Сабақ жоспары Пәні: Әдебиет Сыныбы : 5 Тақырыбы: Ақселеу Сейдімбек «Әйел Ана» ертегісінің ерекшелігі

ертегісінің ерекшелігі

5. Жолайрық - ең шешуші жол немесе жолдың соңы.

1. 
   Автор белгілі ертегілерді қалай атайды?
   
2. 
   Жаңаарқа ауданында дүниеге келген профессор кім?
   
3. 
   1968-1975 жж. Сейдімбек қай газеттің тілшісі қызметін атқарды?
   
4. 
   Ә. Тәжібаевтың ерлік тақырыбына жазылған ертегісі қалай аталады?
   
5. 
   Әдеби ертегілер көбінесе қалай айтылады?
   
6. 
   «Ер Төстік» ертегісіндегі Ер Төстіктің әкесі кім?
   
7. 
   Әдеби кейіпкер – Сымайылдың анасы кім?
   Мағынаны тану: 
   Табалдырық 30 ұпайдан болады.
   1.Ертегі қалай басталады?
   2. Күншуақ елінің халқы қандай болды?
   3.Жау елге қай кезде шабуыл жасады?
   

Бұл қай сәт

1. 
   Батырларының қолы қаруға жетіп үлгермей, қарттары ақыл беріп үлгермей, арулары қамдана алмай қапа болып, Күншуақ елінің үлкен – кішісі жаппай тұтқынға түседі....(Күншуақ еліне қапысын тауып, жау шапқан сәті)
   
2. 
   Күншуақ елінің үлкен – кішісі мына сұмдық жарлықты естігенде теңіздей толқып, кемедей теңселіп, күңіреніп қоя берді. (Биік мұнарадан дабыл қағылып, жау елшісінің жарлық жариялаған сәті)
   
3. 
   «Уа, тұтқындар! – дейді сұсты дауыспен. – Әміршінің жарлығы екі болмақ емес! Маңдайларыңа жазылған екі – ақ таңдау бар: бірі – қолынан ұстар баласын жетектеп, иығы көтерер жүгін арқалап, Күншуақ елінің әйел заты мына тас қорғанған аман – есен бостандыққа шығады. Оған көнбесеңдер, екінші таңдайтындарың – жаппай өлім! Осы екі жолдың бірін таңдау үшін үш күн уақыт беріледі!» (Бұл жарлықта дұшпанның іштей есебі болған сәті)
   
4. 
   «Дүниеде өлімнен өткен өкініш жоқ! – дейді қариялар. – Жаппай қырылып, із – түзсіз болғанша, тұяқ жалғар баламыз бен таңдап сүйген жарымыз бостандық алсын. Артымызды оңалтар үміт – тілегіміз де солар болсын. Басқа жолды таңдаудың қисыны жоқ!» (Күншуақ елінің ақылгөй қариялары бір тоқтамға келген сәті)
   

1. 
   Ажал күтіп, артында қалар әкесін құшақтап балалар шырылдайды, сүйгенінен тірідей айырылған тағдырына лағынет айтып, әйелдер зарлайды. (Күншуақ елінің амал таппай, дал болып отырған кезі)
   
2. 
   «Қанқұйлы жау қапысын тауып, қайратымызды мұқалтса да, ақылымыздан адастырған жоқ. Сондықтан, сабыр етіп, ақыл қорытайық. Күзетші арқылы жаудың әміршісіне хабар бергізіңдер, бізге қояр шартын өз аузынан мәлімдеп, сол шартты бұлжытпай орындайтынына ант етсін. Сонда да дегені болады.» (Ананың дұшпан әміршісінен ант беруін талап еткен кезі)
   
3. 
   «Бердім уәдемді, көк Тәңірінің атын атап ант еттім!» - дейді әмірші. Солай дейді де күзетшілерге белгі береді. Тас қорғанның қақпасы ашылады. (Дұшпан әміршісінің ант берген кезі)
   
4. 
   «Өзің емес пе, қолынан ұстар балаңды жетектеп, иығың көтерер жүгіңді арқалап шықсаң, азаттық беремін деп ант еткен!» (Күншуақ аналарының ақ сақалды шалын иығына мінгізіп қақпадан шыға берген кезі)
   

1. 
   Ер-азаматтарды аман алып қалу үшін Әйел-Ана қандай тапқырлық           жасады?
   
2. 
   Ақын ертегі арқылы қандай ақыл, өнеге бермекші болып отыр?
   
3. 
   Ер-азаматтарды қорғаннан алып шығудың тағы қандай жолын ұсынар едің?
   
4. 
   Автор «Күншуақ елі» дегенде сенің көз алдыңа қай ел елестеді? Неге?
   

Актерлық жұмыс:Мына бейнероликте кімнің рөлі сомдалған? «Уа, бір туған бауырлар, сабыр етіңдер! – дейді ақ шашты Ана. – Сабыр етіңдер! Көздің жасы ажалға араша тұрар болса, жер бетіндегі өзен мен көл, теңіз бен мұхит атаулы әлдеқашан арманда кеткен боздақтар болып алдыңнан шығар еді. Бірақ, өмірдің заңы қатал, ақыл мен қайрат таусылып, ажал басқа төнсе, көздің жасы қорған бола алмайды. Қанқұйлы жау қапысын тауып, қайратымызды мұқалтса да, ақылымыздан адастырған жоқ. Сондықтан, сабыр етіп, ақыл қорытайық. Күзетші арқылы жаудың әміршісіне хабар бергізіңдер, бізге қояр шартын өз аузынан мәлімдеп, сол шартты бұлжытпай орындайтынына ант етсін. Сонда да дегені болады.»