Көрнекілік: Абай портреті, кітаптар, шығармалары, қанатты сөздер, фотослайдтар. Барысы: Кіріспе Мұғалім сөзі: Құрметті ұстаздар, оқушылар! Бүгінгі тәрбие сағатымыз «Абай- дана, Абай- дара қазақта»

Ұлы ақынның өнегелі өмірімен таныстырып өлеңдерін, әндерін мәнерлеп айтқызу арқылы адамгерлік қаситттерге тәрбиелеу.

Көп адам дүниеге бой алдырған

Бой алдырып аяғын көп шалдырған

Өлді деуге бола ма, ойлаңдаршы,

Өлмейтұғын артына сөз қалдырған.

Қазақтың ұлттық философиясының негізін салушы, жаратылыстың құпиясына, табиғат пен қоғамның, адам мен заманның сырына терең бойлаған кемеңгер ойшыл, данышпан ақын, тарихи тұлға – Абай Құнанбаев. Абай атамыз адам тіршілігінің сан – саласын қамтып, кешегі мен бүгінді, болашақты ұштастырған дана әрі дара ақын. Халық тарихи дамудың қаншама асуларынан асып, қандайлық биігіне көтерілсе де Абай аты мен Абай сөзі әрдайым оның аузындағы жыры, көкірегіндегі иманы, санасындағы ар-ұжданы болып қала береді.

Ақын мұрасы – халқымыздың сарқылмас асыл қазынасы.

1 оқушы:Ерсұлтан

Сахнаға Абай шығады.

Жүрегімнің түбіне терең бойла,

Мен бір жұмбақ адаммын оны да ойла.

Соқтықпалы , соқпақсыз жерде өстім,

Мыңмен жалғыз алыстым, кінә қойма.

1-оқушы Нұрай: Өмірбаян.

          Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлы 1845 жылы Семей өңірінің қазіргі Абай ауданындағы Шыңғыстау бөктерінде дүниеге келген. Абайдың шын аты Ибраһим. Әжесі еркелетіп «Абай» деп атап кеткен. Абайдың ата-тегі, тәрбиеленіп шыққан ортасы Тобықтының шынжыр  балақ, шұбар төс, ауқатты отбасы болған.Әкесі Құнанбай аға сұлтан,болыс болса, аталары Өскенбай, Ырғызбай атақты, әйгілі билер болған.Болашақ ақын жас кезінен өлең , әңгімеге әуес болып , әжесі Зере мен анасы Ұлжан аңыз- әңгімелерін барлық ынтасымен тыңдайтын. Ауыл молдасынан  арабша сауат ашқан Абайды әкесі он екі жасында Семейге оқуға жібереді. Абай Ахмет- Ризаның медресесінде оқыды. Медреседе  араб, парсы тілдерін жақсы меңгереді. Шығыс ақындары Низами, Сағди, Фзули, Хафиз шығармаларымен танысады. Медреседе оқып жүріп, үш ай «Приходская школада» орысша оқиды.

     2-оқушы Медет: Абай туралы сөз.

            Ибраһим мырзаның тұрағы қазақ іші  болғандықтан , қадірі азырақ білінді. Олай болмағанда  данышпан , хакма философ кісі еді. Қор елде  туды да, қорлықпен өтті.

                                                                                             Шәкәрім.

           Қазақтың бас ақыны Абай Құнанбаев . Онан асқан  бұрынғы –соңғы заманда  қазақ баласында  біз білетін ақын болған жоқ.

                                                                             Ахмет Байтұрсынұлы.

            Абай лебі , Абай үні , Абай тынысы-заман тынысы, халық үні. Бүгін ол үн біздің де үнге  қосылып , жаңғырып, жаңа өріс алып тұр.

                                                                              Мұхтар Әуезов.

           Абай өз заманынан анағұрлым биік тұрған ақын еді.

                                                                                Ғабит Мүсірепов.

