Құрмалас сөйлем!



бет1/4
Дата25.03.2023
өлшемі1,85 Mb.
#173020
түріСабақ
  1   2   3   4
Байланысты:
құрмалас сөйлем

Құрмалас сөйлем!

Жоспар:

  • 1.Құрмалас сөйлем дегеніміз ........
  • 2.Құрмалас сөйлемнің түрлері

Құрмалас сөйлем екі я одан да көп жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіреді.
    • Төбесінде көзі қанталаған қарақұс отыр, іргесінде ініне жүгірген суыр ғана жүр.

Құрмалас сөйлем
Салалас құрмалас
Сабақтас құрмалас
Аралас құрмалас

Салалас құрмалас сөйлем

  • Алғашқы сөйлем мен екінші сөйлемнің баяндауыштары тиянақты болып, екеуі тең дәрежеде байланысып тұрады.

Қорқып тұрған атты алқымынан алды да, омбы қардан шығармай жығып алды.
Салалас құрмалас
Ыңғайлас салалас
Себеп-садар салалас
Талғаулы салалас
Қарсылықты салалас
Түсіндірмелі салалас
Кезектес салалас

Ыңғайлас салаластың құрамындағы жай сөйлемдердің бірінде айтылған ой мен екіншісіндегі ой мезгілдес, бағыттас, ыңғайлас мәнде айтылады. Мысалы: Төлеутай әскерге кетті де, содан қайтып оралмады.

  • Ыңғайлас салаластың құрамындағы жай сөйлемдердің бірінде айтылған ой мен екіншісіндегі ой мезгілдес, бағыттас, ыңғайлас мәнде айтылады. Мысалы: Төлеутай әскерге кетті де, содан қайтып оралмады.

Ыңғайлас салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер да, де, та, те, және, әрі деген ыңғайлас мәнді жалғаулық шылаулар арқылы байланысса, жалғаулықты ыңғайлас салалас деп аталады.
Өзі ешкімге соқтықпайды және ит баласына жібімейді.
Себеп-салдар салаластың құрамындағы жай сөйлемдердің алдыңғысы соңғысының, соңғысы алдыңғысының себебін білдіріп тұрады.
Мысалы: Көмекші жігіт қойларды ерте айдап әкеліпті, себебі күннің арты бұзылып келе жатқанын байқайды.
Себеп-салдар салаласты байланыстыратын жалғаулық шылаулар:
себебі, өйткені, сондықтан, сол себепті, неге десеңіз.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет