ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ ТЕХНОЛОГИЯ ЖӘНЕ БИОРЕСУРСТАР ФАКУЛЬТЕТІ Тағам өнімдерінің технологиясы және қауіпсіздігі кафедрасы Балаларга арналган сут кышкылды сусындард өндіру технологиясы
Орындаған Саматұлы Р
Тексерген Умирзакова Ж
Сұйық стерилденеген балалар сүті
Тағайындалуына байланысты сұйық стерилденеген балалар сүт өнімдерін бейімделген және бейімделмеген етіп шығарады.
Өндіру және буып-түю әдістері бойынша оларды ыдыста стерилденген өнімдер және ағында стерилденген өнімдер етіп бөледі. Бірінші жағдайда өнімдер қаңылтыр банкалар немесе әйнек градуирленген бөтелкелерге буып-түйілгеннен кейін бірсатылы немесе екісатылы стерилизацияға ұшырайды. Ыдыстағы өнімдерді стерилдеу 105-118оС температурада 5-30мин ұстау арқылы жүргізіледі.
Әйнек бөтелкелердің басқа буып-түю түрлерімен салыстырғанда бірнеше артықшылықтары бар: гигиеналық, пайдаланғанда ыңғайлы, ішіндегісін көру мүмкіндігі, көп рет пайдалану мүмкіндігі.
Әйнек бөтелкелердің басқа буып-түю түрлерімен салыстырғанда бірнеше артықшылықтары бар: гигиеналық, пайдаланғанда ыңғайлы, ішіндегісін көру мүмкіндігі, көп рет пайдалану мүмкіндігі.
Ағында 135-150оС температурада бірнеше секунд ұсталынған бірсатылы стерилденген балалар өнімдерін өндіргенде 200мл сиымдылықты пюр-пак, тетра-брик және басқа типтегі алюминий фольгадан прокладкасы бар тіктөртбұрышты формадағы ламинирленген қағаз қаптарға, сонымен қатар 90 және 200мл сиымдылықты полиэтилен градуирленген бөтелкелерге өнімдерді асептикалық буып-түю қолданылады.
Қазіргі кезде ТМД-да стерилденген А, С, D2 витаминдерімен витаминделген (бейімделмеген) сүт, иониттелген сүт, жарма қайнатпаларымен стерилденген сүт қосплары, бөлшектеп бейімделген күріш, қарақұмық және сұлы ұндары қосылған «Малютка» және «Малыш» стерилденген қоспалары, сүт-көкөністі стерилденген қоспалар, әртүрлі модификациядағы «Виталакт» сұйық сүті өндіріледі. Өнімдерді 0,2л сиымдылықты әйнек градуирленген бөтелкелерге буып-түйеді.
Қазіргі кезде ТМД-да стерилденген А, С, D2 витаминдерімен витаминделген (бейімделмеген) сүт, иониттелген сүт, жарма қайнатпаларымен стерилденген сүт қосплары, бөлшектеп бейімделген күріш, қарақұмық және сұлы ұндары қосылған «Малютка» және «Малыш» стерилденген қоспалары, сүт-көкөністі стерилденген қоспалар, әртүрлі модификациядағы «Виталакт» сұйық сүті өндіріледі. Өнімдерді 0,2л сиымдылықты әйнек градуирленген бөтелкелерге буып-түйеді.
«Малютка» және «Малыш» стерилденген қоспалары әйел сүтіне ақуыз, көмірсу, майқышқылды, минералды және витаминді құрамы бойынша жақындатылған сұйық сүт өнімдері. Олар жетілмеген және сау балаларды туылғаннан бастап екі айлыққа дейін («Малютка» қоспасы), екі айлықтан 1 жасқа дейін («Малыш» қоспасы) жасанды және аралас тамақтандыруда тікелей пайдалануға арналған.
«Малютка» және «Малыш» стерилденген қоспалары әйел сүтіне ақуыз, көмірсу, майқышқылды, минералды және витаминді құрамы бойынша жақындатылған сұйық сүт өнімдері. Олар жетілмеген және сау балаларды туылғаннан бастап екі айлыққа дейін («Малютка» қоспасы), екі айлықтан 1 жасқа дейін («Малыш» қоспасы) жасанды және аралас тамақтандыруда тікелей пайдалануға арналған.
«Малютка» және «Малыш» стерилденген қоспалары
«Малютка» стерилденген қоспасын дайындау үшін сүт және кілегейге уыт экстрактісі (декстрин мальтоза), қант, жүгері майы, А, D2, Е, С, РР, Вь, В2, В3, Вс, В6 витаминдері, темір глицерофосфаты, калий және натрийдің лимонқышқылдды тұздары, ішетін суды қосады. «Малыш» стерилденген қоспасын дайындау кезінде уыт экстрактісінен (декстрин мальтоза) басқа, оның орнына балалар және емдәмдік тамақтануға ұн (күріш, қарақұмық және сұлы) және жүгері крахмалын қосып компоненттерді қолданады.
Технологиялық процесс
Технологиялық процесс 3 технологиялық әдіспен жүргізіледі:
ыдыста 110оС температурада 15мин бойы бір сатылы стерилизацияны қолдану;
екі сатылы стерилизацияны қолдану.
Қоспалар қосу
Компоненттердің фильтрленген қоспаларын және нормаланған сүтті мөлшерлегіш насостармен араластырғышқа жібереді, одан жылулық өңдеуге жібереді. Мөлшерлегіш насостар жоқ болған жағдайда компоненттер қоспасын және нормаланған сүтті бөлек ыдыста араластырады.
Компоненттері бар нормаланған сүт қоспасын құбырлы немесе одан артық скребкалы пастерлеуші (стерилдеуші) қондырғыда 75-85оС дейін жылытады және пастерлеуге жібереді.
Қорытынды
Малютка» және «Малыш» гомогенделген қоспаларын жоғары температуралы жылу алмастырғыш секциясына жібереді, онда оны 135оС температурада 2-4с бойы ұстап стерилдейді, одан кейін регенерация және салқындату секцияларында 4-8оС дейін салқындатады. Гомогенденген қоспаны стерилдеуші қондырғылар жоқ болған жағдайда ағында (өнімдерді ыдыста бір мәрте стерилдеп өндіру) пастерлеуші қондырғының регенерация және салқындату секцияларында немесе арнайы салқындатқышта 4-8оС температураға дейін салқындатады. Өнімді аз мөлшерде өндіргенде (ыдыста бір мәрте стерилдегенде) гомогендеудің алдында қоспаларды жылыту және жылытатын және салқындататын қондырғылармен жабдықталған сиымдылықтарда салқындату рұқсат етіледі.Гомогенделген салқындатылған қоспаларды 15мин аз емес уақыт бойы мұқият араластыратын аралық сақтау сиымдылығына жібереді, одан кейін құюға жібереді. Құяр алдында қоспаны фильтрлейді.