          Орыстар үшін-Пушкин, ағылшындар үшін –шекспир, грузиндер үшін -Руставели.... қандай  ұлы құбылыс болса, Абай да қазақтар үшін сондай  теңдессіз құбылыс.

                                                                               Қайсын Кулиев.

         Абайды   таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз, қазақ халқын танытамыз. Абай әрқашан біздің ұлтттық ұранымыз болуы тиіс.  

Нұрсұлтан Назарбаев

Абай атамыздың шығармаларындағы ең өзекті мәселе-жастар мәселесі. Оның ішінде оларды білім алуға, оқуға,еңбекке,мәдениетке шақыру.

1. Абай неше тілді жақсы меңгерген, аттарын ата? (араб,парсы,шағатай)

2.Абайдың өлеңдерін ата?(Ғылым таппай мақтанба, Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы, Жасымда ғылым бар деп ескермедім, Қыс т.б)

3.Туған жері – бұрынғы Семей уезі, Шыңғыс облысында (қазіргі Шығыс Қазақстан облысы, Абай ауданында) дүниеге келген).

4.  Абайдың әжесінің аты кім?  (Зере)

5.Абайдың шын есімі кім?   (Ибраһим)

6. Абай қай жылы дүниеге келді?  (1845 жылы)

7. Абайдың анасының аты кім?   (Ұлжан)

8. Абай қай жылы дүние салды?   (1904 жылы)

9.Абай алғашқы өлеңдерін қай ақынның атынан жарияланып отырды?( Көкбай ).

10. Абайдың шын аты кім?(Ибраһим).

11. «Қазақтың бас ақыны  -Абай Құнанбаев» деп атаған кім?( Ахмет  Байтұрсынов).

12. « Абай жолы» романын кім жазды?( Мұхтар Әуезов).

Оқушылардың  өлеңдері

1-оқушы:Саяжан « Жасымда ғылым бар деп ескермедім », «Әсемпаз болма әр неге»

«Интернатта оқып жүр». «Жазғы тұрым».

. Біз оқыған «Шегіртке мен құмырсқа» мысалын да И.А.Крыловтан аударған Абай атамыз екен.

Рөлге бөліп оқитындар:

Құмырсқа- Қабдуахит Нұрай

Құлақтан кіріп, бойды алар,

Жақсы ән мен тәтті күй.

Көңілге түрлі ой салар,

Әнді сүйсең, менше сүй.

Бастауыш сынып оқушылыарының орындауында

Қазақ әдебиетіне сансыз жаңалық енгізген, қазақтың шебер суретшісі, сұлу сөздің атасы, тереңге сырлы, кең мағыналы кестелі өлеңнің атасы, қазақ өлеңіне үлгі, өрнек берген, түрін көбейтіп, қалыбын молайтқан – Абай атамызға арналған тәрбие сағатымыз осымен аяқталды. Көріп тамашалағандарыңызға көп-көп рахмет.

Бастауыш сыныптар арасында өткен

 апталықтың қорытынды есебі

11-16 сәуір күндері мектебімізде бастауыш сынып апталығы өткізілді. Апталық оқушылар жұмысын ұйымдастырудың заманауи жолдарына арналды.

Оқу үдерісін жетілдірумен қатар баланың шығармашылық, жас және жеке ерекшеліктерін ескере отыра, рухани-адамгершілік, эмоционалдық және дене дамуын қамтамасыз ету керек. Сол себепті де бастауыш сынып мұғалімдері апталық жоспарын құра отыра, алдына келесі міндеттер қойды:

 - оқушының оқуға деген оң мотивациясын қалыптастыру;

 - сабақ және сыныптан тыс шараларды қызықты өткізу формаларын қолдана отыра, барлық балаларды оқу және тәрбие үдерісіне тарту.  

Өткізу принциптері: әрбір бала апталықтың барлық шараларына белсене қатысушы болып табылуы керек.  

