Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:
|
10.2С Химиялық тепе-теңдік
|
Мектеп: Б.Майлин атындағы №18
ЖОМ КММ
|
Жетісай ауданы
|
Күні:
|
|
Мұғалімнің аты-жөні:
|
Шерехан Д
|
Сынып:
|
10
|
Қатысқандар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақ тақырыбы
|
Химиялық тепе-теңдік
|
Оқу мақсаттары
|
10.3.3.1 химиялық тепе-теңдіктің динамикалық сипатын түсіндіру
|
Сабақ
мақсаттары
|
Барлық оқушылар үйренеді:
|
- химиялық тепе-теңдіктің динамикалық сипатын түсіну.
|
Оқушылардың көбісі үйренеді:
|
-Химиялық тепе-теңдік константасының өрнегін жазу
|
Кейбір оқушылар үйренеді:
|
- Химиялық тепе-теңдікке есеп шығару
|
Бағалау
Критерийлері
|
- химиялық тепе-теңдіктің динамикалық сипатын біледі
-Химиялық тепе-теңдік константасының өрнегін жаза алады;
- Химиялық тепе-теңдікке есеп шығара алады.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқушылар:
-химиялық тепе-теңдік түсінігін анықтап, айта алады.
Пәнге қатысты лексика мен терминология
Тепе-теңдік, динамикалық, ұстаным, тұрақты, реагенттер, өнім, температура, қысым, айналмайтын, алға, баяулату, тең, ұлғайту, тепе-теңдік константасы.
Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер
Егер біз концентрацияны/температураны/қысымды өзгертсек, онда…
Біз ... жолымен реакцияны қайтымды ете аламыз
Егер температура көтерілсе, онда…
Біз осы реакция үшін кері реакция өткізе аламыз ба?
Ия, егер біз.… /Жоқ, себебі…
Тақырыпқа сәйкес үш тілдік терминдердер тізімі:
Тепе-теңдік
|
Равновесие
|
Equilibrium
|
Динамикалық процесс
|
Динамический процесс
|
Dynamic process
|
Концентрация
|
Концентрация
|
Concentration
|
Реагенттер
|
Реагенты
|
Reactants
|
Өнімдер
|
Продукты
|
Products
|
Температура
|
Температура
|
Temperature
|
Қысым
|
Давление
|
Pressure
|
Қайтымды
|
Обратимый
|
Reversible
|
Қайтымсыз
|
Необратимый
|
Nonreversible
|
Тура реакция
|
Прямая реакция
|
Forwards reaction
|
Кері реакция
|
Обратная реакция
|
Reverse reaction
|
Ле Шателье принципі
|
Принцип Ле Шателье
|
Le Chatelier’s Principle
|
|
АҚТ қолдану дағдылары
|
Презентация
|
Өмірмен байланысы
|
- оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты жұмыс жасау әдістерімен тәсілдерін қолдану.
|
Пәнаралық байланыстар
|
Физика
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
2 минут
8-минут
|
(W) Ұйымдастыру кезеңі:
1) Оқушылармен амандасу. 2) Оқушыларды түгелдеу.
3) Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
Өткен тақырыптарды қайталау. Тест. (Google forms)
https://forms.gle/raK2GeQih6h5dxoa6
1. 1 моль көміртекте атом саны қанша?
A) А. 6,02 ∙ 10²³ В) 6,02²³ С. 6 ∙ 23¹º
2. 10 моль күкірттің массасы (г) –
A) 3,2 C) 320 D) 32
3. Төмендегі реакция теңдеуіндегі оттектің алдына қандай коэффициент қойылады CH4 + O2 → CO2 + H2O?
A)1 C) 2 D) 3 E) 4
4. Темір атомының ядросындағы протондар саны
A) A. 20 C) B. 55 D) 30 E) 8
5. 5% Ерітінді даярлау үшін 2 г қантты ерітетін судың массасы тең:
A) A. 19 г C) 20 D) 30 E) 40
|
https://forms.gle/raK2GeQih6h5dxoa6
|
Сабақтың ортасы
20-минут
|
(W) Жаңа тақырыпқа шығу:
Мұғалімнің іс-әрекеті.
1. Берілген сурет бойынша сабақ тақырыбын анықтаңыз.
Оқушының іс-әрекеті. Суретке қарап, бүінгі тақырыпты анықтайды.
Мұғалімнің іс-әрекеті.
2. Химиялық тепе-теңдік туралы видеокөрсетілім көрсетеді.
https://youtu.be/J4WJCYpTYj8
Оқушының іс-әрекеті. Оқушылар видеоролик бойынша өз ойларымен бөліседі.
3. Оқулықпен жұмыс.
(Оқушылар оқулықты оқып шығады, жұпта ой бөліседі)
Химиялық реакциялар жүру бағытына қарай қайтымды-қайтымсыз реакциялар деп жіктеледі. Қайтымды реакция деп –берілген температурада бір мезгілде өнім түзілу жағына да, бастапқы зат түзілу жағына да жүретін химиялық реакциялар. Тура және кері бағыттағы реакциялар әрі қарай тоқтамай жүре береді, сондықтан тепе-теңдік динамикалық деп аталады. Қайтымды реакцияның тепе-теңдік күйі тепе-теңдік константасымен сипатталады. Мысалы,
аА + bB= cC + dD
С с D d Kт-т =
A a B b
Тапсырма №1. Берілген қайтымды реакциялардың тепе-теңдік константасының өрнегін жазыңдар:
H2 (г) + Br2 (г) = 2HBr(г) 3) C2H4(г) + H2(г) = C2H6(г)
3O2(г) = 2O3(г) 4)C (г) + H2O (г) = CO(г) +H2(г)
Тапсырма №2. 2-есеп.
Егер белгілі бір температурада бастапқы алынған 5 моль СО мен 4 моль Сl2 әрекеттесуі нәтижесінде 1,5 моль СОС12 түзілген болса,онда:
СО(г) +Сl2 (г) ↔ COCl2
Процесінің тепе-теңдік константасы қандай болғаны?
Шешуі:
Химиялық реакция теңдеуі бойынша пропорциялар құрып, реагенттердің реакцияға түскен және артылып қалған мөлшерлерін, сонымен қатар түзілген өнімнің зат мөлшерін тауып, төменгі кестені толтырамыз:
|
СО(г)
моль
|
+
|
Сl2 (г)
моль
|
↔
|
COCl2
моль
|
Бастапқысы
|
5
|
+
|
4
|
↔
|
—
|
Әрекеттескені
|
1,5
|
+
|
1,5
|
↔
|
1,5
|
Қалғаны
|
3,5
|
|
2,5
|
|
1,5
|
Тепе –теңдік константасы:
kтура [COCl2] 1.5 моль/ л
К= ———— = ————— = ————————- = 0.17(моль/ л)-1
Kкері [CO] * [Cl2] 3.5 моль/ л* 2.5 моль/ л
|
|
Сабақтың соңы
5-минут
|
Оқушыларға сұрақ. «Миға шабуыл».
1. Химияялық тепе-теңдік деген не?
2. Химиялық тепе-теңдіктің динамикалық деп аталу себебі не?
3. Тепе-теңдік константасы деген не?
|
|
Бағалау 5-минут
Үй жұмысы
|
Рефлексия.
Кері байланыс. Сабақ мақсаттары және бағалау критерийлеріне қайта оралу.
Қайталау
|
|
