Сабақ жоспары ( 5 сынып) Сабақтың тақырыбы:

технологиясымен таныстыру.

кеңейту.

Қаңылтырдан немесе жолақ металдан жасалған дайындамаларды өңдеу үшін, оларды майыстыруға, не түзетуге тура келеді.

Металды түзету үшін оларды алдын ала қайшымен қияды немесе шапқымен кеседі.

Металды қолмен түзететін құралдардың қатарына басы дөңгелек темір балға немесе ағаш балға жатады.

Қалыңдығы 0,5 мм металды ағаш балғамен түзетеді.

Металды түзету үшін арнайы төстер немесе түзету тақталары қолданылады.

Қаңылтыр, жолақ немесе дөңгелек материалдарды белгілі бір қалыпқа келтіру үшін оларды майыстырады.

Ол үшін жазық, дөңгелек немесе фигуралы қыспақтар қолданылады.

Бертін келе олардың технологиясын жетілдіріп, тамаша бұйымдар жасаған. Мысалы, темірді бедерлеп кұю мен өрнектеудің озық үлгісіне Қожа Ахмет Йасауи кесенесіндегі Тайқазан, алтыннан бедерлеп жасалған Алтын адам, республикамыздың тарихи-өлкетану мұражайларындағы зергерлік бұйымдар жатады. Болат темірден жасалған қару-жарақтар, темірден жасалған үй мүліктерін күміспен батырмалап өрнектеу, жұқа қаңылтырдың бетін бедерлеп көркемдеу жұмыстары - осындай еңбектің жемісі.

Халкымыз ағаш пен темір өңдейтін колы епті адамды ұста дейді. Темір өңдейтін ұста арнаулы шеберханада жұмыс істейді. Оны ұстахана немесе дүкен деп атайды.

Ал әсемдік бұйымдарын: білезік, жүзік, алқа, сырға т.б. жасайтын шеберді зергер деп атайды.

Зергер - темір мен құнды металды және олардың қоспаларын көркемдеп өңдеуші. Халық ұста мен зергерді ісмер дейді. Ісмердің қолынан шыққан бұйымдар, туындылар халық мәдениетінің дамуына, көркемдік талғамының жетіле түсуіне зор ықпал етеді.

Ісмерлер затты көркемдеу үшін, арнаулы болаттан жасалған шағын құралдарды пайдаланады, олардың ұшында өрнек ізін салатын өткір бедері бар. Мұндай құралды шапқы дейді. Шапқымен із салу, сызу, бедерлеу тәсілдерін орындаған. Соңғы жылдары темірді көркемдеп, одан әсем әшекей заттар жасау сәулет өнерінде кеңінен қолданылып жүр. Уақыт өткен сайын халық шеберлері металды көркемдеп өңдеу технологиясын жетілдіріп келеді.