Апталық мынадай жоспарда құрылды:

1. Апталықтың ашылуы

2. Ашық сабақтар

3. «Сүйемін туған тілді - анам тілін» Шығарма жазу 

4. «Құстар,біздің досымыз» көрме ұйымдастыру» байқауы .

5. .«Абай оқулары» мәнерлеп оқу

6. Ашық тәрбие сағаттары

7.«Көңілді сөрелер жарысы »

8. Апталықтың жабылуы.

Бастауыш сынып мұғалімдері ӘБ отырысында апталықтың жұмыс жоспарын қорытындылады.

Шара барысында өзін үздік көрсеткендер мадақтамамен марапатталды.

Барлық  өткізілген ашық сабақтарда, тәрбие сағаттарында бастауыш сынып оқушылары белсене ат салысты.  

Мұғалімдер ашық сабақтарында жаңа инновациялық технологиялардың әдіс –тәсілдерін тиімділігіне қарай шебер қолдана білді. Сабақтардың құрылымы жүйелі құрылды.

Сабақтарға бастауыш сынып мұғалімдері, мектеп әкімшілік қатысып, талдау жасалып, жақсы баға берілді.

Мұғалімдер сабақ өткізудің түрлі формаларымен практика жүзінде танысты.

Келесі мұғалімдердің ашық сабақтары жоғары әдістемелік формада өткізілді: қазақ тілі – 4 сыныпта – мұғалімі Жусупова.Д.Қ , математика – 1сыныпта мұғалімі Тукенова А.А , Дүниетану 2 сыныпта мұғалімі Мусалимова Д.С.,Еңбекке баулу-3 сынып мұғалімі Еркін Ж.Қ.

Сонымен қатар бастауыш сынып мұғалімдері көптеген қызықты сыныптан тыс шаралар өткізді.

     Шығарма жазу. 

  Сондай-ақ, Тукенова А.А өткізген « XXI ғасыр көшбасшысы» интеллектуалды ойыны танымдық, шығармашылық қабілеттерін арттыру мақсатында 3-4 сыныптар арасында зияткерлік сайысы өтті, тартымды, әрі қызықты өткенін мақтанышпен атауға болады.

Сонымен қатар «Құстар,біздің досымыз» көрме ұйымдастыру атты сурет көрмесіне қатысқан  оқушылардың суреттері мазмұнды, әсем боялғандығымен  бағаланды. Мектеп оқушылары мұнда талантты балалар суретін тамашалады. Жауаптанушы Еркін Ж.Қ. «Құстар,біздің досымыз» атты сурет  байқауының жеңімпаздарын анықтады. Олар: Тлектес Жәзира,Темкеш Тамирис,Мубарак Елнур мен Рахметулл Медет.

белсенді оқушылар мадақтамамен және дипломмен атап өтілді. Бұл апталық бастауыш сынып мұғалімдерінің өз шығармашылық әлеуметін ашып көрсетуге мүмкіндік берді. Оқушылар пән бойынша жақсы білім көрсеткіштерін көрсетті. Бұл бастауыш сынып мұғалімдерінің ерінбей еткен еңбегі, өзара ынтымақтастықпен жұмыс істеуі арқасында келген жетістік деп сенімді  айтуға  тұратын  жайт. 

Мектебіміздің оқу ісі жөніндегі орынбасары: Куватова Алма Маженқызы сөз алып бастауыш сынып оқушыларын апталыққа белсене қатысқандары үшін мадақтау лебізін білдірді..

Құрылған жоспарға сай мұғалімдердің ашық сабақтарына тоқталсақ:

Мұғалімдер ашық сабақтарында жаңа инновациялық технологиялардың әдіс –тәсілдерін тиімділігіне қарай шебер қолдана білді. Сабақтардың құрылымы жүйелі құрылды.

Сабақтарға бастауыш сынып мұғалімдері, мектеп әкімшілік қатысып, талдау жасалып, жақсы баға берілді.

