Реферат Тақырып:Әлеуметтік орта және әлеуметтік мінез-құлық Орындаған: Абдиманиева Нилуфар



Дата11.10.2022
өлшемі73,73 Kb.
#152599
түріРеферат
Байланысты:
Реферат (Нилуфар)



ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті

Реферат

Тақырып:Әлеуметтік орта және әлеуметтік мінез-құлық


Орындаған:Абдиманиева Нилуфар
Қабылдаған:Есенамановна Мая

2022-2023ж
Жоспар :
І. Кіріспе
Әлеуметтік орта және әлеуметтік мінез-құлық
ІІ. Негізгі бөлім
а) Әлеуметтік мінез-құлық түрлері
б) Адамдардағы әлеуметтік мінез-құлықтың мысалдары
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Әлеуметтік орта дегеніміз - адамдар арасындағы қоғамдық қарым-қатынаспен ерекшеленетін және тұрақты байланыста болатын сондай ақ, ол қоғамның қалыптасуын тіршілік етуі, дамуы және іс-әрекеттердің қоғамдық (материалдың және рухани) жағдайларын қамтитын адамның қоршаған әлеуметтік әлемі яғни жеке бір социум жайлы айтамыз.


Әлеуметтік орта деп яғни қысқаша адамды қоршаған жандар туралы айтамыз.Ол әртүрлі болады.Яғни жақын әлеуметтік орта,аралық әлеуметтік орта,алыс орта т.б
Мысалы жақын әлеуметтік ортаға туған-туыстар жататын болса,аралық әлеуметтік ортаға мектепті,жұмыстағы ұжымдастарды жатқызсақ болады. Ал алыс ортаға бейтаныс адамдарды жатқызамыз.
Әлеуметтік мінез-құлық жайлы әмбебап нақты анықтама жоқ,алайда қысқаша түсіндіре кетер болсақ ол жеке тұлғаның жалпы қоғамға немесе бір түрдің мүшелеріне бағытталған әрекеттерінің жиынтығы. Олардың шығу тегі туралы әр түрлі теориялар бар.Әлеуметтік мінез-құлық іс жүзінде өркениеттің басталуынан бастап қызығушылық пен өзектілік тақырыбы болды.

Жоғарыда айтқанымыздай, мінез-құлық немесе әлеуметтік мінез-құлық тұжырымдамасы көптеген ойшылдар үшін бүкіл тарих бойы үлкен маңызға ие болды. Осыған байланысты, бар әлеуметтік мінез-құлықтың барлық түрлерін санаттарға бөлу үшін әр түрлі классификациялар бар.

Белгілі классификацияның бірі - мінез-құлықты олардың пайда болған қоғамның нормаларымен байланысына қарай бөлетін классификация. Әрі қарай біз бұл классификацияны егжей-тегжейлі көреміз.
- әлеуметтік немесе жағымды мінез-құлық
Позитивті немесе әлеуметтік мінез-құлық дегеніміз, олар пайда болған мәдениеттің шеңберінде болатын қатар өмір сүру нормаларын қолдайды. Позитивті мінез-құлықтың мысалдары қоғамдық көлікте егде жастағы адамдарға орын беру немесе жолдан өтпес бұрын екі жаққа қарау.
әлеуметтік мінез-құлық

