құтысы)қойылған.
Мәйiттiң басындағы киiзден жасалғаН Бас киім алтын қаҢылтырмен Өрнектелген.
.өрнектін бірінде бір ыдыстан су ішіп жатқан екі скиф –Геродот айтқан достасу ғұрыпы Бейнеленге.
.өрнектін бірінде бір ыдыстан су ішіп жатқан екі скиф –Геродот айтқан достасу ғұрыпы Бейнеленге.
Әйелдiң мәйiтiнде өте мұқият дәлдiкпен жасалған алтын сырға, екi ұшында
Жатқан арыстандар бейнеленген алтын алқа, екi алтын білезiк, аяқ жағында
Алтын мен күмiстiң қоспасынан жасалған кiшiгiрiм ыдыс тұрды.
Алтын құмыра
сақтар өмірінен түрлі көріністер бейнеленген атақты алтын қүмыраның ғыл. Құндылығы зор, сақ өнерінің ескерткіші ретінде алатын орны ерекше.
Скифтердiң бiреуi екiншiсiнiң жаралы аяғын байлап жатыр,үшінші Скиф төртіншісінің тісін емдеуде.Олардын арғы жағында садақтың Адырнасын (жібін) тартып жатҚан скифпен өзара әңгімелесіп отырған екі скиф жауынгері бейнеленген.Ыдыстың сыртындағы Көрніс асқан дәлдікпен шеберлікпен Жасалған. Жауынгерлердің саңы жеті .зерттеушілердін пікірінше сақтардың өмірінде жеті саңы киелі саң болып есептелген .