Мұғалімдер сабақ өткізудің түрлі формаларымен практика жүзінде танысты.

Келесі мұғалімдердің ашық сабақтары жоғары әдістемелік формада өткізілді: қазақ тілі – 3а сыныпта – мұғалімі Неғметжанова А.З., математика – 2б сыныпта - мұғалімі Зубова В.И., математика 1а сыныпта мұғалімі Мейрхан А.

Сонымен қатар бастауыш сынып мұғалімдері көптеген қызықты сыныптан тыс шаралар өткізді.

Қазақ тілі пәнінен 2«б», 4«б» сыныптарында Ташимова А.Қ. өткізген  интеллектуалды ойыны,  2 «б» сынбында Зубова В.И. өткізген «Зачем человек есть?» сынып сағаты, мектепалды даярлық сыныбында өткізген «Тілашар» сынып сағаттары да ойындар тартымды, әрі қызықты өткенін мақтанышпен атауға болады.

 Сондай-ақ, Ташимова А.Қ. өткізген  интеллектуалды ойыны танымдық, шығармашылық қабілеттерін арттыру мақсатында «Білімділер» және «Тапқырлар» атты 2 топ болып, ұлты орыс балаларының жарыса  қазақша жауап берулері, мұғалімнің   қазақтың әдеп-ғұрып,  салт-дәстүрін, қасиетті қазақтың киіз үйін дәріптеп үйретуі, оқушылардың шаңырақ астында уыққа керегі боайылып, киіз үйді құрып дөңгелене билеуімен аяқталуын ерекше атап өтуге болады.

1 - 4 сынып оқушылары  «Менің елім - байтақ жерім!»  тақпақшылар байқауы бойынша жауаптанушы Неғметжанова А.З. сөз алып, үздіктерді атады. Олар: 3 «а» сынып оқушысы Хизирбек Ажар, 2 «б» сынып Власова Н. 4 «б» сынып Власова К.

Бастауыш сынып оқушыларының үздік дәптерлері  көрмеге қойылып, жауаптанушы мұғалім Гелескул Г.А. көркем жазу туралы баяндама жасады. «Әдемі жазу - өнер» байқауы бойынша 1а сынып Нуржанова Д., 2а сынып Айгужин Е., Каппасова А., 2б сынып Власова Н., Мырзаболат А., 3а сынып Хизырбек А., 4б сынып Искакова И. қатарлы оқушыларға ерекше баға берілді.

 

«Ертегілер әлемінде» атты қойылым байқауында оқушылар өздерін басқа қырынан көрсетіп, таң қалдырды. Оқушылар өздеріне берілген рөлдерді өте жақсы сомдап, актерлік шеберліктерімен көзге түсті. Әсіресе, балаларға мектепалды даярлық  сыныбының «Мақта мен мысық»  ертегісі, 2 «б», 4 «б» сыныптарының «Репка» ертегісі  өте қатты ұнады.

Сонымен қатар «Қысқы табиғат көрінісі»  атты сурет көрмесіне қатысқан  оқушылардың суреттері мазмұнды, әсем боялғандығымен  бағаланды. Мектеп оқушылары мұнда талантты балалар суретін тамашалады. Жауаптанушы Ташимов А.Қ. «Қысқы табиғат көрінісі» атты сурет  байқауының жеңімпаздарын анықтады. Олар: Мырзаболат Айдана, Мырзаболат Алуа, Хизырбек Ажар.

Апталықтың жабылуына арналған салтанатты жиында концерт ұйымдастырылды. Белсенді оқушылар мадақтамамен және дипломмен атап өтілді. Бұл апталық бастауыш сынып мұғалімдерінің өз шығармашылық әлеуметін ашып көрсетуге мүмкіндік берді. Оқушылар пән бойынша жақсы білім көрсеткіштерін көрсетті. Бұл бастауыш сынып мұғалімдерінің ерінбей еткен еңбегі, өзара ынтымақтастықпен жұмыс істеуі арқасында келген жетістік деп сенімді  айтуға  тұратын  жайт. 