- Қоғамдық мінез-құлық


басқа адамдармен қарым-қатынастан аулақ болатын және олардың мәдениетінің нормаларын ұстанбайтын, бірақ басқалардың өміріне ешқандай кедергі келтірмейтін адамдарға тән болар еді. Әдетте, бұл жеке адам оқшауланған және әлеуметтік кездесулерге қатысудан аулақ болған жағдайларда болады.
парасоциалдық немесе девиантты мінез-құлық
-Парасоциалдық мінез-құлық белгілі бір мәдениеттегі құндылықтар мен әдет-ғұрыптарды жоққа шығаратын, бірақ оның қалған мүшелеріне зиян келтірмейтін мінез-құлық болады. Бұл мінез-құлық оларды жүзеге асыратын адамдарға деген қабылдамау немесе ыңғайсыздық сияқты реакциялар тудыруы мүмкін.
Мысалы, дәстүрлі қоғамда гомосексуализм парасоциалдық мінез-құлықтың бір түрі болады.
Біздің көптеген мінез-құлықтарымыз өзімізді тапқан қоғамды басқаратын нормалармен толығымен анықталады.
Әлеуметтік мінез-құлықты түсінудің маңызды аспектілерінің бірі - оны әртүрлі жағдайда басқаратын нормаларды түсіну. Әрбір мәдениетте бірқатар әмбебап нормалар бар, ал басқалары тек белгілі бір орта үшін жарамды. Төменде біз осы тұжырымдаманы түсіндіру үшін бірнеше мысал көреміз
Үйдегі әлеуметтік нормалар
Көптеген отбасылар өздерінің мүшелерінің мінез-құлқын реттейтін бірқатар айқын емес және айқын нормалармен басқарылады. Кейбіреулер әр жағдайға байланысты өзгеруі мүмкін болғанымен, олардың көпшілігі бір мәдениеттің шеңберінде әмбебап болып табылады.
Мысалы, шығыс қоғамдарында балалар ата-аналарына үлкен құрметпен қарайды және әдетте үлкендердің пікірін өз пікірлерінен жоғары қояды. Бұл батыс әлемінде мұндай қарқындылықпен болмайды.
Жұмыстағы әлеуметтік нормалар
Жұмыс ортасы - бұл әлеуметтік нормалар көп болатын параметрлердің бірі. Іскери әлемде айналамыздағы адамдардың мақұлдауына ие болу үшін көптеген үміттерді қанағаттандыру қажет.
Мысалы, көптеген жұмыс орталарында иерархия өте айқын, ондағы төмен тұрған адамдар өздерінің басшыларының пікірлеріне, идеялары мен бұйрықтарына бағынуы керек. Сонымен қатар, әдетте киім, жұмыс уақыты, демалу немесе тамақтану уақыты сияқты аспектілерді реттейтін өте қатаң мінез-құлық ережелері бар.
Қоғамдық орындар
Қоғамдық орындарда қолайлы болып саналатын мінез-құлық мәдениеттер арасында өте әртүрлі. Мысалы, Испания немесе Колумбия сияқты елдерде көпшілік алдында сүйіспеншілік таныту мүлдем қалыпты жағдай; Бірақ Шығыс Еуропа немесе Азия сияқты басқа жерлерде көпшілік алдында сүйісу сияқты кең таралған нәрсе жанжалға себеп болып саналады.
Қоғамдық орындардағы әлеуметтік мінез-құлықтың көптеген аспектілері туралы да дәл осылай айтуға болады. Сонымен, әр елдің және мәдениеттің басқа адамдардың алдында не істеуге болатындығы туралы әр түрлі ережелері бар.
Қорыта айтқанда Әлеуметтік мінез-құлық іс жүзінде өркениеттің басталуынан бастап қызығушылық пен өзектілік тақырыбы болды. Аристотель сияқты ойшылдар әлеуметтік мінез-құлықты түсіну және жетілдіру үйлесімділікте өмір сүру үшін маңызды деп санады. Осы себепті алғашқы философтар адамдардың мінез-құлқын және қатар өмір сүруін жақсартуға арналған пәндерден басқа ештеңе емес этика және саясат сияқты аспектілерді ой елегінен өткізді.
Әлеуметтік мінез-құлықтың нені білдіретіні туралы әмбебап анықтама жоқ. Алайда, көп жағдайда басқа адамдарға әсер ететін немесе қоғамның әсерінен болатын кез-келген мінез-құлық осы санатқа жатуы мүмкін деп саналады.
Екінші жағынан, әлеуметтік мінез-құлықты зерттеу үшін, олар кездесетін мәдениеттің нормалары мен құндылықтарына байланысты жасау керек деп есептеледі. Осылайша, әлеуметтік мінез-құлық контекстке байланысты орынды немесе орынсыз болып саналады, бұл тұрғыда әмбебап заңдылықтар жоқтың қасы.
Әлеуметтік мінез-құлықтағы негізгі қағида мен норма - бұл мәртебелік күтулермен толық сәйкес келетін мінез-құлық. Қоғам осы үміттердің арқасында жеке тұлғаның мінез-құлқын жоғары ықтималдықпен болжай алады. Сондай-ақ, жеке тұлғаның өзі қабылданған әлеуметтік қатынастар мен модельдерге сәйкес өзін үйлестіреді.

Әлеуметтік қатынастармен сәйкес келетін мінез-құлықты әдетте әлеуметтік рөл деп атайды. Осы тұжырымдамамен қатар «рөлдік кешен» (рөлдік күту жүйесі) және «рөлдік жанжал» (әр түрлі рөлдік мәртебелер мен күтулердің біртұтас мінез-құлық шеңберіндегі үйлесімсіздік) ұғымдары ажыратылады


Табиғи мінез-құлық әдетте индивидтің өзімшілдік ұмтылыстарына негізделген жеке мақсаттарға бағытталған. Сондықтан жеке тұлға бұл мақсатқа кез келген тәсілмен жетуге тырысады. Мінез-құлықтың бұл түрі әлеуметтік тұрғыдан реттелмеген, сондықтан оны әдепсіз және тәкаппар деп санауға болады. Табиғи мінез-құлықта адам өзінің табиғи қажеттіліктерін қанағаттандыруды басшылыққа алады. Табиғи мінез-құлық, әдетте, жеке тұлғалардың әлеуметтік келісімдері мен өзара концессияларына негізделген.
Мінез-құлықтың бұл түрі тұрақты әлеуметтік тәртіпті сақтау құралы болып табылады. Осындай өзара әрекеттесу формаларының арқасында жеке адам өзінің мәртебесін сақтай және нығайта отырып, әлеуметтік әл-ауқатқа қол жеткізе алады. Кооперативті (альтруистік) және ата-аналық мінез-құлық әсіресе күшті болып саналады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі :
«Әлеуметтік мінез-құлық: анықтама және түсіндірмелі теориялар»: психология және ақыл. Алынған күні: 14 маусым, 2020, Психология және ақыл: psicologiaymente.com.
«Әлеуметтік мінез-құлық»: Алынған: 14 маусым 2020 ж. Ecured: ecured.cu.
«Әлеуметтік мінез-құлық»: мінез-құлық. Алынған: 14 маусым, 2020 ж. Мінез-құлық: behavior.top.
«Әлеуметтік мінез-құлықтың анықтамасы»: ABC анықтамасы. Алынған: 14 маусым, 2020, ABC Анықтамасынан: definicionabc.com.
Википедиядағы «әлеуметтік мінез-құлық». 14.06.2020ж

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет