Сабақ Тақырыбы: «Алюминий және оның қосылыстары»

Жалаулы орта мектебі

«Алюминий және оның қосылыстары»

Ивановка ауылы

2012ж

Күні: 16.02.2012ж. Сынып: 9 қазақ

Сабақтың тақырыбы: Алюминий және оның қосылыстары

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға алюминий металы және оның қосылыстары жөнінде

түсінік беру;

Оқушылардың формула құру, реакция теңдеулерін құрастыру

қабілеттіліктерін дидактикалық ойындар арқылы дамыту;

Оқушыларды ұжыммен, топпен жұмыс істеуге және басқаларды

Тыңдай білуге тәрбиелеу;

І. Ұйымдастыру кезеңі:

а) оқушылармен сәлемдесу ә) оқушыларды реттеу

ІІ. Үй жұмысын тексеру кезеңі:

Мына айналымдарға сәйкес жүретін реакция теңдеулерін жазыңдар:

Ca → CaO → Ca(OH)₂ → CaCO₃ → Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ → Ca(NO₃)₂

ІІІ. Жаңа сабақты меңгерту:

танымдық қызығушылықты арттыру:

Көп металдан ардақтымын алдамын

Ұшақ болып аспанға ұшып, қалықтап,

Жердің жүзін, көк аспанды шарладым.

Дюралюмин дейтін менің қоспамды,

Әспеттейді химияның достары

Тұрмыста үстел, ыдыс-аяқ, кереует,

Бағандадың бұйдаларын қостым мен

Токқа балқып келіп тұрған ән де мен

Химиялық таңбасы – Al

Реттік нөмірі – 13

Атомдық массасы – 27

Период нөмірі – ІІІ

Топ нөмірі – ІІІ

Ядро заряды - +13

Электрон саны – 13

Протон саны – 13

Нейтрон саны – 14

Энергетикалық деңгей саны – 3

Валенттілігі – 3

Электрондық формуласы – 1s²2s²2p⁶3s²3p¹

алюминий – табиғатта кең таралған химиялық элемент, жер қыртысындағы массалық үлесі бойынша оттек және кремнийден кейінгі үшінші орында. Табиғатта тек қосылыс күйінде кездеседі. Минералдары: боксит, криолит, корунд, рубин, сапфир, аметист және т.б.

4Al + 3O₂ = 2Al₂O₃

2Al + 3S = Al₂S₃

2Al + 3Cl₂ = 2AlCl₃

Сұйытылған қышқылдармен әрекеттеседі:

2Al + 6HCl = 2AlCl₃ + 3H₂

2Al + 3H₂SO₄ = Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

Тұз ерітінділерімен әрекеттеседі:

2Al + 3CuCl = 2AlCl₃ + 3Cu

Қосылыстары:

Алюминий оксиді – Al₂O₃

Алюминий гидроксиді – Al(OH)₃

Алюминий тұздары – Al₂(SO₄)₃, AlCl₃

1. Оқушыларды екі топқа бөліп, тапсырмалары бар карточкалар беріледі.

1. 
   Алюминий гидроксидінің және алюминий хлоридінің формуласын құрыңдар.
   

2. 
   Алюминийдің а)күкірт қышқылымен; ә)тұз қышқылымен әрекеттесу теңдеулерін жазыңдар.
   

3. 
   Массасы 200г алюминий фосфатында қанша фосфор бар?
   

1. 
   Алюминий оксидінің және алюминий сульфатының формуласын құрыңдар.
   

2. 
   Алюминийдің а)тұз қышқылымен ә)натрий гидроксидімен әрекеттесу теңдеулерін жазыңдар.
   

3. 
   Алюминий оксидіндегі әр элементтің массалық үлесін есептеңдер.
   

2. «Алюминий» сөзжұмбағы беріледі:

1. 
   Алюминий оксидінің түсі?
   
2. 
   Алюминийді алюминий оксидінің криолиттегі балқымасын не істеу арқылы алады?
   
3. 
   Алюминий құймаларының бірі?
   
4. 
   Алюминий егелген жерінен реакцияға түсіп, сынаппен не түзеді?
   
5. 
   Al₂S₃ – алюминий...?
   
6. 
   Тұрақты кристалдық торы бар табиғатта кездесетін минералы?
   
7. 
   Алюминий қандай әдіспен металдарды алуға қолданылады?
   
8. 
   Қазақстанда кездесетін кен орыны?
   

1.Алюминийдің реттік нөмірі: 1. Алюминийдің валенттілігі:

а) 15 ә)13 б)17 а) І ә) ІІІ б) ІV

2. Алюминий оксидінің формуласы: 2. Алюминий хлоридінің формуласы:

а)Al₂O₃ ә)AlO₂ б)Al₂O а)AlCl₂ ә)AlCl б)AlCl₃

3. Алюминийдің Қазақстандағы кен орыны: 3. Алюминийдің Қазақстандағы кен орны:

а)Астана ә)Көкшетау б)Ақтөбе а) Қостанай ә) Алматы б) Тараз

4. Алюминий орналасқан период: 4. Алюминий орналасқанг топ:

а) І ә) ІІІ б) ІІ а) ІІІ ә) ІІ б) І

5. Алюминий: 5. Алюминий:

а) Электрөткізгіштігі жақсы а) ауыр металл

ә) Электрөткізгіштігі нашар ә) жеңіл металл

б) Электр тогын өткізбейді б) өте ауыр металл

V. Рефлексия: оқушылар сабақтан алған білімдерін ортаға салып, сабақтың басында қойған мақсаттарына жеткендіктерін айтып өтеді.