Мұғалім: Алдымен мақал - мәтел дегеніміз не? Қысқаша тоқталып өтсек:Мақал - мәтел – ата бабамыздан қалған өшпес мұра. Көлемі жағынан шағын болғанмен, уақыт өткен сайын мағынасы тереңдеп, құны артып, қымбат қазынаға айналып келеді. Мақал - мәтел – тәрбиелік мәні зор, рухани байлық. Осы тұста мен осы мақал мен мәтел айырмашылығын түсіндіріп өткім келіп отыр. Мысалы: Мақалда қорытынды, тұжырымды түйін айтылады. Айтылар ой нақты толық жеткізіледі. Мысалы: «Ер жігіт елі үшін туады, елі үшін өледі» деген мақалда елді қорғау, жерді қорғау нағыз жігіттің ісі екендігі айтылып тұр. Ал, мәтелде ой тікелей білдірілмей тұспалдап, жанамалап айтылады.Мысалы: «Көппен көрген ұлы той». Мұнда не көрсең де халықпен бірге көр, өз басыңның ғана қамын ойлама деген сөз тұспалдап айтылып тұр.

Қазақ ауыз әдебиетінен орын алған және ерте заманнан бастап бүгінгі күнге дейін даму, өсу үстінде келе жатқан жанрдың бірі-жұмбақтар. Жұмбақтар заттың өзін айтпай, оның түр, түсін, сыртқы белгілерін, жұмбақ болып отырған затқа ұқсас жақтарын сипаттайды, ал заттың өз атын жасырып ұстайды. Сондықтан да алған нәрсенің өзін айтпай, оның сырт белгілерін қысқаша сипаттауды, солар арқылы жұмбақ етілген затты табуды-ЖҰМБАҚ дейміз. Халық жұмбақтарының тақырыбы өте көп. Жаратылыс дүниесі, табиғат жайлы, еңбек кәсіп құралдары, хайуанаттар мен өсімдіктер, адам және оның өмірі, өнер-білім, техника т.б жұмбақтардың басты тақырыбы болуымен қатар мазмұны да болады.бұл тақырыптардың бәрі жұмбақ көлеміне енгенде әрқайсысы жалпылама түрде алынбай, бөлшектене, жекелене алынады.
Мұғалім сөзі: Біздің мақсатымыз, оқушының білімге деген құштарлығын, ізденімпаздығын, оқу деңгейін және ойын нақты дұрыс жеткізуге, тапқыр сөйлеуге салмақты ой айтуға үйрету болып табылады. Ендеше біз бүгінгі сайысымызды бастайық

1 - бөлім: «Кім көп біледі?» Қатысушы топтар мақал – мәтел айтудан жарысады.(1 минут уақыт беріледі, сол уақыттың ішінде топтар қанша мақал айтса, ұпай саны да соған қарап қойылады.

1 – топқа:

2 – топқа:

3 – бөлім: «Кім тапқыр?»- жұмбақ шешу.

1. Жұмбақты екі топқа оқу қай топ бірінші шешеді.

Үй ішін аралап Қаптарды жарып,

Желден желігеді

Бұрасаң тетігін, Өлшемін түн мен күн,

Еріксе, құйрығымен ойнайды,

Аұпыз, сары, көкпіз, Жүреміз жайнап,

Күндіз білінбейді, түнде күлімдейді. ( жұлдыз)

Екі аяғы бар, белінде таяғы бар. ( А-әрпі)

4-бөлім: «Мағынаны түсіндір»

5 – бөлім: «Даналық ойдан дән ізде»

мәнерлеп оқу

1 топқа: кему ретімен.

2 – топқа: өсу ретімен.

Сабақтың тақырыбы: Жабайы және үй жануарлары