Мемлекет түсінігі,басқару формалары



Дата13.03.2023
өлшемі13,92 Kb.
#172141
Байланысты:
Документ Microsoft Office Word (2)


Мемлекет түсінігі,басқару формалары
Жалпы мемлекет түсінігі ежелгі заманнан бері қолданыстағы термин.Ежелден бері мемлекет сөзінің орынына: тайпа,ру,ел секілді атаулармен аталған.
Және осы мемлекет сөзінің шығу тарихын әлем ғалымдары әр түрлі салалармен түсіндіріп,теориялар ұсынады. Атап айтсақ теологиялық,психологиялық,георафиялық және т.б.
Сонымен мемлекет деген ұғым – ол белгілі бір территорияға ие,өзіне тән тілі,діні,салт-дәстүрі бар,саяси билігі бар елді айтамыз. Қазіргі таңда әлемде 200-ден астам мемлекет бар.Олардың кез келгені негізгі 2 түрлі бағытқа негізделген.
Олар: монархия және республика.
Монархия – дегеніміз биліктік атадан балаға мирас болып яғни мұрагерлік жолмен берілу түрі.
Монархияның өзі 2 түрге бөлінеді.

  1. Абсолютті монархия

  2. Парламенттік монархия

Абсолютті монархия – дегеніміз билік иесі билікті 100 пайыз өз бақылауында ұстап,өзі қалаған шешімді қабылдап елде өз дегенін жасайды.Яғни монархтың билігінде шек болмайды.
Парламенттік монархия – бұл монархияның түрі кезінде монарх билігі шектеулі болады және биліктік негізі парламент өкілдері болады. Елдегі саяси ахуал және шешімдер конституциямен жүзеге асырылады.
Қазіргі таңда осы монархиялық мемлкететтер қатарына Япония және Монархия және т.б елдер
Жатады.
Ал әлем елдерінің көпшілігі республика бағытын ұстанады.Яғни республика дегеніміз – саяси биліктің халық арасынан сайлау арқылы анықталып,ел билеушісін тағайындайтын түрі.
Республика негізінен 3 түрге бөлінеді.

  1. Федерация

  2. Конфедерация

  3. Унитарлы

Федерация – дегеніміз құрамында бірнеше елдер,автономиялары бар мемлекет түрі. Бұндай мемлекет ішіндегі елдердің өздеріне тән заңдары,өз халқы сайлаған президенті болады. Алайда бұл елдер жалпыға ортақ федеральдың билікке және заңнамаларға тәуелді болады. Бұл елдердің федерация құрамынан шығып кету мүмкіндігі өте қиын процесс.



Конфедерация – бұл дегеніміз тәуелсіз елдер арасындағы өз еріктерімен құрылған ұйымдарды жатқызамыз. Мысалы ЕВРОСОЮЗ ұйымын келтіруге болады. Ұйым арасында өздері бекіткен валюта,заңнамалар және т.б ережелер бар. Бірақ кез келген ел қалаған уақытында ұйымнан бас тартуына болады. Мысалы жақын арада ұйымнан бас тартқан Ұлыбритания елін айтсақ болады.
Унитарлы – унитарлы дегініміз латын тілінен аударғанда “унитар”
Дегеніміз біртекті,тұтас деген мағына береді. Яғни ел аумағында бір ғана басқарушы орталық және біртұтас мемлекет болып табылады. Алайда ондай мемлкетттерде де әкімшшлік басқаруы орталықтары бар. Яғни бірнеше облыс орталығына бөлінеді, бірақ барлық облыс орталық басқарма шешіміне бағынады. Бұндай елдер қатарына еліміз Қазақстан Республикасын жатқызуға болады.

Дін түсінігі, қызметтері.
Адамзат тарихында дін ұғымы ежелгі уақыттан бері белгілі. Дін адам өм

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет